ABD, İsrail ordusunun kötü şöhretli Netzah Yehuda Taburu'na yaptırımı askıya aldı

Konuyla ilgili bilgi sahibi ABD'li kaynaklar, Dışişleri Bakanlığı'nın İsrail ordusuna bağlı "Netzah Yehuda" taburuna işgal altındaki Batı Şeria'da işlediği insan hakları ihlalleri nedeniyle yaptırım uygulama kararını askıya aldığını ve İsrail'in son günlerde verdiği bilgiler ışığında konuyu gözden geçirdiğini söyledi.

Söz konusu gözden geçirme, ABD ile İsrail arasında imzalanan bir anlaşmada belirtilen istişare sürecinin bir parçası. Ancak Dışişleri Bakanı Antony Blinken İsrail hükümeti, Kongre üyeleri ve bazı üst düzey Biden yönetimi yetkilileri tarafından olası yaptırımların yeniden gözden geçirilmesi için yoğun baskı altında.

İsrail ordusunun Netzah Yehuda Taburu nedir, neden gündemde?

Biden yönetimi, Netzah Yehuda taburundan ABD askeri yardımını ve eğitimini kesmeyi planlıyordu ki bu iki ülke arasındaki ilişkilerin tarihinde benzeri görülmemiş bir adımdı.

O dönem Senatör olan Patrick Leahy tarafından 1997 yılında kaleme alınan bir yasa, ABD dış yardımlarının ve Savunma Bakanlığı eğitim programlarının, insan hakları ihlalleri yaptığı iddia edilen yabancı güvenlik, askeri ve polis birimlerine aktarılmasını yasaklıyor.

Geçtiğimiz Cumartesi günü Axios, Blinken'in Leahy yasası kapsamında Netzah Yehuda birimine yaptırım uygulamayı planladığını bildirmişti.

Planlanan yaptırımlar İsrailli liderleri şaşkınlığa uğrattı ve Başbakan Binyamin Netanyahu ile muhalefet lideri Yair Lapid'den öfkeli tepkiler aldı. Her ikisi de Biden yönetimini bu hamleyi hayata geçirmemeye çağırdı.

İsrailli yetkililer, bu görüşmelerde İsrail'in mesajının, Biden yönetiminin Netzah Yehuda taburuna yaptırım uygulama niyetini yeniden gözden geçirmesi gerektiği yönünde olduğunu söyledi.

Perde arkası

İsrailli ve ABD'li yetkililer, son günlerde İsrail ordusu ve İsrail Dışişleri Bakanlığı avukatları ile Dışişleri Bakanlığı yetkilileri arasında birkaç telefon görüşmesi yapıldığını ve bu görüşmelerde İsrail'in Netzah Yehuda taburu hakkında yeni bilgiler paylaştığını söyledi.

İsrailli bir yetkili yeni bilgilerin, taburdaki askerlerin kendilerini Filistinli tutuklulara kötü muamelede bulunurken görüntüledikleri 2022 tarihli bir TikTok videosuna odaklandığını söyledi.

İsrailli yetkili, videonun ABD'nin tabura yönelik iddiasının temel bir parçası olduğunu ve İsrail'in Dışişleri Bakanlığı'na olayla ilgili soruşturmalar ve atılan disiplin adımları hakkında bilgi verdiğini kaydetti.

İsrail, Filistinliler tarafından herhangi bir şikayette bulunulmadığı için askerlere karşı herhangi bir hukuk davası açılmadığını açıkladı.

İsrailli yetkili, görüşmeler sırasında İsrail'in, Dışişleri Bakanlığı'nın Netzah Yehuda taburunun Batı Şeria'da İsrail ordusu tarafından “gerçekleştirilmeyen" insan hakları ihlallerinde bulunduğuna karar vermesinin Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin İsrailli asker ve subaylar hakkında tutuklama emri çıkarma ihtimalini arttıracağı yönündeki ciddi endişelerini dile getirdiğini söyledi.

