ABD ile İran arasında tutuklu takası

ABD ve İran, uzun bir aradan sonra ilk defa tutuklu takası yaptı. ABD Başkanı Donald Trump, casusluk suçlamalarıyla üç yıldır İran’da hapis yatan Çin asıllı ABD vatandaşı Xiyue Wang'ın ABD’ye döneceğini açıkladı. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de yaptırımları ihlal ettiği iddiasıyla ABD'de tutuklu bulunan İranlı bilim adamı Mesud Süleymani’nin serbest bırakıldığını duyurdu.

Takas İsviçre’de gerçekleşti. ABD’nin İran özel temsilcisi Brian Hook, Süleymani’yi Zürih’e getirdi. Süleymani’yi İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif karşıladı.

Hook daha sonra Wang’i alarak Almanya’nın Landstuhl kentindeki ABD askeri tıp merkezine götürdü. Wang’in sağlık kontrolleri için birkaç gün Almanya’da kaldıktan sonra ABD’ye gideceği öğrenildi.

Beyaz Saray’ın yayımladığı açıklamada Trump, Süleymani’ye değinmedi ancak Wang’ın serbest bırakılmasına arabuluculuk ettiği için İsviçre hükümetine teşekkür etti.

Trump, "Tutsak edilen ABD'lilerin özgürlüklerine kavuşturulması yönetimim için hayat önemde ve deniz aşırı ülkelerde hukuksuzca esir tutulan vatandaşlarımızın tümünün evlerine getirmek için sıkı çalışmamızı sürdüreceğiz" ifadelerini kullandı.

The United States will not rest until we bring every American wrongfully detained in Iran and around the world back home to their loved ones! https://t.co/2kWgJhvrtY

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) December 7, 2019

Trump daha sonra Twitter'da ABD'nin İsviçre Büyükelçiliği'nin mesajını paylaştı ve ''İran'da ve dünyanın başka yerlerinde haksız yere gözaltında tutulan her bir ABD'liyi evlerine ve sevdiklerine kavuşturana kadar ABD pes etmeyecek'' dedi.

Going home pic.twitter.com/HZHPDc20aj

— Javad Zarif (@JZarif) December 7, 2019

Zarif ilk açıklamasında takasın eli kulağında olduğunu söylemiş daha sonra da Süleymani ile beraber uçakta konuşurken fotoğraflarını Twitter’da yayınlamıştı. Zarif, "Profesör Mesud Süleymani ve Xiyue Wang’ın yakında ailelerine kavuşacak olmasından memnunum. Başta İsviçre hükümeti olmak üzere ilgili herkese çok teşekkürler" mesajını paylaşmıştı.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da Twitter’dan İran hükümetinin bu konudaki yapıcı yaklaşımından memnun olduğunu bildirdi.

1979 İran İslam Devrimi sonrası Washington Tahran’la tüm diplomatik ilişkilerini kesmişti. ABD’nin İran’daki diplomatik çıkarlarını 40 yıldır İsviçre temsil ediyor.

Princeton Üniversitesi Tarih Bölümü doktora öğrencisi Xiyue Wang, 2017’de İran’da casusluk suçlamasıyla tutuklanmış ve 10 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Ailesi ve okulu Wang’ın tarih eğitimiyle ilgili araştırma yapmak için İran’da bulunduğunu savunarak suçlamaları reddetmişti. 1980 Pekin doğumlu Wang’ın 2001’de ABD’ye göç ettiği ve 2009’da ABD vatandaşı olduğu belirtiliyor. Çifte vatandaşlığı kabul etmeyen Çin’dense süreçle ilgili herhangi bir açıklama gelmedi.

Kök hücre uzmanı Prof. Mesud Süleymani de İran’a biyolojik madde ihraç girişimiyle yaptırımları ihlal ettiği iddiasıyla geçen yıl Ekim ayında Chicago Havalimanı'nda gözaltına alınmıştı.

ABD, İran’ın elinde tuttuğu dört ABD'linin daha serbest bırakılmasını talep ediyor. Bu isimler Siamak Namazi, Baquer Namazi, muharip denizci Michael R. White ve 2007’den beri İran’da kayıp olan eski FBI ajanı Robert Levinson. Yaptırımları ihlal ettikleri gerekçesiyle onlarca İranlı ABD’de hapis yatıyor.