Afrika Birliği'nin çekilmesi sonrasında Somali'yi ne bekliyor?

Afrika Birliği'ne bağlı güçler, Somali'ye ABD destekli askeri harekatın başladığı 2006 yılından bu yana, ülkedeki askeri müdahalenin bel kemiğini teşkil ettiler.

2006 yılında birlik bünyesindeki devletlerin, özellikle Etiyopya'nın başlattığı askeri müdahale, 2007 yılında birlik bünyesinde kurulan "Afrika Birliği Somali Misyonu"na (AMISOM) dönüştü. AMISOM görevini 2022 yılında Afrika Birliği Somali Geçiş Misyonu'na (ATMIS) bıraktı.

Somali'de önce İslami Mahkemeler Birliği'ne, ardından Genç Mücahitler Hareketi'ne (Eş Şebab) karşı sürdürülen savaş, 2007 yılındaki Amerikan hava saldırılarıyla beraber resmi olarak ABD'nin "teröre karşı savaş" harekatına dahil olmuş oldu. Eş Şebab'ın 2009 yılında dolaylı, 2012 yılında ise doğrudan El Kaide'ye bağlılık açıklaması, savaşı farklı bir seviyeye ulaştırdı. Tüm bu süreçlerden geçilirken sahada ABD'nin desteklediği hükümet güçlerinin yanı sıra Afrika Birliği unsurlarının varlığı önem arz etti. Afrika Birliği güçleri Somali'deki ABD müdahalesinin kara gücü unsuru oldular.

ATMIS bünyesinde Somali'de yaklaşık 20 bin yabancı asker bulunuyor. Etiyopya ve Kenya gibi ülkelerin ATMIS misyonuna dahil olmayan binlerce askeri de Somali topraklarında savaşıyor.

Afrika Birliği'nin çekilmesi ne getirecek?

ATMIS güçlerinin 2024 yılının Aralık ayında ise güvenlik sorumluluğunu tamamen Mogadişu hükümeti güçlerine bırakarak ülkeden çekilmesi bekleniyor.

ATMIS halihazırda birçok bölgede güvenliği hükümet güçlerine devretmeye başlamış durumda. Ancak devir işlemi sonrasında söz konusu bölgelerde güvenlik durumunun kötüye gittiği vurgulanıyor.

Son dönemde Eş Şebab'ın ATMIS bünyesindeki güçlere yönelik saldırıları, ATMIS unsurlarını daha pasif ve güvenlikçi bir pozisyon almaya itiyor. Bu doğrultuda özellikle ağır kayıplar veren Uganda, askerlerini bölgeden çekme konusunda baskılarla karşı karşıya kalıyor.

ATMIS unsurları çekilme sürecini planlamaya ve askeri güçlerine bu konuda eğitim vermeye başlamış durumda. Çekilme sürecinin istenildiği gibi gerçekleştirilememesi ve rehavetin yayılması halinde askeri kayıpların artmasından endişe ediliyor.

Somali'deki söz konusu değişim akıllara Afganistan ve NATO örneğini getiriyor. NATO'nun Uluslararası Güvenlik Destek Gücü (ISAF) 2014 yılında ülkede güvenliği tamamen Kabil yönetimine devretmiş ve yalnızca eğitim amaçlı olarak ülkede varlığına devam etmişti. Ancak bu durumun ardından Kabil yönetimi güçleri ülkede askeri dengeyi koruyamamış ve Taliban'ın ilerleyişine karşı koyamamıştı. Afrika Birliği güçlerinin Somali'den çekilmesinin de Afganistan'dakine benzer bir senaryo oluşturabileceği düşünülüyor.

Kaynak: Mepa News