ABD'nin Suriye'de YPG/PKK'ya sağladığı hava desteği

ABD öncülüğündeki koalisyona ait savaş uçaklarının YPG/PKK güçlerine sağladığı hava desteğine dair yeni görüntülere ulaşıldı.

ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon tarafından desteklenen, Suriye'deki PKK yapılanması olan YPG güçleri, geçtiğimiz 10 Eylül tarihinde Suriye'nin doğusundaki Deyrizor ili kırsalında IŞİD'e karşı bir operasyon başlatmıştı.

Deyrizor ili doğu kırsalındaki Hecin beldesi ve çevresindeki küçük yerleşim birimleri içinde kuşatmaya alınmış olan IŞİD unsurlarına yönelik başlatılan ABD destekli operasyon fazla uzun sürmedi ve bölgede oluşan kum fırtınası sebebiyle IŞİD saldırıyı lehine çevirmeyi başardı.

Örgüt, PKK unsurlarının ilerleme sağladığı bölgeleri geri almanın yanında birçok başka bölgeyi de PKK unsurlarından ele geçirdi ve Irak sınırına kadar inmeyi başardı.

10 Eylül'de başlayan saldırının başarısız olması üzerine ABD, Deyrizor kırsalındaki bölgeye ilave PKK unsurlarını gönderme başladı. Koalisyon sözcüsü tarafından yapılan açıklamadaysa, IŞİD'in kontrolündeki bölgelere yönelik yeni bir operasyon başlatılacağını belirtti.

Ancak PKK güçleri, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Fırat'ın doğusuna yönelik yaptığı topçu atışları sebebiyle Deyrizor kırsalındaki operasyonlarını bir süreliğine ertelediğini duyurdu.

Bu hafta başındaysa beklenmedik sayılabilecek bir gelişme oldu ve IŞİD Hecin beldesi kuzeyindeki PKK mevzilerine yönelik ani bir saldırı başlattı. 

IŞİD, geçtiğimiz haftalarda da bu bölgede bir ilerleme girişiminde bulunmuş ancak başarı sağlayamamıştı.

Son saldırıysa, bir öncekine nispeten biraz daha geniş ölçekli ancak uzaktan ağır silahlar kullanılarak gerçekleştirildi. Saldırıların başlamasıyla ABD öncülüğündeki koalisyon bölgeye hava saldırıları düzenlemeye başladı.

ABD'nin hava desteği

ABD öncülüğündeki koalisyon, uygun şartlar oluştuğunda Suriye'deki PKK unsurlarına oldukça stabil bir şekilde hava desteği sağlıyor. IŞİD kontrolündeki Rakka kent merkezine yönelik 2016 yılı sonunda düzenlenen operasyonda da ABD koalisyonuna ait savaş uçakları ve helikopterler PKK'ya yoğun hava desteği sağlamıştı.

Hecin beldesinde IŞİD'in bu hafta başında gerçekleştirdiği saldırıdaysa ABD'ye ait B-1 tipi stratejik bombardıman uçakları bölgede görüntülendi:

B-1 

ABD tarafından Afganistan'da da aktif bir şekilde kullanılan B-1'ler oldukça isabetli hava saldırıları düzenleme yeteneğine sahip son teknoloji bir bombardıman uçağı. 

ABD'nin Suriye'nin kuzeyinde yer alan, Fırat Nehri doğsundaki bölgede PKK unsurlarına yönelik hava desteği sadece bunlarla sınırlı değil. 

Koalisyon, geçtiğimiz dönemde de Fırat'ın doğusundaki bölgede PKK güçlerine stabil hava desteği sağlamıştı.

Bunlardan bazıları:

Haziran 2017'de Rakka'da devam eden saldırıda, kent merkezi doğusundaki Sanayi Bölgesinde PKK güçlerine yakın hava desteği sağlayan ABD'ye ait AH-64 Apache tipi taarruz helikopteri:

AH-64 Apache

ABD ordusu tarafından genellikle yakın hava desteği veya düşman güçler üzerinde psikolojik baskı yapmayı hedefleyen birtakım operasyonlarda kullanılan AH-64'ler Afganistan ve Irak savaşlarında etkin olarak kullanıldı. Afganistan'da halen kullanılan AH-64'ler ABD ordusu kara güçlerine sağladığı etkili yakın destek sebebiyle askeri personelin gözbebeği konumunda.

Nisan 2017'de Şeddadi bölgesi güneyinde IŞİD tarafından görüntülenen ABD'ye ait B-52 tipi stratejik bombardıman uçağı:

B-52

B-52 stratejik bombardıman uçakları da aynı şekilde ABD tarafından Afganistan ve Irak'ta kullanıldı. Musul savaşında da birkaç kez görüntülenen B-52'lerin Katar'daki ABD üssünde konuşlu oldukları biliniyor. ABD Hava Kuvvetleri son dönemde B-52'lerin kullanımını Afganistan üzerinde yoğunlaştırmış durumda.

