ABD kendi tarihiyle yüzleşiyor: Kristof Kolomb'un heykeli suya atıldı

ABD'de George Floyd'un bir polis memuru tarafından öldürülmesinin ardından Mineapolis’te başlayan ve kısa sürede ülke geneline ve daha sonra da Avrupa'ya yayılan "Siyah hayatlar değerlidir" (Black Lives Matter) eylemleri devam ediyor.

Protestocuların Avrupa’daki kimi eylemlerde sömürgecilik ve ırkçılık tarihinin sembol isimlerinin heykellerini indirdikleri görülmüştü. Göstericiler, son olarak ABD'nin Baltimore şehrinde bulunan İtalyan denizci Kristof Kolomb'a ait heykeli yıktı. Baltimore Sun gazetesi tarafından paylaşılan 4 Temmuz tarihli görüntülerde, eylemcilerin heykelin boynuna doladıkları bir halat vasıtasıyla heykeli kaidesinden indirdiği ve daha sonra da heykeli Inner Harbor bölgesinden suya attıkları görülüyor.

"Soykırım sorumlusu onurlandırılamaz"

1492’de Amerika’ya ulaşan ve çoğu tarih anlatısında "Yeni Dünya'nın Kaşifi" olarak anılan Cenova doğumlu Kolomb, oldukça tartışmalı bir karakter. Zira Kolomb'un Amerikan yerlilerine yıllarca uygulanan sömürü ve soykırımın sorumlusu olduğu düşünülüyor. Bu nedenle Kolomb, Amerikan İç Savaşı'nda ırkçı uygulamalarıyla bilinen güney eyaletlerindeki komutanlara benzer şekilde ırkçılık ve sömürgecilik karşıtları tarafından kınanan tarihi bir kişilik.

San Francisco’da da geçen ay bir Kolomb heykeli, kaşifin eylemlerinin saygıyı hak etmediği gerekçesiyle kent yönetimi tarafından kaldırılmıştı. Kaliforniya eyaletinin başkenti Sacramento’daki heykel de "Kolomb'un bu yarımküreye ayak basışının yerlilere getirdiği ölüm göz önünde bulundurulduğunda, bu kişinin onurlandırılamayacağı" gerekçesiyle kaldırılmıştı.

"Ayaktakımının heykellerimizi indirmesine izin vermeyeceğiz"

ABD Başkanı Donald Trump, 4 Temmuz Bağımsızlık Günü töreninde Rushmore Dağı Anıtı’ndaki dört dev Amerikan başkanı heykeli önünde yaptığı konuşmada, Kolomb'u da anmıştı. Trump, "Amerikan rüyası için birlikte mücadele vereceğiz ve 1492’de Kolomb Amerika’yı keşfettiğinde başlayan Amerikan yaşam tarzını koruyacağız ve muhafaza edeceğiz" ifadelerini kullanmıştı.

Eylemlere atıfla "Şu anda radikal solu, anarşistleri, provokatörleri, yağmacıları ve birçok örnekte (görüldüğü üzere) ne yaptıkları hakkında en ufak bir fikri olmayanları yenme sürecindeyiz" diyen Trump, "Öfkeli bir ayaktakımının heykellerimizi indirmesine, tarihimizi yok etmesine, çocuklarımızın beynini yıkamasına asla izin vermeyeceğiz" şeklinde konuşmuştu.

Amerikan Başkanı, geçen ay kamuoyuna ait anıtlara zarar veren eylemciler hakkında soruşturma açılmasını öngören bir kararnameyi imzalamış ve "Yüce ülkelerine karşı kanunsuz eylemlere girişenleri uzun hapis cezalarının beklediğini" söylemişti.

Belçika'da bir liman şehri olan Anvers’de ise Afrika’da kanlı bir sömürge tarihinin mimarı olan Belçika Kralı 2. Leopold’un heykeli tahrip edilmiş, İngiltere Bristol’daki köle taciri Edward Colston'un heykeli de eylemciler tarafından sökülüp nehre atılmıştı.