ABD bugüne kadar Afganistan'da kaç asker kaybetti?

11 Eylül 2001 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) gerçekleştirilen saldırıların ardından, ABD'nin hedefindeki ilk ülke Afganistan'dı.

O dönemde Afganistan'ın büyük bir kısmı kontrolünde bulunan ve kendi devletini kuran Taliban'ı El Kaide'ye destek vermekle suçlayan ABD, 7 Ekim'de ülkeye yönelik saldırıyı başladı.

Taliban'ın organize oluşu ve artan kayıplar

Her ne kadar işgalin ilk yıllarında ABD öncülüğündeki koalisyonun askeri kayıpları sınırlı kalsa da, sonraki birkaç yıl içinde yeniden organize olarak saldırılara hız veren Taliban'ın etkinliği arttıkça, ABD'nin kayıplarında da artış yaşandı.

Özellikle 2006 yılı ve sonrasında, ABD ülkedeki askerlerinin bir kısmını çekene kadar askeri kayıplarda sürekli bir artış yaşandı.

ABD ve NATO'nun, askerlerini muharip pozisyondan çekmesiyle, Afganistan'da yaşadıkları askeri kayıplar da azalmaya başladı. Daha önce 'Taliban'ın kalesi' olarak nitelendirilen bölgelerde doğrudan çatışmalara giren askerler artık sadece kendi üslerinde ve şehir merkezlerine yakın düzenledikleri askeri devriyelerde hedef alınıyordu.

En fazla kayıp güneyde

Afganistan'da ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun en fazla kayıp verdiği bölgeler ise, Taliban'ın kalesi olarak anılan, ülkenin güney ve doğusundaki Peştun nüfusun yoğun olarak yaşadığı bölgeler oldu. Özellikle Hilmend ve Kandahar'da uluslararası koalisyon ağır kayıplar verdi.

Bölgede verilen kayıplara rağmen Taliban'ın Hilmend'in neredeyse tamamını tekrar kontrol altına alması özellikle İngiliz ve Amerikan kamuoyunda gündeme oturmuştu.

Paralı asker kayıplarının boyutu bilinmiyor

Afganistan'daki uluslararası koalisyon kayıplarında akla gelen en önemli sorulardan biri ise paralı asker kayıpları.

Bilindiği gibi, ülkede Taliban'a karşı savaşta en önemli unsurlardan biri de anlaşmalı olarak görev yapan özel güvenlik şirketlerinin paralı askerleri.

Afganistan'da çatışmaların ve askeri kayıpların zirve yaptığı 2010 yılının ikinci çeyreğinde, ABD'nin resmi rakamlarına göre, görev yapan toplam ABD askeri sayısı 93,800 iken, özel güvenlik şirketlerine bağlı personel sayısı 107,479.

Ülkede şu an konuşlu bulunan 9,800 ABD askeri, 26 binden fazla ise özel güvenlik şirketi personeli bulunuyor.

Bu rakamlardan hareketle, Afganistan'da uluslararası koalisyonun verdiği kayıpların çok daha fazla olduğunu söylemek mümkün. Zira ABD'nin verdiği resmi rakamlara göre Afganistan'daki savaş kapsamında bugüne kadar 3557 asker öldü.

Ancak bu sayıya paralı askerler dahil değil ve özel güvenlik şirketlerinin hareket prensipleri sebebiyle, öldürülen paralı askerler konusunda net bir sayıya ulaşmak mümkün değil.

Resmi makamlar 2011 yılında toplam paralı asker kaybını 763 olarak ifade ediyordu. Gerçek rakamın bunun çok daha üzerinde olduğu tahmin edilse de, net bir bilgiye ulaşmak neredeyse imkansız durumda.

Koalisyon zayiatına dair rakamlar

Afganistan'da öldürülen askerlere dair rakamlar ise oldukça dikkat çekici. Ülkede süren savaşta askeri kayıplar bakımından ortaya çıkan bazı rakamlar (Rakamlar, ABD'nin Irak ve Afganistan'daki kayıplarını aktaran resmi internet sitesi icasualties.org'dan alınmıştır):

Ölü sayısı

- Bugüne kadar Afganistan'da öldürülen uluslararası koalisyon askerlerinin toplam sayısı 3557. Bunların 2415'i ABD, 455'i İngiliz askerleriyken, 687 asker ise diğer ülkelerden.

Afganistan'da askeri kayıp yaşayan ülkeler arasında yaklaşık 30 ülke var. İngiltere'nin kayıplarını 158 askerle Kanada, 86 askerle Fransa, 54 askerle Almanya, 48 askerle İtalya, 41 askerle Avustralya ve 40 askerle Polonya izliyor.

Yaralı sayısı

- Afganistan'da bugüne kadar yaralanan ABD askerlerinin toplam sayısı ise resmi rakamlara göre, 20 bin 449. Yaralıların önemli bir kısmı el yapımı patlayıcılarla yaralandığından, bunlar arasında sakat kalan ve askeri kariyerine nokta koymak durumunda olan askerlerin sayısı da oldukça fazla. ABD'nin en çok yaralı verdiği yıl, 5264 ile 2010 yılı.

Psikolojik hastalıklar

- Psikolojik tedavi alma mecburiyetinde kalan ve travma sonrası stres bozukluğu tedavisi gören ABD askerlerinin sayısı ise net olarak bilinmiyor.

Savaştan dönen askerlerin akıl sağlığı ile ilgili ABD'den resmi oluşumların aktardığı bazı rakamlar şu şekilde: Irak ve Afganistan'dan dönen askerlerde travma sonrası stres bozukluğu yaşama oranı yüzde 11 ile 20 arasında. ABD askerlerinden kadın olanların yüzde 55'i, erkeklerin yüzde 38'i görev sırasında cinsel tacize uğradığını söylüyor.

İki ülkeden dönen askerlerin yüzde 20'si aşırı derecede alkol yahut uyuşturucu bağımlısı oluyor. Savaştan dönen askerlerin yüzde 10 ila 20'si travmatik beyin yaralanmasından muzdarip. 2010 yılına gelindiğinde, her gün ortalama 22 eski asker intihar etmekteydi.

En kanlı yıl

- Ülkede süregelen savaşta en kanlı yıl, 710 ölüyle 2010 yılı olarak görülüyor.

2010 yılının yaz aylarında Afganistan'da koalisyonun askeri kayıpları adeta tavan yapmış durumda. Bu yılın ardından koalisyon kuvvetlerinin muharip rolü bırakmasıyla askeri kayıplar kademe kademe azaldı. 2011 yılında 563, 2012 yılında 402, 2013 yılında 162, 2014 yılında 75, 2015 yılında 26, 2016 yılında 15, 2017 yılında 17 ve 2018 yılında da bugüne kadar 17 asker öldürüldü.

Afganistan'da ABD öncülüğündeki koalisyonun kayıplarının coğrafi dağılımı:

- Afganistan'da uluslararası koalisyonun en ağır kayıpları yaşadığı bölgeler, ülkenin güney ve doğusundaki vilayetler. Bugüne kadar Hilmend'de 961, Kandahar'da 561, Kabil'de 192, Kunar'da 186, Paktika'da 148, Meydan Vardak'ta 131, Gazni'de 126, Zabul'de 124 asker öldürüldü.

Uluslararası koalisyonun en az kayıp verdiği bölgeler ise Afganistan'ın merkezindeki Hazara bölgeleri ile, çatışmaların seyrek olduğu kuzey bölgeleri.

Kaynak: Mepa News