11 Eylül sonrası Beyaz Saray'a verilen 'savaş ilan etme' yetkisi ABD'de tartışılıyor

1 Eylül saldırılarının devam etmekte olan son miraslarından biri olan başkanın savaş ilan etme yetkisiyle ilgili yasa, bu yetkileri kısıtlamayı amaçlayan Kongre üyeleri tarafından kaldırılabilir.

2001 ve 2002 tarihli "terörle savaşta kuvvet kullanma yetkisi", Kongre’den geçtiği günden bu yana tartışılıyor.

Amerikan askerleri Amerikalılar’ı ve Afgan müttefiklerini Kabil’den tahliye ederken saldırıya uğradı.

Amerikan Kongresi, 20 yıl önce Beyaz Saray’a Afganistan’daki savaşı devam ettirmek için yetki vermişti. Bu yetkiler, Irak, Suriye, Yemen ve İranlı General Kasım Süleymani’ye yönelik operasyonu da kapsadı.

Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Gregory Meeks, “20 yıldan fazla yönetimler bu yetkilendirmeyi yeniden yorumlayarak birbiriyle bağlantılı olduğunu söylediği "terör örgütlerine" karşı yeni ülkelerde uyguladı. Bu süreçte Kongre savaş ve barış konularında sorumluluk dışında kaldı” diyor.

Amerikan anayasasına göre Kongre savaş açma yetkisine sahip ama 2001 ve 2002’de askeri güç kullanma yetkisi başkanlara deniz aşırı ülkelerle ilgili geniş yetkiler tanıdı.

Demokrat Parti’den Temsilciler Meclisi üyesi Jim McGovern, “Başkanlar giderek artan bir şekilde tek başlarına karar alıp Kongre’ye askeri harekatlar konusunda çok az bilgi verdi. Başkanlar ve avukatları 20 yıllık bir yetkilendirmeye bakarak kuvvet kullanmayı meşru gördü. Eğer bir şey yapmazsak sonuçlarına da katlanmamız gerekir” ifadelerini kulanıyor.

Bu yılın başlarında Kabil’in tahliyesinden önce Beyaz Saray Kongre’yle bu konuda işbirliği yapmak istediği mesajı verdi.

Cardozo Hukuk Fakültesi’nden Profesör Rebecca Ingber, “Yasaya somut koşullar eklenmeli, sağlanan kaynağın kesilmesi gibi. Eğer Beyaz Saray Kongre’den onay almazsa sağlanan kaynağın bir sona erme tarihi olması gerekir” diyor.

Daha önce yetkilendirmeyi yürürlükten kaldırma çabaları her iki partiden başkanların muhalefetiyle karşılaştı. Cumhuriyetçiler Amerika’nın "terör tehditlerine" karşılık vermesinin zorlaşacağını savundu.

Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesi Michael McCaul, “Burada amacımız aynı, sadece nasıl olacağıyla ilgili küçük farklılıklar var. Ayrıca sonsuz savaşlardan bahsetmekten kaçınmalıyız çünkü bu, devam etmekte olan terörle mücadele sanki yasa dışı ve gereksizmiş imasında bulunuyor” diyor.

Senatör olduğu dönemde Başkan Joe Biden başkanların savaş yetkisiyle ilgili daha fazla Kongre denetimi olması için çalışmıştı. Şimdi Biden Beyaz Saray’da ve Kongre’nin en önemli sorumluluklarından birini yerine getirme beklentisi var.

Eski Beyaz Saray hukuk danışmanı Bob Bauer, “Bence bu önemli bir sorumluluk. Başkanı Amerikan halkı önünde yaptıklarından ve sonuçlarından sorumlu tutmak ve attığı adımların hesabını vermesini sağlamak gerekir” ifadelerini kullanıyor.

Senato’nun ilgili komisyonu, yetki sınırlamasını yaz başında onaylamıştı. Böylece tasarının Senato’da oylanmasının önü de açılmış oldu.

Kaynak: Amerika'nın Sesi