ABD Gazze'deki çatışmalara doğrudan müdahil olmaya mı başladı?

Sean Mathews | Middle East Eye | Tercüme: Mepa News

Bir video, Gazze'de gündüz vakti düzenlenen bir baskında kurtarılan İsrail askerlerini ve rehineleri taşıyan bir helikopteri görüntüledi. ABD ordusu tarafından kuşatma altındaki bölgeye yardım ulaştırmak için inşa edilen bir iskele birkaç metre ötede Akdeniz'de yüzüyordu.

Gazze'deki rehineleri ve askerleri İsrail'e geri götüren helikopterin sahile indiği gün ABD, fırtınada hasar gören iskelenin yeniden açıldığını duyurmuştu.

Gazze'deki askeri operasyonlara aşina olan eski bir ABD'li yetkili Middle East Eye'a isminin açıklanmaması koşuluyla yaptığı açıklamada "Eğer ABD insanların İsrail'in rehine kurtarma operasyonuna doğrudan dahil olduğuna inanmasını isteseydi daha iyi bir iş çıkaramazdı." dedi.

Cumartesi günü Gazze'de dört İsrailli rehinenin kurtarılması İsrailliler tarafından kutlandı. Ancak bu ölümcül saldırı, dört İsraillinin kurtarılmasının Filistinli sağlık yetkililerine göre en az 274 Filistinlinin ölümüne yol açtığına dikkat çeken Filistinliler ve İsrail'i eleştirenler arasında öfke patlamasına neden oldu.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın, ABD'nin Gazze'deki esirlerin yerlerini tespit etme ve onları geri alma çabalarında İsrail'e birkaç ay boyunca destek sağladığını söylemesinin ardından baskın, ABD'li yetkilileri İsrail'in saldırısına ne ölçüde müdahil olduklarına dair sorularla karşı karşıya bıraktı.

ABD'nin Orta Doğu'daki genel askeri komutanlığı CENTCOM, İsrail'in ABD tarafından inşa edilen iskelenin güneyindeki bir bölgeyi iniş alanı olarak kullandığını ancak "insani yardım iskelesi tesisinin, ekipman, personel ve varlıkları da dahil olmak üzere rehineleri kurtarma operasyonunda kullanılmadığını" söyledi.

Ancak isminin açıklanmaması kaydıyla MEE'ye konuşan ABD'li bir savunma yetkilisi, İsrail'in bir taş atımı uzaklıktaki iskele ile sahili kullanmasının "ABD'nin de bunun bir parçası olduğu anlamına geldiğini" söyledi.

MEE'ye konuşan mevcut ve eski ABD'li yetkililer, ABD'nin saldırı için İsrail'e sağladığı özel yardım hakkında yorum yapmadılar, ancak ABD'nin İsrail'in sahilden sızma planından haberdar olmuş olabileceğini çünkü ABD'nin iskelede bir hava savunma sistemi bulundurduğunu söylediler.

Ateşkes durdu

İsrail'in rehine kurtarma operasyonuna verilen yanıt, Washington'un Hamas ve İsrail'i bir ateşkes anlaşmasına zorlama çabalarının arka planında gelişti.

Hamas'ın ABD'nin arabuluculuğundaki ateşkes önerisine verdiği yanıtın ardından Salı günü anlaşmaya ilişkin beklentiler bir gerilemeyle karşı karşıya kalmış gibi görünüyordu. ABD, İsrail ve Hamas cevabın anlamı üzerinde tartıştı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Hamas'ın Biden'ın 31 Mayıs'ta ortaya koyduğu teklife "çok sayıda değişiklik" önerdiğini iddia etti. "Değişikliklerin bazıları uygulanabilir. Bazıları ise değil." dedi.

Hamas'ın üst düzey yetkililerinden Usame Hamdan Çarşamba günü yaptığı açıklamada grubun ateşkes için yeni fikirler öne sürdüğünü reddetti.

