Afganistan: Pençşir'de son durum

Taliban, Afganistan'da kendi kontrolü dışındaki son bölge olan Pençşir'de ilerlemeye devam ediyor.

Taliban, bölgeyi savaşsız olarak teslim almak için müzakerelerde bulunmuş, ancak bu müzakereler sonuçsuz kalmıştı.

Bölgedeki milis gruplar, çöken Kabil hükümetinin eski iki numarası Emrullah Salih ve Ahmed Şah Mesud'un oğlu Ahmed Mesud tarafından komuta ediliyordu.

Taliban'a karşı savaşta ABD'nin varisi: İngiliz Kraliyet Askeri Akademisi mezunu Oğul Şah Mesud

Yerel kaynakların aktardığı bilgilere göre, dört koldan Pençşir'e ilerleyen Taliban birlikleri önemli bir ilerleme kaydetti.

Bu kapsamda Pençşir vilayetinin Şutul, Unabe, Peryan ve Hinç ilçelerinin Taliban eline geçtiği, Taliban'ın vilayet merkezi Bazarek'e 20 kilometre mesafede olduğu ifade ediliyor.

Bölgede çatışmalar Taliban ilerleyişiyle sürüyor.

Pençşir Vilayeti

Afganistan'ın başkenti Kabil'in kuzeydoğusundaki Pençşir Vilayeti, ismini Pençşir Nehri ve bu nehrin oluşturduğu Pençşir Vadisi'nden alıyor.

Yaklaşık 150 bin toplam nüfusa sahip olan vilayetin tamamına yakınını Tacikler oluşturuyor.

Vilayetin güney ucundan kuzey ucuna uzanan karayolu, yaklaşık olarak tüm yerleşim yerlerini kat ediyor ve bölge içindeki uzunluğu yaklaşık 126 kilometre.

Pençşir vilayeti güneyde Pervan ve Kapisa, kuzeyde Baglan ve Tahar, doğuda ise Lagman, Nuristan ve Badahşan vilayetleri ile komşu durumda.

1970'li yıllardan bu yana Ahmed Şah Mesud'a ve onun varisi olma iddiasıyla siyasi varlık gösteren isimlere bağlı olan Pençşir vilayeti, Taliban karşıtı güçlere de merkezlik etmiş bir il.

Pencşir Vadisi ve Kabil

Ahmed Şah Mesud ve Pençşir

Bölgede Ahmed Şah Mesud özellikle Sovyet işgali sırasında kendisine güçlü bir alan inşa etti.

Şah Mesud'un inşa ettiği bu alanı, Afgan tarihçi Ahmed Waleed Kakar şu ifadelerle anlatıyor:

"Mesud’ın Sovyet işgali döneminde oynadığı rolün dikkatli bir biçimde incelenmesi gereklidir. Mesud’un ana üssü olan Pençşir o dönemde birçok kez saldırıya uğradı. Mesud’un bu saldırlar karşısında gösterdiği performans neticesinde onun bir askeri deha olduğu kabul edildi. Ancak son derece etkileyici bu askeri kariyerin altında Sovyetler ile Mesud arasındaki son derece karmaşık yapıya sahip bir ilişki bulunmaktaydı. Mesud, Pençşir’deki pozisyonu sayesinde yakınlardaki Seleng Tüneli (90’lı yılların sonunda Taliban’dan kaçarken stratejik bir hamle ile bu tüneli yıktı) üzerinden asker ve malzeme taşıyan Sovyetlerin ikmal konvoylarını tehdit altında tutmaktaydı. Sovyetler için Afganistan’ın kuzeyini Kabil’e bağlayan bu tünel son derece büyük bir önem arz etmekteydi. 1983 yılının şubat ayında, Pençşir’e yönelik düzenli saldırıların devam ettiği, rekabet ettiği Mücahid komutanlarının etrafını sardığı bir vaziyette iken Sovyet güçleri ile bir yıl süreli bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma çerçevesinde kendisine 350.000 dolar rüşvet olarak verildi. Mesud bu parayı ve zamanı emri altındaki adamlarını yeniden silahlandırmak ve Hikmetyar ile olan rekabetine odaklanmak için kullandı. Sovyetler ise buna karşılık olarak kendileri için hayati önem taşıyan Seleng Tüneli'nin güvenliğini garanti altına almış oldu. Afganistan’da görev yapan Sovyet 40. Ordusu komutanı General Gromov, yazdığı hatıratında şunu söylemişti: “Ahmed Şah istese sadece taş atarak Seleng’ı bir Rus mezarlığına çevirebilirdi.”"

Kaynak: Mepa News