İki İsrailli ve ABD'li yetkiliye göre Blinken ayrıca Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, ABD'nin İsrail Büyükelçisi Jack Lew ve yönetimdeki diğer üst düzey yetkililer de dahil olmak üzere Kongre üyelerinin yoğun baskısıyla karşı karşıya kaldı.

Son durum

Blinken birkaç gün önce Johnson'a bir mektup göndererek Netzah Yehuda taburuyla ilgili sürecin Kongre'den geçen İsrail'e ek yardım paketini etkilemeyeceğini belirtti.

Blinken'in mektubu ilk olarak ABC News tarafından yayınlandı. Bir kopyası Axios tarafından ele geçirilen mektupta Blinken, İsrail'e yapılacak yardımın Kongre'de kabul edilen ek yardım paketini etkilemeyeceğini belirtti.

Blinken, "İsrail hükümeti bu birliğin durumuna ilişkin yeni bilgiler sundu ve biz de bu birliğin etkin bir şekilde iyileştirilmesi için bir yol belirlemek üzere devreye gireceğiz" diye yazdı.

Üst düzey bir ABD'li yetkili Blinken'in Netzah Yehuda Taburu'nun Batı Şeria'da ağır insan hakları ihlalleri gerçekleştirdiği yönündeki tespitinin değişmediğini, ancak İsrail'in bu konuda adım atıp atmadığını incelemek üzere konuyla ilgili bir istişare sürecinin başlatıldığını söyledi.

ABD'li yetkili, bu adımların Leahy yasası uyarınca tatmin edici olmaması ve İsrail'in asker ve subayları sorumlu tutmadığı ve ihlallere yol açan koşulları düzeltmediğinin görülmesi halinde, ABD'nin yasayı uygulayacağını ve bu birliğe yardımı keseceğini söyledi.

Netzah Yehuda nedir?

Netzah Yehuda ilk olarak 1999 yılında kuruldu. Başlangıçta Nahal Heredi olarak biliniyordu ve sadece 30 İsrail askerinden oluşuyordu.

Tamamı erkeklerden oluşan askeri birlik, İsrail'in kurulduğu 1947 yılından bu yana zorunlu askerlikten muaf tutulan ultra-Ortodoks Haredi erkeklerin dini ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulmuştur.

Birlik, Yahudi olmayanları dışlar, katı dini kurallara sahiptir ve katı cinsiyet ayrımını muhafaza eder (üslerine sadece subay eşleri kabul edilir).

Şu anda birliğin yaklaşık 1.000 askeri bulunmaktadır. Tabur, İsrail ordusundaki diğer birliklerden rutin olarak geri çevrilen Hilltop Youth hareketine mensup sağcı yerleşimcileri sık sık bünyesine katıyor.

Maryland Üniversitesi'nde İsrail çalışmaları profesörü olan Marwa Maziad Middle East Eye'a yaptığı açıklamada "Tabur, Yahudi dini yorumlarını milliyetçi militarizmle birleştiren dindar siyonistleri kendine çekiyor" dedi.

Maziad, ultra Ortodoks İsraillilere tanınan muafiyet nedeniyle birliğin askere almak yerine gönüllülerden faydalandığını söyledi.

Maziad, "Bu muafiyet şu anda İsrail'de tartışılıyor” dedi ve ekledi:

"Bu gayri resmi yasadışı yerleşimcilerin Haredi askerler olarak resmen hizmet vermeye başlayacak olması... bir zamanlar laik olan [İsrail ordusunun] daha da dinselleştirilmesi ve teokratikleştirilmesi yönünde önemli bir adımdır."

Tabur, İsrail ordusunun işgali altındaki Batı Şeria'da "Filistin terörizmine karşı savaşın ön saflarında" yer aldığını belirttiği Kfir Tugaylarını oluşturan beş birlikten biri.

Netzah Yehuda, Batı Şeria'nın Ramallah ve Cenin kentlerinde faaliyet gösteriyor.

Kaynak: Mepa News, Axios