AB'den İran yaptırımına karşı koruma hamlesi

Avrupa Birliği'nin (AB) Avrupalı firmaları ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarından koruyabilmek amacıyla attığı adım olan "Engelleme Mevzuatı" yürürlüğe girdi.

AB Komisyonu'ndan yapılan açıklamada, "Avrupa Birliği, ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarının ilk kısmının devreye girmesiyle İran ile meşru iş yapan şirketlerin çıkarlarının korunması amacıyla Engelleme Mevzuatını güncelleyerek 7 Ağustos tarihinden itibaren yürürlüğe sokuyor." ifadesi yer aldı.

AB Komisyonu, İran ile ticaret yapan Avrupalı firmaları ABD'nin yaptırımlarından korumak için 1996'da kabul edilen "Engelleme Mevzuatının (Blocking Statute)" güncellenerek yürürlüğe sokulduğunu, bu düzenlemeyle İran ile iş yapan Avrupalı şirketlerin çıkarlarının korunmasının hedeflendiğini bildirdi. 

ABD’nin İran ile yapılan nükleer anlaşmada tek taraflı olarak çekilmesinin ardından yürürlüğe soktuğu yaptırımların neticesinde AB ülkelerinde yerleşik ve İran ile meşru zeminde iş yapan şirketlerin olumsuz etkilenebileceği vurgulandı. Bunun için de bu şirketlerin yasal olarak korunması amacıyla 1996'ya ait mevzuatın yeniden güncellenmesine ihtiyaç duyulduğu belirtildi.

Engelleme Mevzuatı'nın kapsamı 

Engelleme mevzuatı ile AB’deki yerleşik ve İran ile iş yapan şirketler ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarına yasal olarak bağımlı olmaktan korunuyor. AB Komisyonu’nun konuya ilişkin açıklamasında AB içerisinde İran ile iş yapan şirketlere ABD’deki yaptırım kararlarıyla ilişkili yabancı mahkemelerin kararlarının tanınmayacağı belirtiliyor. Buna ilave olarak bu şirketlerin ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarıyla ilişkin ortaya çıkabilecek masraf ve zararlarının da tazmin edileceğini belirtiyor. AB'nin üye ülkelerinde faaliyette bulunan ve İran ile iş yapan bütün şirketleri kapsayan mevzuat, ABD’nin yaptırımlarına uyan şirketlerin ise cezalandırılabileceğini belirtiyor.

Engeleme Mevzuatı ilk kez 1996'da ABD’nin Küba, İran ve Libya’ya ambargo uygulama kararı almasının ardından gündeme gelmiş, bu ülkelerle iş yapan Avrupalı şirketlere yönelik yabancı mahkemelerin verebileceği kararların engellenmesi, şirketlerin korunması hedeflenmişti.

Mevzuat daha sonra AB ve ABD’nin konuya müzakere ederek anlaşmasının ardından yürürlüğe sokulmamıştı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile 2015'te imzalanan nükleer anlaşmadan çekilme kararının ardından güncellenerek bugün tekrar yürürlüğe sokuldu.