6 siyasi partiden 'yeni sistem' toplantısı

Habertürk'ten Mahir Kılıç'ın haberine göre, 6 Parti temsilcisi Güçlendirilme Parlamenter Sisteme dönüş toplantıları kapsamında 6. kez bir araya geldi.

Yürütme ve yargı başlıklarının ele alındığı toplantıda yapıcı güvensizlik oyu, Hakim ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) ikiye ayrılması ile OHAL Kararnamesi uygulamasının kaldırılması konularında mutabakata varıldı.

"Yürütme" başlığının görüşüldüğü toplantıda Başbakanlık makamı ve bakanlar kurulu konuşuldu. Buna göre hükümet kurma görevi Cumhurbaşkanı tarafından en fazla oy alan partiye verilecek. O partinin hükümet kurmaması halinde sırasıyla en fazla oy alan 2. ve 3. partiye bu defa görev verilmek zorunda.

Habertürk'e konuşan kaynaklar Süleyman Demirel'in 1998'de Muğla bağımsız milletvekili Yalım Erez'e hükümet kurma yetkisi vermesi ve 2015 yılında dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu'nun hükümet kuramaması neticesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın en çok oy alan ikinci partinin lideri olarak Kemal Kılıçdaroğlu'na hükümet kurma yetkisini vermemesi örneğini hatırlattı. Bu düzenleme ile keyfi uygulamaların önlenmesinin hedeflendiği belirtildi.

Hükümet düşüren muhalefet protokol hazırlayacak

Üzerinde uzlaşıya varılan bir diğer kritik başlık ise gensoru ve yeniden hükümet kurma süreci oldu. Buna göre gensoru ile bir hükümetin düşürülmesi veya güven oyu alamaması halinde hükümet kurmaya aday olan muhalefet hükümetin alternatifini ortaya koymak zorunda. Meclis'te çoğunluğu sağladığına ve Başbakan olarak kimi görmek istediğine dair bir protokol hazırlayacak altına imza koyacak. Yani hükümet düşürülürken mutlak alternatifi ortaya konulacak. Bu madde ile yönetimde istikrarın hedeflendiği kaydedildi.

Koalisyon hükümetleri için ise basit çoğunlukla kurulması, yıkılırken de nitelikle çoğunlukla yanı üye tam sayısının bir fazlasıyla yıkılması noktasında mutabakat sağlandı. Başbakan ve bakanlar kurulu güçlendirilecek ve Meclis'e karşı sorumlu olacaklar.

OHAL kararnameleri kaldırılacak

Toplantıda OHAL kararnamelerinin tamamen anayasal sistemden çıkarılması konusunda da fıkır birliği sağlandı. Buna göre deprem sel gibi doğal afetler için OHAL ilan edilebilecek ancak bu yetki alınırken sınırları çerçevesi net olacak. Örneğin sel felaketi için OHAL yetkisi alınması halinde başka bir amaç için yetki kullanımım söz konusu olmayacak. OHAL süreleri de kısaltılacak.

HSK ikiye ayrılacak, kararları yargıya tabi olacak

"Yürütme" başlığı bitirildikten sonra "yargı" başlığı görüşülmeye başlandı. Buna göre Hakimler Savcılar Kurulu ikiye ayrılacak. Adalet Bakanı ve müsteşarı Hakimler Kurulu'nda yer alamayacak. Hakimler Kurulu ve Savcılar Kurulu kararları yargıya tabi olacak.

Savcı ve avukat eşit seviyede olacak

Ayrıca varılan mutabakat çerçevesinde artık mahkemelerde savunma ve iddia makamı aynı seviyede olacak. Mevcut durumda savcı da mahkeme heyeti ile aynı yükseklikte yan yana bulunuyor. Ancak 6 partinin mutabakatına göre hakim ve avukat aynı seviyede bulunacak.

Sulh ceza mahkemesine itirazlar asliye ceza mahkemelerine yapılacak

Sulh ceza mahkemelerine yapılan itirazlar mevcut durumda bir üst sulh ceza mahkemesine yapılıyordu. Ancak varılan uzlaşma sonucu sulh ceza mahkemesine yapılan itirazların asliye ceza mahkemelerine yapılması kararlaştırıldı. Ayrıca hakimler için coğrafi teminat getirilecek, hukuk eğitiminin daha nitelikli hale getirilmesi için adımlar atılacak.