Almanya ile Polonya arasında 'Patriot' gerilimi

Böylesi bir adım NATO'nun, Doğu Avrupa'daki savaşa müdahil olması endişelerini beraberinde getirdi. 

Polonya’nın Ukrayna sınırında bulunan Przewodow köyüne 15 Kasım'da füze düşmesinin ardından Almanya, Polonya’ya hava sahasının güvence altına alınması için Eurofighter savaş uçaklarının yanı sıra Patriot füze savunma sistemiyle destek vermeyi teklif etmişti.

Polonya muhalefeti ve analistler, Varşova hükümetinin ret cevabının 'hata' olduğu değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan Polonya'nın Berlin'in teklifine verdiği 'şaşırtıcı' yanıt, Rus füzelerinin ülke genelinde elektrik kesintilerine yol açması nedeniyle hava sahasını korumak isteyen Kiev tarafından memnuniyetle karşılandı.

Almanya Savunma Bakanı Chrstine Lambrecht, Polonya’nın hava savunması için teklif ettikleri Patriot füze savunma sistemlerinin NATO bölgesinin hava savunmasının bir parçası olduğunu söyledi.

Lambrecht, Estonyalı mevkidaşı Hanno Pevkur ile Berlin'de gerçekleşen görüşme sonrası yaptığı açıklamada, Polonya’nın hava savunmasını desteklemek için Almanya’nın bu ülkeye göndermek istediği Patriotların Ukrayna’da konuşlandırılmasına ilişkin Polonya hükümetin önerisine mesafeli yaklaştı.

Söz konusu Patriot füze savunma sistemlerinin NATO’nun hava savunmasının bir parçası olduğuna ve NATO bölgeleri için öngörüldüğüne işaret eden Lambrecht, "Eğer NATO bölgesi dışında konuşlandırılırsa bu önceden NATO ve müttefiklerle istişare edilmelidir." sözleriyle Varşova'nın karşı teklifini reddetti.

Polonya’nın Ukrayna sınırında bulunan Przewodow köyüne füze düştüğünü hatırlatan Lambrecht, Almanya’nın bu özel durumda bu desteği Polonya'ya vermeyi teklif ettiğini ifade etti. 

Polonya Savunma Bakanı Mariusz Blaszczak, Rusya'nın son yaptığı saldırıların ardından, Almanya'ya teklif ettiği Patriotların Ukrayna’ya nakledilmesini ve batı sınırına konuşlandırılmasını istediğini belirterek, “Bu sayede Ukrayna yeni kayıplardan ve elektrik kesintilerinden korunacak ve ortak sınırın güvenliği güçlendirilecektir.” ifadesini kullanmıştı.

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki de Blaszczak’a destek vererek, bunun Ukrayna-Polonya sınırının iki tarafını aynı anda korumak için 'iyi bir teklif' olduğunu belirtmişti.

Alman Bakan Lambrecht, 21 Kasım’da Blaszczak ile yaptığı görüşmesinin ardından “Polonyalı meslektaşım Mariusz Blaszczak ile Polonya’ya Patriot füze savunma sistemlerinin gönderilmesi ve Polonya hava sahasının korunmasının Eurofighterler ile desteklenmesi konusunda anlaştık." ifadesini kullandı.​​​​​​​

Polonya'da iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi'ne (PiS) sert eleştiriler

Muhalifler, Polonya'da iktidardaki aşırı sağcı popülist Hukuk ve Adalet Partisini (PiS), "kısa vadeli çıkar için Alman karşıtlığını istismar etmek ve iç siyasi mücadele uğruna ülkenin güvenliğini Ukrayna'daki savaşa feda etmekle" suçluyor. 

Rzeczpospolita gazetesi, Polonya liderlerinin karşı önerisini "şok edici" olarak nitelendirerek, bu teklifin sistemi kullanan Alman askerlerinin Ukrayna'ya gönderilmesi anlamına geleceğini aktardı. 

Gazetenin editöryel yazısında, "Bu durum, NATO'yu Rusya ile doğrudan bir çatışmaya sürükler ki bu da ittifakın başından beri kaçınmaya çalıştığı bir şey." ifadelerine yer verildi. 

Yazının devamında "Bu (karşı) öneri Polonya'nın güvenilirliğini ve en kötüsü de güvenliğini etkiliyor. Almanlar yardımlarını istemediğimize dair net bir cevap almış olacaklar. Keza Polonya semalarının savunma potansiyeli daha düşük olacak. 1945'ten bu yana Avrupa'da yaşanan en kötü savaşta bu affedilemez bir hata." değerlendirmesinde bulundu

Cumhurbaşkanı Duda'ya sorulmadı

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda'nın yakın çevresinden bir isim, Berlin'e sunulan teklif ve kararla ilgili cumhurbaşkanına danışılmadığını söyledi. 

Cumhurbaşkanının, Polonya Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanı ve ulusal güvenlik konularında söz sahibi ismi olduğu hatırlatıldı. 

Duda'nın özel kalem müdürü Pawel Szrot da, Duda'nın füzelerin Almanya tarafından temin edilmesi halinde, nereye yerleştirilirse yerleştirilsin, her şeyden önce Polonya toprakları ve Polonyalıları koruması gerektiğine inandığını söyledi.

'Alman karşıtlığı' üzerinden seçim çalışması

Gelecek sonbaharda yapılacak seçimler öncesi yüzde 18'lik enflasyon nedeniyle popülaritesi oldukça azalan PiS, uzun süredir kampanyasını Alman karşıtlığı üzerinden yapıyor ve bu yöndeki mesajları artırıyor. 

Parti lideri Jaroslaw Kaczynski, rakiplerini, özellikle de eski AB Konseyi Başkanı Donald Tusk'ı Almanya ile ilişkilendirmeye çalışıyor. 

Kaczynski, geçen pazar günü yaptığı bir konuşmada, İkinci Dünya Savaşı'na atıfla, Tusk'ın partisinin gelecek yıl kazanması halinde Polonya'nın kendisini "Alman çizmesi altında" bulacağını söylemişti.

Polonyalı muhalifler ayrıca hükümetin sadece daha yüksek askeri korumayı reddetmekle kalmayıp aynı zamanda AB'nin milyarlarca euroluk kritik fonlarına da sırt çevirdiğine dikkat çekiyor. 

Muhalefetteki Sivil Platform Partisi'nden Marcin Kierwinski, Kaczynski'nin "savaş ve kriz sırasında" Patriot füzelerini ve AB fonlarını "reddettiği" için "çıldırdığını" söyledi.

Rusya'nın Ukrayna işgalinin ardından NATO, Polonya'ya ABD Patriot bataryaları ve Slovakya'ya Alman Patriot füze savunma sistemlerinin yanı sıra Romanya'ya eşdeğer Fransız sistemi konuşlandırmıştı. 

Kaynak: Euronews