ABD Savunma Bakanlığı: Milyonlarca dolarlık proje Taliban karşısında başarısız oldu

ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) bir raporu, geçtiğimiz Perşembe günü Kabil hükümeti birliklerine Taliban karşısında avantaj sağlamayı amaçlayan, 174 milyon dolarlık insansız hava aracı programını sert bir şekilde eleştirdi.

Afganistan’ın Yeniden İnşası Genel Müfettişliği (SIGAR) raporu, ScanEagle olarak bilinen programın başarısı için erteleme, gözetim eksikliği ve açık önlemlere değinirken, insansız hava aracı tarafından toplanan bilgileri askeri görev için kullanamayan Kabil hükümeti birlikleri için yetersiz eğitim de dahil olmak üzere, programın karşı karşıya kaldığı birçok soruna dikkati çekti.

Raporda, “Bu gecikme ve programdaki zorluklar sonucunda Savunma Bakanlığı, programa yaptığı 174 milyon dolarlık yatırımın sonuçlarını takip etmek, anlamak ve iyileştirmek için gerekli bilgilere sahip değil” dedi.

Rapora yanıt olarak ise ABD’nin Afganistan’daki misyonu, programı savunurken, Kabil hükümeti güçlerinin, askeri danışmanların yardımlarına ihtiyacı olduğunu belirtti. Misyon, insansız hava araçlarını (drone) kullanan kuvveleri dikkatli şekilde test ettiğini ve Batı standartlarına uymasa bile ekipmanların günlük olarak çeşitli faaliyetlerde kullanıldığını ifade etti.

ABD kuvvetleri, 2014 yılında Afganistan’dan geri çekilmeye başladığında ‘drone programı’, ABD Savunma Bakanlığı tarafından Kabil hükümeti güçlerinin eksikliklerini hafifletme ve savaş alanlarını gökyüzünden gözlemleyememesini telafi etme girişimi olarak biliniyordu.

ABD kuvvetleri, Taliban ile barış anlaşması kapsamında gelecek aylarda geri çekilmeyi tamamlamayı planlarken, azalan ABD ve uluslararası destek çerçevesinde Kabil hükümeti güçlerinin ayakta durabilmesi için ScanEagle gibi programların gerekli olduğu kanaatindeydi.

Ancak kısaltma ve tablolarla dolu yaklaşık 50 sayfalık rapor, ABD’nin savaş çabalarının tanıdık bir görüntüsünü çizdi. ScanEagle programı, ABD Savunma Bakanlığı tarafından finanse edilen ve Kabil hükümeti güvenlik güçlerini Batı savaş gücü kapsamına dahil etmeyi amaçlayan yüzlerce kötü maceradan biri olarak biliniyor. 2005 yılından bu yana Pentagon, Kabil hükümeti güçleri için ekipman ve diğer askeri programlara yaklaşık 47,5 milyar dolar harcadı.

ABD ordusunda eski bir çavuş olan ve ScanEagle programı eğitimini yürüten Ben Mill, 2016 yılında ABD ordusuna bağlı Stars and Stripes dergisine yaptığı açıklamada, “Afganları, bu görevi üstlenmeleri için eğitiyoruz” ifadelerini kullandı. Ancak Perşembe günü yayınlanan raporda, Afgan Ulusal Ordusu’nun, ScanEagle programını korumak için ABD hükümetinden sürekli bir finansal ve teknik desteğe ihtiyaç duyduğu ifade edildi.

Rapora göre Kabil hükümeti güçleri, ScanEagle uçağını işletmek için eğitilmiş 87 uçağın 27’sini bünyesinde barındıramadı. 

Öte yandan ScanEagle ekipmanları da bir sorun haline dönüşürken, Afganistan’daki ABD’li yetkililer, Genel Müfettişlik Ofisine, Afgan Ulusal Ordusu’nun ‘sahip oldukları ekipmanların yerlerini bilip bilmediği ve bunları doğru şekilde kullanıp kullanmadığı’ hususunda endişeli olduklarını bildirdi.