Nisan 2017'de Şeddadi güneyindeki bölgede PKK güçlerine yakın hava desteği sağlayan A-10 Thunderbolt savaş uçağı:

A-10 Thunderbolt

Tıpkı AH-64 Apache taarruz helikopterinde olduğu gibi, ABD ordusu piyade güçlerinin karadaki en etkin destek unsuru olan A-10'lar Vietnam savaşı sonrasında ABD askerlerinin yakın hava desteğine olan ihtiyacının çok büyük boyutta olmasının anlaşılması üzerine tasarlanmıştır.

'Tank Katili' olarak da bilinen A-10'lar 250-300 metre altı irtifalarda kara güçlerine hava desteği sağlayabilir, fazla hızlı olmayan hareketli araçları hedef alabilir. Irak ve Afganistan işgallerinde aktif olarak kulanılan A-10'lar IŞİD'e yönelik Suriye'deki saldırılarda da YPG/PKK unsurlarına destek amacıyla kullanılmıştır. 

Ancak son dönemde IŞİD'in Suriye'de geriletilmesinin ardından burada kullanılan A-10'ların, Afganistan'a gönderildiği biliniyor. Suriye'de hava saldırıları gerçekleştiren A-10'lar Adana'daki İncirlik Üssü'nde konuşlu durumdaydı.

Aralık 2017'de Deyrizor doğu kırsaındaki Ebu Hamam köyü çevresinde PKK güçlerine destek sağlayan ABD'ye ait MQ-9 Reaper tipi silahlı insansız hava aracı (SİHA):

MQ-9 Reaper

ABD'nin IŞİD gibi gerilla yapılanmalarına karşı kullandığı en etkili hava aracı olarak bilinen MQ-9'lar ABD'nin neredeyse müdahalede bulunduğu tüm bölgelerde kullanılıyor. Şehirde yürütülen savaştan daha çok Afganistan veya Somali gibi kırsal alanda etkin olan gerilla yapılanmalarının tespit edilip hedef alınmasında oldukça etkin olarak rol alan MQ-9 Reaper'lar haen birçok çatışma bölgesinde aktif olarak kullanılmakta.

Ekim 2018'de Deyrizor doğu kırsalında devam eden çatışmalarda PKK güçlerine hava desteği sağlayan ABD'ye ait F-15 Eagle:

F-15 Eagle

Irak, Afganistan, Suriye, Libya ve diğer birçok çatışma bölgesinde aktif olarak görev yapmış ve yapmakta olan F-15'ler ABD hava kuvvetlerinin en etkin kullanılan hava araçlarından biridir. Özellikle son dönemde Suriye'de IŞİD'e yönelik düzenlenen saldırılarda etkin bir şekilde kullanılmıştır. 

F-15'ler halen Suriye'nin doğusundaki Deyrizor bölgesinde IŞİD'e karşı devam eden saldırılarda YPG/PKK güçlerine hava desteği sağlamak için kullanılmaktadır.

Hava saldırılarındaki sivil ölümleri

ABD öncülüğündeki koalisyona ait savaş uçaklarının Deyrizor doğu kırsalındaki IŞİD'in kontrolündeki bölgelere yönelik gerçekleştirdiği hava saldırılarında geride bıraktığımız bir ay içinde yüzlerce sivil öldü. IŞİD'in kontrolündeki bölgedeki klinik kaynaklarının aktardığı bilgilere göre, 1 hafta içinde düzenlenen hava saldırılarında ölen sivil sayısı 250'den fazla.

IŞID kaynakları tarafından da yapılan açıklamada 250'den fazla sivilin bir hafta içinde düzenlenen hava saldırılarında öldüğü öne sürüldü. Örgüt ayrıca ana propaganda kanallarından olan Amak Ajansı üzerinden yayınladığı videolarla bölgede yaşananları dünya kamuoyuna aktarmaya çalışıyor. Örgütün açıklamalarına göre ölen sivillerin büyük bir kısmı kadın ve çocuklardan oluşuyor.

IŞİD ile bağlantısı olmayan, Suriye'nin doğusunda yaşananlara dair haber aktarımı yapan yerel kaynaklar da bölgeye ABD tarafından düzenlenen hava saldırılarında sivillerin doğrudan hedef alındığını aktarıyor. 

Sonuç olarak

Gelinen süreçte ABD öncülüğündeki koalisyon başladığı dönemde olduğu gibi YPG/PKK güçlerine yönelik hava desteğini sürdürüyor. ABD'nin PKK güçlerine sağladığı hava desteği sadece saldırı olarak değil, askeri unsurların intikalleri ve lojistik diğer destekler için de kullanılıyor.

Gelecek dönemde de ABD'nin Suriye'de PKK'ya sağladığı hava desteği stabilitesini koruyarak devam edecek gibi görünüyor. Ancak hava destekleri ilk başladığı döneme göre, IŞİD varlığının küçülmesiyle doğrudan orantılı olarak küçülmüş durumda. Küçülmeden kasıt azalması değil, IŞİD'in varlık gösterdiği dönemde kullanılan bazı hava araçlarının artık kullanılmıyor olmasıdır. 

Halid Abdurrahman 

Yazar iletişim: [email protected]