ABD İsrail'e 18 milyar dolarlık yeni silah desteğini değerlendiriyor

Konu hakkında bilgi sahibi beş kaynağın Pazartesi günü yaptığı açıklamaya göre Başkan Joe Biden yönetimi, İsrail'e düzinelerce F-15 uçağını da içeren 18 milyar dolarlık bir silah transferi paketini hayata geçirip geçirmemeyi değerlendiriyor.

Kaynaklardan biri, Boeing Co. firmasından İsrail'e 25 adet F-15 satışının, İsrail'in Gazze'ye yönelik altı aydır devam eden saldırısından çok önce, Ocak 2023'te ABD'nin resmi talebi almasından bu yana gözden geçirilmekte olduğunu söyledi. Bu satışla birlikte bu sayı 50 F-15'e kadar çıkabilecek.

İkinci bir kaynağa göre uçakların teslimatının hızlandırılması, geçen hafta Washington'u ziyaret eden ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Savunma Bakanı Lloyd Austin'in de aralarında bulunduğu ABD'li yetkililerle görüşmeler yapan İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın en önemli talepleri arasındaydı.

Biden, sağlık yetkililerinin tamamına yakını sivil 32.000'den fazla Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladığı İsrail'in Gazze'deki saldırısını dizginlemek için silah transferlerine şartlar getirmesi yönünde yabancı ortakları, insan hakları grupları ve Kongre'deki bazı Demokrat üyelerinin baskısıyla karşı karşıya.

Bir ABD'li yetkili uçakların en erken 2029 yılında teslim edilebileceğini, bunun da resmi bildirimin yarın Kongre'ye gönderilmesi ve hemen sonuçlandırılması halinde mümkün olabileceğini söyledi.

İsrail, Gazze'ye yönelik saldırılarının yanı sıra Lübnan'da İran destekli Hizbullah ile girdiği sınır ötesi çatışmalar ve Suriye'deki saldırıları nedeniyle zaten güçlü olan savaş uçağı filosunu güçlendirmeye çalışıyor.

Bir komite yardımcısı, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Michael McCaul'un F-15 satışına 30 Ocak'ta yeşil ışık yaktığını ve büyük silah transferlerini onaylamaktan sorumlu ilgili kongre ofislerinin bilgilendirildiğini söyledi.

Konu hakkında bilgi sahibi ikinci bir kaynak ise "F-15 konusunda Yönetim-Kongre görüşmeleri çoktan yapıldı" dedi ancak herhangi bir silah transferini onaylaması gereken dört ofisten bazılarının henüz bunu yapmadığını da sözlerine ekledi.

ABD yasaları, önemli yabancı askeri satış anlaşmalarının Kongre'ye bildirilmesini gerektiriyor ve Kongre'nin insan hakları ihlalleri ya da diğer endişeler nedeniyle bir onaylamama kararı alarak bu tür satışları engellemesine izin veriyor, ancak şimdiye kadar böyle bir karar alınmadı ve başkanın vetosuyla karşılaşmadı.

Gayri resmi bir inceleme süreci, dış ilişkiler komitelerinin Demokrat ve Cumhuriyetçi liderlerinin Kongre'ye resmi bir bildirimde bulunmadan önce bu tür anlaşmaları incelemelerine olanak tanır.

Uçaklar, mühimmat ve destek

Kaynaklara göre İsrail'in paketi 50 adet F-15 uçağının yanı sıra destek hizmetleri, eğitim, bakım, sürdürülebilirlik ve jetlerin tipik olarak yirmi yıla kadar uzayabilen kullanım ömrü boyunca uzun yıllar yüklenici desteğini de içeriyor.

Bir kaynak Biden yönetiminin İsrail'e F-15 talebi için destek verdiğini söyledi.

Washington, İsrail'in Gazze Şeridi'nin en güneyinde yer alan ve İsrail'in eşi benzeri görülmemiş saldırısı nedeniyle yerlerinden edilen çok sayıda Filistinlinin sığındığı Refah kentine yönelik beklenen saldırısından duyduğu endişeyi açıkça dile getirdi.

Washington uzun süredir müttefiki olan İsrail'e yıllık 3.8 milyar dolar askeri yardımda bulunuyor ve üst düzey ABD yetkilileri İsrail'i yüksek sivil ölümleri nedeniyle eleştirse de yönetim şimdiye kadar herhangi bir silah transferini şarta bağlama çağrılarına karşı koydu.

Bu satış, Biden'ın Ukrayna ve Tayvan için de yardım içeren 95 milyar dolarlık kapsamlı bir ulusal güvenlik ek harcama paketinin bir parçası olarak Kongre'den onaylamasını istediği İsrail için 14 milyar dolarlık yardımdan ayrıdır.

ABD Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili yorum talebine yanıt vermedi.

Gallant geçen hafta Washington'a yaptığı bir ziyaret sırasında İsrail'in silah ihtiyaçlarını ele aldı. Gallant gazetecilere yaptığı açıklamada üst düzey ABD'li yetkililere İsrail'in hava kabiliyetleri de dahil olmak üzere bölgedeki askeri üstünlüğünü korumasının önemini vurguladığını söyledi.

Washington'daki İsrail Büyükelçiliği yorum taleplerine yanıt vermedi.

Boeing de yorum talebine yanıt vermedi.

Politico ve CNN Pazartesi günü erken saatlerde ABD yönetiminin bu satışı değerlendirdiğini bildirmişti.

Kaynak: Mepa News, Ajanslar