AFP: Rusya ve Türkiye'nin güç mücadelesi Libya'da devam ediyor

Türkiye, Suriye'deki silahlı muhaliflerin bir bölümünü ve Libya'daki Birleşmiş Milletler'in tanıdığı Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni (UMH) destekliyor. Rusya ise Suriye'de Beşar Esed rejimine, Libya'da ise ülkenin doğusunda hakim olan General Halife Hafter'e destek veriyor.

Ankara ve Moskova kısa süre önce Suriye'de bir ateşkes anlaşmasına vardı. Ancak Hafter güçlerinin bir yıldan uzun süredir Trablus'u ele geçirmeye çalıştığı Libya'da çatışmalar sürüyor.

Fransız haber ajansı AFP, son dönemde Esed ve Hafter arasındaki yakınlaşmanın, iki çatışma arasındaki örtüşmeyi gösterdiğini ifade ediyor.

Mart ayında Libya'nın doğusundaki paralel yönetim, 2012'den bu yana kapalı olan Şam'daki Libya Büyükelçiliği'ni yeniden açtı.

Hafter güçlerinin hakim olduğu, başkent Trablus'un 1000 kilometre doğusundaki Libya'nın Bingazi kenti ve Şam arasındaki uçuşlar da yeniden başladı.

Birleşmiş Milletler'in gizli bir raporuna göre, Suriyeli paralı askerlerin taşıdığına inanılan, Suriyeli Cham Wings Havayolları'nın yaptığı 33 uçuş tespit edildi.

Libya'ya yönelik silah ambargosunu gözlemleyen uzmanlar raporda "Alandaki kaynaklardan alınan bilgilere göre Hafter'i destekleyen Suriyeli yabancı savaşçıların sayısı 2 binden az" denildi.

Uzmanların iddiasına göre Cham Wings Suriyeli paralı askerleri topladığı söylenen özel Rus askeri şirketi Wagner ile yaptığı üç aylık sözleşmeler uyarınca bu uçuşları gerçekleştirdi.

Moskova ise, Libya'da Rus paralı askerlerin bulunmasında herhangi bir rolü olmadığını iddia ediyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Salı günü yaptığı videokonferans toplantısında, İngiltere ve ABD Rusya'ya Libya'ya paralı asker göndermeye son verme çağrısında bulundu.

İngiltere Büyükelçisi Jonathan Allen "Wagner Grubu'nun faaliyetleri, çatışmaları arttırmaya ve Libya halkının çektiği acıları uzatmaya devam ediyor" dedi.

ABD Büyükelçisi Kelly Craft da "Libya'daki çatışmalara müdahil olan tüm aktörler derhal askeri operasyonlarına son vermeli" diye konuştu.

Rus Büyükelçi Vasily Nebenzia ise iddiaları "spekülasyon" diye tanımladı.

Nebenzia, "Rapor çoğunlukla, doğrulanmamış ve net bir şekilde uydurma dayanıyor. İddialar Rusya'nın Libya politikasının itibarını düşürmeyi amaçlıyor" dedi.

Rus Büyükelçi ayrıca "Raporda özellikle Rus vatandaşlarıyla ilgili veriler temelsiz. Libya'da Rus askeri yok" ifadelerini kullandı.

'Ortak düşman'

BM Bingazi'ye yapılan uçuşları Esed rejimine sorduğunda ise, uçuşların siviller "özellikle de Libya'da yaşayan Suriyeliler için yapıldığını" savundu.

Raporda, "Heyet bu yanıtın doğruluğuna ikna olmadı" denildi.

Oxford Üniversitesi'nden araştırmacı Samuel Ramani ise Türkiye'nin "Şam ve Hafter'in ortak düşmanı olduğunu" söylüyor.

Ramani'ye göre Suriye ve Hafter'in yakınlaşmasının ardında ise Rusya olabilir.

AFP'ye konuşan Ramani "Amaç Türkiye'ye Suriye'deki askeri harekatlarına, Libya'da da çatışmaları artırarak asimetrik bir misillemede bulunabileceği, iki cephe yaratabileceği ve güçlerini baskı altına alabileceği yönünde bir uyarı yapmak olabilir" diyor.

BM uzmanları, Libya'da 5 bin kadar Suriyeli paralı asker olabileceğini ve bunlar arasında "Trablus'taki Ulusal Uzlaşma Hükümetini desteklemek için Türkiye'nin topladıklarının da" bulunduğunu belirtiyor.

Türkiye, Trablus hükümetini desteklemek için savaşçı gönderdiğini kabul etti, ancak sayı açıklamadı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi ise, sayının yüksek olduğunu ve Türkiye'nin aralarında 18 yaşından küçük 150 kişinin de bulunduğu 9 bin savaşçı yolladığını söylüyor.

Gözlemevi'nin Başknanı Rami Abdülrahman, 3.300 savaşçının da Trablus'a gönderilmeden önce Türkiye'deki üslerde eğitildiğini söylüyor.

Abdülrahman Suriyeli paralı askerlerin, İdlib bölgesindeki Türk yanlısı Suriyeli muhaliflerden oluşan Milli Ordu'nun üyeleri olduğunu ve aralarında 17 çocuk askerin de bulunduğu 298'inin Libya'da öldürüldüğünü iddia ediyor.

Abdülrahman, Hafter saflarındaki Suriyeli paralı asker sayısından ise emin olmadığını söylüyor.

Ramani de paralı askerlerin "yoksulluk, işsizlik ve Suriye'deki sosyoekonomik sefaletten kurtulmak için" bu yola başvurduklarını vurguluyor.

Ramani, Rusya'nın Libya'da Wagner Grubu'yla birlikte savaşan paralı askerleri topladığını, Hafter'e destek veren Birleşik Arap Emirlikleri'nin de Sudanlı paralı askerleri ayarladığını ifade ediyor.