1. Dünya Savaşı'nda savaşan 2.5 milyon Müslüman'ın unutulan hikayesi

İnsanın iliklerine işleyen bir rüzgar, Fransa'nın ulusal savaş mezarlığı Notre Dame de Lorette'ye bakan tepenin yamacında toplanmış kalabalığın üzerine esiyor. Yaklaşık 700 kilometrelik siper sisteminin kalıntıları civarında toplanan kalabalık, insanın içine işleyen soğuktan çok Birinci Dünya Savaşı'nda bu cephelerde korku ve şiddet içerisinde savaşmış olan adamların hikayelerini dinlemekten ürperiyor.

Kuzey'in Cehennemi

Kuzey Fransa'nın bu parçasına Birinci Dünya Savaşı'nda sayısı milyonları aşan top mermisi düşmüş. Kuzey'in Cehennemi olarak da anılan bu bölgede savaş anılarını dinleyen insanların kulaklarına çalınan Müslüman askerler oldukça dikkatlerini çekiyor. Birinci Dünya Savaşı'na dair çok da anlatılmamış bu hikaye merakları celp edecek nitelikte.

Müslüman askerler

Sıcak iklimlerdeki yurtlarından binlerce kilometre öteye seyahat eden bu askerler namazlarda öncülük eden ve ezanları okuyan imamların eşliğinde siperlerine gidiyorlardı. Bu askerler için savaş zamanında namazlarını nasıl kılacaklarına dair, Fransa gibi devletlerden resmi olarak fetvalar bile yayınlanmıştı. Bu fetvalarda ima yoluyla namaz kılma gibi ayrıntıların da anlatıldığı aktarılıyor.

Kıbleye döndürülmüş mezarlar

Bu askerler için yine Müslümanlardan oluşan aşçılar tarafından hazırlanan helal yiyecekler düzenli olarak servis edilmekteydi. Yine bu askerler tıbbi malzemeler tükendiğinde ana vatanlarından getirdikleri bitkisel ilaçları da yaralı arkadaşlarını tedavi etmek için kullanmışlardı. Anlatılan öykülere göre bu kişilerin ana dillerinde, ana vatanlarından taşıdıkları türküler, çatışmalar tüm sıcaklığı ile sürerken siper savaşlarının şiddetli günlerinde gökyüzüne yükselmekteydi.

Notre Dame de Lorette'deki bu mezarlıkta yaklaşık 40 bin Fransız askerin mezarı bulunuyor. Bunlardan Müslüman olan askerler yalnızca mezar taşlarından değil, İslami usullere göre defnedilmelerinden ve mezarlarının kıbleye çevrilmesinden de anlaşılıyor. Bu mezarlar 1908 yılında İslam dinini tercih eden Fransız ressam Etienne Dinet tarafından tasarlanmış.

2.5 milyon Müslüman asker

Bölgeye giden İngiliz Müslümanlar kendileriyle aynı dini paylaşan ve büyük bir kısmı Kuzey Afrikalı askerlerden oluşan bu Müslümanların mezarları önünde dua etmekte. Araştırmacılar Birinci Dünya Savaşı'nda yer alan Müslüman askerler konusunu incelemek için askeri, diplomatik ve özel arşivleri, günlükleri ve mektupları araştırdı. Toplam 19 ülkede, İngilizce, Farsça, Urduca, Rusça, Almanca ve Arapça dillerindeki 850 binden fazla belge ve yüzlerce resim araştırmaya konu oldu. Araştırmacılar yaklaşık iki buçuk milyon Müslüman'ın bu savaşta İngiltere, Fransa ve Rusya'nın teşkil ettiği itilaf Devletleri safında asker yahut işçi olarak savaşa katıldığını ortaya koydu.