Hamas yetkilileri daha önce, geçen ay ABD Başkanı Joe Biden tarafından da ana hatları çizilen ve Pazartesi günü BM Güvenlik Konseyi tarafından onaylanan anlaşmanın, Hamas'ın üç aşamalı bir anlaşmanın ilk aşamasının bir parçası olarak rehineleri serbest bırakmasının ardından İsrail'in çatışmaları yeniden başlatmasına izin vermeyeceğine dair garanti istediklerini söylemişlerdi.

Obama yönetiminde İsrail-Filistin müzakerelerinden sorumlu eski özel temsilci Frank Lowenstein, "İsrail'in argümanı her zaman rehineleri kurtarmak için ateşkese ihtiyacı olmadığı yönünde olmuştur." dedi. "Kurtarma operasyonu muhtemelen İsrail'in bu konudaki kararlılığını derinleştirecek."

Ateşkes görüşmelerinin durmasıyla birlikte Biden yönetimi, bazı BM yetkililerinin "Akdeniz'deki Mogadişu" olarak nitelendirdiği bir bölge olan Gazze'deki müttefikinin savaşının günlük angaryalarının derinliklerine sürüklenme gibi kötü bir ihtimalle karşı karşıya kaldı.

İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi Mayıs ayında yaptığı açıklamada İsrail'in Gazze'de en az yedi ay daha savaş beklediğini söylemişti.

Lowenstein, Biden yönetiminin ateşkes sağlayamaması halinde, İsrail'in Gazze'de nasıl savaş yürüttüğünü ve insani krizi nasıl ele aldığını daha derinlemesine incelemekten başka çaresi kalmayacağını ifade etti:

"Bu savaşı zaten sahiplendiğimizden daha fazla sahiplendiğimizi düşünmüyorum. Şimdi asıl soru şu: Ateşkesin başarısızlığa uğramasıyla birlikte bunun tamamen kontrolden çıkmasını önlemek için sahadaki ayrıntılara daha fazla mı dahil olmamız gerekiyor?"

İsrail'e bir zafer vermek

Analistler ve eski ABD'li yetkililer MEE'ye, savaşın uzaması halinde, Nuseyrat mülteci kampındaki gibi ölümcül saldırılarda esir alınanların yerlerinin tespit edilmesi ve kurtarılması için İsrail ile istihbarat paylaşımının daha yaygın hale gelebileceğini söylüyor.

MEE'nin daha önce bildirdiğine göre ABD, Hamas'ın Gazze şefi Yahya Sinvar'ın bulunup öldürülmesi için İsrail'e yardım etme çabalarını hızlandırdı bile.

Ve ABD Gazze'ye yardım dağıtmak için tartışmalı çabalarını iki katına çıkardı. CENTCOM Cumartesi günü -İsrail ordusunun iskelenin görüş alanına indiği gün- ABD'nin 230 milyon dolarlık tesisten 500 ton insani yardım boşalttığını söyledi. İskeleyi eleştirenler, bunun İsrail'in Gazze'ye kara geçişlerini yeniden açması için acil bir ihtiyaç olan dikkat dağıtıcı bir unsur olduğunu ifade etti.

Biden 31 Mayıs'ta İsrail'in ateşkes önerisini açıkladığında, bunu İsrail'in zafer kazanacağı bir dille ifade etti ve şöyle dedi:

"Bu noktada Hamas artık yeni bir 7 Ekim gerçekleştirme kapasitesine sahip değildir."

Ancak analistler ABD'nin İsrail'i bu konuda ikna etmeye çalışarak savaşı sürdürme kararlılığını daha da pekiştirmiş olabileceğini söylüyor.

Siyasi risk danışmanlık şirketi Eurasia Group'un Orta Doğu ve Kuzey Afrika Başkanı Ayham Kamel MEE'ye yaptığı açıklamada, "İsrailliler Biden yönetimine yeterince şey yapmadıklarını ve istihbarat ya da askeri destek konusunda daha fazla şey yapılması gerektiğini söylemenin yollarını bulmaya devam ediyor." dedi. "Yönetimin bunu sona erdirmek için aradığı şey İsraillilere bir zafer kazandırmak."

Biden yönetiminin düşüncelerine aşina olan eski bir ABD'li yetkili MEE'ye yönetimin "daha derinden müdahil olmaktan kendini alamadığını" kaydetti.