Adil Abdulmehdi kararnameyi imzaladı: Irak'ta Haşdi Şabi varlığı sona mı eriyor?

Bağdat hükümeti Başbakanı Adil Abdulmehdi İran destekli Şii güçlerin yetkilerini azaltan ve bu güçlerin hükümetin ordusuna daha sıkı entegre olmasını sağlayacak bir kararname imzaladı.

Hükümetin bu adımı İran ve ABD arasında yaşanan gerilimde ABD’den Bağdat hükümetine Şii güçlerin daha sıkı denetim altına alınması yönünde uyguladığı baskının ardından geldi.

Bağdat hükümeti ordusu ve ABD liderliğindeki koalisyon güçlerinin IŞİD güçlerinin etkisiz hale getirilmesi sürecinde rol üstlenen ve Halk Seferberlik Güçleri ya da Haşdi Şabi olarak bilinen örgütün Irak siyasetinde geniş bir etkisi bulunuyor. Milis liderleri ve bu gruba mensup savaşçılardan oluşan ittifak 2018 yılında Irak’ta yapılan parlamento seçimlerinde ikinci sırada yer almıştı.

Halk Seferberlik Güçleri daha önce de Irak silahlı kuvvetlerinin başkomutanı konumundaki başbakanlığa bağlı olarak görev yapıyordu. Ancak Bağdat hükümeti Başbakanı Abdulmehdi’nin imzaladığı kararname Halk Seferberlik Güçleri’ni oluşturan grupları siyasi ve paramiliter faaliyet arasında bir seçim yapmaya zorluyor.

Örgüt mensuplarına yeni kurallar doğrultusunda hareket etmeleri için 31 Temmuz’a kadar süre tanındı.

Bağdat hükümeti Başbakanı’nın Şii güçleri denetim altına almayı amaçlayan kararnamesi Irak’ta ABD askerlerinin bulunduğu Balad askeri üssüne ve ABD petrol şirketi Exxon Mobil’in faaliyet gösterdiği bölgeye yönelik havan topu saldırısından 2 hafta sonra geldi.

Yerel yetkililer bu olaylardan birinden Şii güçleri sorumlu tutmuş ancak İran’dan konuyla ilgili yorum gelmemişti.

Washington ve Tahran arasında gerilimin tırmandığı bir dönemde ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Mayıs ayında Bağdat’a yaptığı sürpriz ziyarette Bağdat hükümetine İran destekli silahlı güçleri denetim altında tutamamaları halinde ABD’nin bölgedeki bu tür saldırılara güç kullanarak karşılık vereceği konusunda uyarıda bulunmuştu

Bağdat hükümeti Başbakanı Abdulmehdi Irak’ta herhangi bir siyasi gruba mensup olmayan ve parlamentoda da müttefiki olmayan bağımsız bir siyasetçi.

Irak’ta hem Washington hem de Tahran’ın etkisine karşı çıkan Şii lider Mukteda es Sadr Bağdat hükümeti Başbakanı’nın imzaladığı kararnameye desteğini açıkladı. Yaptığı yazılı açıklamada “Başbakan’dan gelen bu adım önemli ve güçlü bir devletin inşa edilmesinde doğru bir adım” ifadesini kullandı.

Yeni kararname uyarınca orduya entegre olmayı tercih edenler eski isimlerini bırakıp siyasi gruplarla da arasına mesafe koymak zorunda. Kararnamede siyasette yer almayı tercih edenlerin de silah taşımasına izin verilmeyeceği belirtiliyor.

Kararname uyarınca milislerin görev yaptığı merkezler ve kontrol noktaları da kapatılacak.