ABD ile Türkiye arasında 'Afgan göçü' polemiği

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Afgan mültecileri Türkiye dahil belirli bir ülkeye yönlendirmediklerini belirterek, “Afganlar’ın Türkiye’ye gitme ihtimaliyle ilgili açıklamaların neden olduğu endişelerden üzüntü duyuyoruz” dedi.

Price’a günlük basın brifinginde bir gazeteci, Türkiye’nin, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın üst düzey bir yetkilisinin “Öncelik 2” kategorisindeki Afganlar için Türkiye’yi göç rotası olarak göstermesinin “kabul edilemez” olduğu şeklindeki açıklamasını sordu.

Sözcü Price, “Şunu belirtmek isterim ki; korunma isteyen bireyleri belirli güvenli bölgelere yönlendirmek ya da teşvik etmek ABD hükümetinin politikası değildir. Burada da bunu yapmadık. Hiç kimseyi belirli bir ülkeye yönlendirmedik ve buna Türkiye de dahil. Afganlar’ın Türkiye’ye gitme ihtimaliyle ilgili açıklamaların neden olduğu endişelerden üzüntü duyuyoruz” diye konuştu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Suriye, Irak, Afganistan, İran ve başka yerlerden kaçan 4 milyonun üzerinde mülteciye ev sahipliği yaparak önemli boyutta insani yardım çabaları sergilemesinden ötürü Türkiye’ye minnettar olduklarını kaydetti.

Price bir gazetecinin, “Pakistan, Türkiye ve komşu ülkelerle Afganistan’dan mülteci akışına karşı sınırlarını açık tutmalarını talep etmek için görüşmelerin yapılıp yapılmadığı” sorusunu yanıtlarken de, “Belirli ülkeleri dile getirmeyeceğim ama ülkelerin olası mülteci akışlarına karşı sınırlarını açık tutmalarının önemli olduğuna inanıyoruz. Mülteciler için özellikle herhangi bir ülkeyi varış noktası olarak belirleme niyetinde değiliz” ifadesini kullandı.

ABD'nin Türkiye'nin tepkisini çeken açıklaması

Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın üst düzey bir yetkilisi 2 Ağustos’taki brifingde potansiyel bir göçmen akını için Afganistan’a komşu ülkelerle ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ile temasta olduklarını kaydederek, “Pakistan gibi bir yerde sınırlarının açık kalması önemli. İnsanlar kuzeye ya da İran üzerinden Türkiye’ye giderlerse ki Türkiye’ye bazı girişler olduğunu görüyoruz, bu kişilerin hem ülkeye girme hem de hükümete ya da UNHCR’a kaydolma imkanı var” diye konuşmuştu.

Afganistan’dan çekilen Amerika, "Taliban şiddeti nedeniyle" risk altındaki Afganlar'ın tahliye edilmesi çalışmalarının kapsamını genişlettiğini açıklamıştı. ABD Mülteci Kabul programı kapsamında oluşturulan ‘‘Öncelik 2’’ kategorisi, ABD ile işbirliği nedeniyle hayatları tehlike altında olabilecek ancak ABD hükümetiyle doğrudan çalışmadıkları ya da ABD devleti tarafından verilen görevlerinin kısa süreli olması gibi nedenlerle Özel Göçmen Vizesi alması uygun olmayan Afganlar’ı ve birinci dereceden ailelerini kapsıyor.

Türkiye'nin tepkisi

Türkiye ise, Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın üst düzey bir yetkilisinin “Öncelik 2” kategorisindeki Afganlar için, Türkiye’yi göç rotası olarak göstermesinin kabul edilemez olduğunu açıklamıştı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Tanju Bilgiç, Türkiye’nin son yedi yıldır dünyada en fazla sığınmacıya ev sahipliği yaptığını hatırlatarak “Ülkemizin yeni bir göç krizini üçüncü bir ülke adına üstlenecek kapasitesi bulunmamaktadır. Türkiye olarak, ABD'nin sorumsuz ve ülkemize danışmadan aldığı kararı kabul etmiyoruz” demişti.

Bilgiç açıklamasında "ABD, eğer bu kişileri ülkesine almak istiyorsa doğrudan uçaklarla ülkesine nakletmesi mümkündür. Ülkemiz, hiçbir durumda üçüncü ülkelerin uluslararası sorumluluklarını devralmayacak, kanunlarımızın üçüncü ülkeler tarafından kendi amaçları için kötüye kullanılmasına izin vermeyecektir. Bölgemizde üçüncü ülkelerin kararları neticesinde yaşanan göç krizlerinin yükünün Türk milleti tarafından üstlenilmesini kimse beklememelidir” ifadelerini kullanmıştı.

Büyükelçi Bilgiç, Amerika’nın açıklamasının bölgede büyük bir göç krizine neden olacağını ve göç yollarında Afganların acılarını artıracağını belirterek, “Soruna bölge ülkeleri arasında çözüm bulmak yerine ülkemizin rızası olmaksızın ülkemizde çözüm aranmak istenmesi kabul edilemez” demişti.

Amerika'ya bir tepki de İletişim Başkanı Fahrettin Altun'dan gelmişti. Bloomberg'e konuşan Altun, "ABD Dışişleri Bakanlığı'nın ABD tarafından fonlanan proje ve kuruluşlarda çalışan bazı Afganistan vatandaşlarına üçüncü ülkelere giderek ABD'den sığınma talebinde bulunma çağrısını derin endişeyle karşılıyoruz. Türkiye kimsenin bekleme odası değildir, olmayacaktır. Bölgemizdeki koşullar ve ülkemizin 4 milyondan fazla sığınmacıya yıllardır ev sahipliği yaptığı düşünüldüğünde, düzensiz göçü özendirecek böyle bir çağrı asla kabul edilemez. Sınır güvenliğimizi muhafaza etmek için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz" demişti

Kaynak: Amerika'nın Sesi