ABD, Hizbullah-İsrail savaşını önlemek için devrede

ABD özel temsilcisi Amos Hochstein, Joe Biden yönetiminin Hizbullah ile İsrail arasında tırmanan gerilimin daha büyük bir savaşa dönüşmesini engellemek amacıyla Pazartesi günü İsrail'e geldi.

Hochstein, Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi, Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Genelkurmay Başkanı Tzachi Braverman ile birlikte İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüştü.

Hochstein'ın İsrail ziyareti, İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşının daha geniş çaplı bir bölgesel çatışmaya dönüşmesini engellemek için Washington'daki aciliyetin altını çiziyor. Axios'un haberine göre Hochstein İsrail'den sonra Beyrut'a geçebilir.

Hizbullah ve İsrail 7 Ekim'den bu yana neredeyse her gün karşılıklı olarak çatışıyor. Çatışmalar 86.000'den fazla Lübnanlıyı ve 60.000 ila 100.000 arasında İsrailliyi evlerinden etti.

Ancak İsrail'in geçen hafta Hizbullah'ın üst düzey bir saha komutanına suikast düzenlemesinin ardından çatışmalar önemli ölçüde tırmandı. İran’a bağlı Hizbullah misilleme olarak İsrail'e 200'den fazla füze fırlattı ve Taleb Sami Abdallah'ın öldürülmesinin ardından saldırılarını yoğunlaştırma sözü verdi.

Hizbullah İsrail'e yönelik saldırılarının kapsamını da değiştirerek birkaç gelişmiş Hermes 900 insansız hava aracını düşürdü, İsrail jetlerine karşı uçaksavar füzeleri ateşledi ve hatta bir Demir Kubbe hava savunma birimine karşı sembolik bir saldırı gerçekleştirdi.

Hizbullah 8 ay sonra ilk kez İsrail'e karşı farklı bir silah kullandı

Hizbullah geçen hafta yaptığı açıklamada Hamas'ın saldırısının ertesi günü olan 8 Ekim'den bu yana İsrail'e karşı 2.100'den fazla saldırı gerçekleştirdiğini duyurdu.

Cardiff Üniversitesi'nde siyaset dersleri veren Hizbullah uzmanı Amal Saad daha önce verdiği bir demeçte "Hizbullah daha cüretkar hale geliyor ve bence İsrailliler buna şaşırıyor" demişti.

İsrail, Hizbullah'ın 2.500 savaşçısı olduğu tahmin edilen özel Rıdvan gücünün, BM'nin 1701 sayılı kararı uyarınca sınırdan yaklaşık 30 kilometre uzaklıktaki Litani Nehri'nin kuzeyine taşınmasını istiyor. İsrail bunu ya diplomatik bir çözümle ya da çözümün başarısız olması halinde büyük bir askeri saldırıyla gerçekleştireceğini söyledi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Haziran ayında bölgeye yaptığı bir ziyaret sırasında Hizbullah-İsrail çatışmasının çözümüne yardımcı olacak "en iyi yolun" "Gazze'deki çatışmanın çözülmesi ve ateşkes sağlanması" olduğunu söyledi.

Hizbullah çatışmalarla ilgili müzakereleri Gazze'de bir ateşkese bağlamaya çalışmış, İsrail ise buna direnmişti.

Bölgesel savaşı önlemek

7 Ekim'den bu yana Biden yönetiminin ana politika hedeflerinden biri Gazze'deki çatışmaların kuşatma altındaki bölgenin sınırlarının ötesine sızmasını önlemek oldu.

ABD, Yemen'deki Husilerin deniz ticaret yollarına saldırılar düzenlemesini engelleyemedi ama genel olarak topyekûn bir bölgesel savaştan kaçındı.

Orta Doğu tam ölçekli bir bölgesel savaşa en son Nisan ayında, İsrail'in Suriye'deki İran büyükelçiliğine saldırmasına karşılık olarak İran'ın kendi topraklarından İsrail'e yüzlerce insansız hava aracı ve füze fırlatmasıyla yaklaşmıştı.

ABD ve müttefikleri -Ürdün de dahil olmak üzere- bu füzelerin neredeyse tamamını düşürmeyi başardı. İran ve ABD o zamandan bu yana arka kapıdan yapılan görüşmelerle gerilimi kontrol altında tutmayı başardı.

Hizbullah'ın İsrail'e ait Demir Kubbe bataryasını vurması ne anlama geliyor?

Biden yönetiminin düşüncelerini bilen eski bir ABD'li yetkili Middle East Eye’a verdiği demeçte İsrail ve Hizbullah arasındaki çatışmanın ABD'nin savaşı kontrol altına alma çabaları için en ciddi riski oluşturduğunu ve ABD ile Tahran arasında doğrudan bir çatışma riski yaratabileceğini söyledi.

Çatışma aynı zamanda, mezhepsel çizgilerle keskin bir şekilde bölünmüş iflas etmiş bir Akdeniz ülkesi olan Lübnan'daki en güçlü askeri ve siyasi güç olan Tahran ve Hizbullah için de risk oluşturuyor.

Hochstein, Biden yönetiminin İsrail ve Lübnan'daki en üst düzey temsilcisi. Kendisi 2022 yılında iki ülke arasında Hizbullah tarafından onaylanan tarihi bir deniz sınırı anlaşmasına aracılık etti.

Hizbullah ile en önemli arabulucuları Lübnan Meclis Başkan Yardımcısı Elias Bou Saab ve Lübnan'ın Şii siyasi partisi Emel'e mensup Nebih Berri gibi siyasetçiler. ABD Hizbullah'ı terörist bir örgüt olarak tanımlıyor.

Kaynak: Mepa Mews, Middle East Eye