Resmi tarihin es geçtiği bir gerçeklik

Araştırmalara öncülük eden kuruluş, 53 yaşındaki Belçikalı Luc Ferrier tarafından Birinci Dünya Savaşı'na katılan büyükbabasının günlüğünü okumasından sonra teşkil edilmiş. Büyükbabasının günlüğünde, "siperlerde karşılaştığı Muhammedan'lardan" sıklıkla bahsetmesi onu bu tür bir araştırmaya itmiş. Ferrier tarih kitaplarında ne kadar derin incelemeler yaptıysa da ayrıntılı bir bilgiye ulaşamamış. Bu amaçla araştırmasını daha da fazla genişleten Belçikalı isim zamanla yüzbinlerce özel belgeye erişmiş ve Birinci Dünya Savaşı'na İtilaf Devletleri'nin saflarında iştirak eden Müslümanlara dair kapsamlı bilgilere ulaşmayı başarmış.

"Avrupa'da İslamofobi sorununu çözebilir"

Araştırmalar Müslüman askerlerin aç sivillerle yemeklerini paylaştığını, Alman esirlerine, Fransız ve İngiliz askerlerin aksine çok iyi davrandıkları gibi anıları ortaya koymakta. Bugüne ulaşan belgelerde Müslüman askerlere niçin böyle yaptıkları sorulduğunda bu soruyu soranlara Kur'an ve hadislerle yanıt verdikleri de öne sürülmekte.

Araştırmaya öncülük eden Ferrier şu ifadeleri kullanıyor: "Bunun siyasetle yahut kolonicilik ile alakası yok. Sadece gerçekleri ortaya koyuyoruz. Zira bu tüm Avrupa'nın bilmesi gereken bir hikaye."

Araştırmalar kapsamında bölgede yer alan Müslüman askerlerin ailelerine ve o bölgedeki camilere bazı ziyaretler de düzenleniyor. Bu ziyaretler Avrupalılar ve bölgede yaşayan Müslümanlar arasındaki etkileşimi artırma niyeti de taşıyor.

"Emperyalizmin çıkar çatışmasında öldüler"

Birinci Dünya Savaşı'nda İngiltere, Fransa ve Rusya gibi devletler için canlarını ortaya koyan Avrupalı Hristiyan ve Yahudi askerlerin hikayeleri, şiirleri ve haklarında yapılan filmler oldukça fazla olsa da, Müslüman askerlerin anılarına resmi tarih kayıtlarında bile çok fazla rastlanmıyor. Müslümanların İngilizler tarafından zorla bir savaşa sürüklenmesinin de bunda etkisi olabilir.

Zira birçok Müslüman askerin Birinci Dünya Savaşı'nda niçin savaştıklarını bilmedikleri ve Osmanlı gibi Müslüman bir devletle ve bu devletin başı olan halife ile savaşta olduklarını öğrendiğinde İtilaf Devletleri'ne sırt çevirerek onlarla çatıştıkları da tarih kitaplarında aktarılıyor. Avrupa'da yaşayan birçok Müslüman şu an Birinci Dünya Savaşı gibi savaşlarda İtilaf Devletleri için savaşmış ve ölmüş olan Müslüman askerlere saygı ve sahiplenmeyle yaklaşsa da, Avrupa dışındaki Müslüman toplulukların ciddi bir kesimi bu askerlere "emperyalist devletlerin çıkar çatışmasında öldürülen kandırılmış Müslümanlar" olarak bakıyor.

Savaşa giren Müslümanların sayısı

Birinci Dünya Savaşı'na İtilaf Devletleri'nin safında iştirak eden Müslümanlara ilişkin sayılar şu şekilde:

Askerler

• 400 bin Hint (İngiliz Ordusu)
• 200 bin Cezayirli, 100 bin Tunuslu, 40 bin Faslı, 100 bin Batı Afrikalı, 5 bin Somalili ve Libyalı (Fransız Ordusu)
• 5 bin Amerikalı Müslüman
• 1.3 Milyon Rus Müslüman

İşçiler

• 100 bin Mısırlı
• 35 bin Çinli Müslüman
• 130 bin Kuzey Afrikalı
• 200 bin Sahraaltı Afrikalı
• 40 bin Hintli

Kaynak: Mepa News