2019 'protestolar yılı' oldu

Fransa’da sarı yeleklerini giyen göstericiler, maaş artışı ve zamların durdurulması çağrısıyla sokaklara döküldü. Sudan’da halk, soykırımcı bir diktatörün 40 yıllık rejimini devirdi. Haitililer de, cumhurbaşkanının istifasını ve yolsuzluk yapan yetkililerin cezalandırılmasını istedi.

Hong Kong’da, suçluların Çin’de yargılanmasıyla ilgili bir yasa tasarısına karşı başlayan protesto gösterileri kısa süre içinde, Çin’in Hong Kong üzerindeki hakimiyetini hedef alan bir demokrasi hareketine dönüştü.

2019’da öğrenciler de sokaklara döküldü ve yetişkinlerin iklim değişikliğine karşı harekete geçmesini istedi.

Bu ülkelerin yanı sıra, Irak’ta, Lübnan’da, Ekvador’da, İran’da ve başka ülkelerde sokakları dolduran göstericiler, gidişatın değişmesi için seslerini yükseltti.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, hükümetlere halklarının “gerçek sorunlarını” dinleme çağrısı yaptı. Antonio Guterres, "Halk ve siyasi kurumlar arasındaki güven sorununun giderek büyüdüğü ve sosyal yapının tehdit altında olduğu ortada. Dünya, toplumlar arasındaki eşitsizlikleri arttıran küreselleşme ve yeni teknolojilerin etkileriyle de boğuşuyor" dedi.

Bazı hükümetler, göstericilerin şikayetlerine kulak verip sorunları çözmeye çalışırken, bazıları iktidarlarını sürdürmek için göstericilere şiddetle karşılık verdi. Irak ve İran’da, yüzlerce gösterici öldü.

Protesto gösterilerinin çoğu barışçı bir havada geçerken, Fransa, Şili, Ekvador, Bolivya ve Hong Kong’da yağmalama olayları görüldü.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları İzleme Direktörü Louis Charbonneau, "Barışçıl gösteri yapma hakları var. Ancak maalesef, birçok ülkede hükümetler aşırı güç kullandı, göstericileri tutukladı ve hatta öldürdü. Bu yasal değil. Tutuklama ve ölümlerden sorumlu yetkililer hesap vermeli. Öte yandan, göstericiler de sorumlu davranmalı" mesajı verdi.

"Kimse sokaklara dökülmekten korkmuyor"

Bütün göstericilerin ortak noktasıysa, tavır değişikliği. Rutgers Üniversitesi'nden Omar Dewachi'ye göre, “Bu ülkelerin çoğunda gördüğümüz temel şey, göstericilerin korku engelini aşmış olmaları. Artık kimse sokaklara dökülmekten ve siyasetçileri eleştirmekten korkmuyor. Bu, eskiden tabuydu.” Profesör Dewachi, birçok ülkede, artık siyasetçilerin halkın gücünden korkmaya başladığını söylüyor.

Bu gücün büyük bölümü, örgütlenmenin sosyal medya üzerinden yapılmasından kaynaklanıyor. Sosyal medya güçlü bir araç. Ancak, hükümetlerin iletişim ağlarını kesmesi, bu aracı işe yaramaz hale getirebiliyor.

Ancak Charbonneau, “Hükümetler, Internet’i kapatmanın göstericilerin örgütlenmesini zorlaştırdığını anladı. Ancak yine de örgütlendiklerini görüyoruz. Onları durduramazsınız” diyor.

2020’ye artık sayılı günler kaldı ve gücünü sosyal medyadan alan protesto eylemleri yeni yılda da devam edecek gibi görünüyor.