Analiz | ABD'nin Ukrayna'ya yardımları tehlikede mi?

Amerika Birleşik Devletleri'nde gelecek yıl yapılacak başkanlık seçimleri için kampanyalar hızlanırken Ukrayna ana temalardan biri olarak öne çıkıyor.

Başkan Joe Biden şu anda Ukrayna'ya yönelik yeni bir yardım paketi için destek toplamaya çalışıyor ve bölünmüş Kongre'deki Cumhuriyetçilerin giderek artan şüpheciliğiyle karşı karşıya.

Salı günü sertlik yanlısı Cumhuriyetçilerin, partinin Temsilciler Meclisi Başkanı Joe McCarthy'nin görevden alınmasına yol açan bir oylama yapmasıyla Biden'ın işi daha da zorlaştı.

Peki bu durum Ukrayna için neyin habercisi? Ülkenin bugüne kadarki en sadık müttefiki olan ABD, cömert yardım paketlerini azaltmak üzere mi? Ve Batı genelinde destek toplamadaki rolü göz önüne alındığında, diğerleri tereddüt edecek mi?

ABD Kongresi Ukrayna konusunda nerede duruyor?

Al Jazeera'da yayınlanan analize göre, Kongre'nin hükümetin kapanmasını engellemek için daha fazla fon sağlanmasına ilişkin hükümlerden vazgeçtiği son gelişmeler Atlantik ötesinde endişeye yol açtı. Biden şimdi Kongre üyelerine Ukrayna'nın finansmanı amacıyla ayrı bir anlaşmayı desteklemeleri için baskı yapıyor. Biden, Salı günü görevden alınan McCarthy'nin desteğine güveniyordu.

McCarthy, ayrılışından önce üyelerin Kiev'e gönderilen fonlarla ilgili hesap verebilirlik konusundaki endişelerini dile getirmişti. McCarthy'nin yerine kimin geleceği, ABD'nin Ukrayna'ya yapacağı yardımın akışını ve Rusya'nın Şubat 2022'de doğu komşusunu tam teşekküllü olarak işgal etmesiyle başlayan savaşın yönünü etkileyebilir. McCarthy'nin muhtemel haleflerinden bazıları fonların devamından yana, bazıları ise buna şiddetle karşı.

Biden 1 Ekim'de Kongre'ye Senato ve Kongre'deki her iki partinin "büyük çoğunluğunun" Rusya'nın "acımasız saldırganlığına" karşı mücadelesinde Ukrayna'yı desteklediğini söylemişti.

Bununla birlikte, her iki partiden senatörler, Eylül ayında Washington'a yaptığı ziyaret sırasında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yapılan bir toplantıya düzinelerce kişinin katılmasıyla bu konuda birlik gösterirken, Temsilciler Meclisi daha kutuplaşmış durumda. Cumhuriyetçiler 221-212 gibi az bir çoğunlukla meclisi kontrol ediyor.

ABD Ukrayna'ya ne kadar yardım yaptı?

ABD bugüne kadar Kiev'in en büyük destekçisi oldu ve askeri, insani ve ekonomik yardım olarak 113 milyar doların üzerinde destek sağladı. ABD yardımlarının yarısından fazlasını oluşturan askeri harcamalar, Ukrayna'nın devam eden karşı saldırısı için hayati önem taşıyan insansız hava araçları, tanklar ve füzelerin masraflarını karşılıyor. İnsani yardım ise tıbbi malzeme ve yerinden edilmiş nüfus için gıda ve güvenli içme suyu gibi temel ihtiyaçları karşılıyor.

Cumhuriyetçilerden yardım karşıtı olanlar bu paranın sınır güvenliği, kanun ve düzen ve ülkeyi giderek daha sık vuran iklimle ilgili doğal afetlere yardım gibi iç meselelere harcanması gerektiğini savunuyor. Ukrayna'ya yardım, 2023 yılı için talep edilen 773 milyar dolarlık savunma bütçesinin önemli bir kısmını oluşturuyor. Miktar, muhafazakârların ana gündem maddelerinden olan sınır güvenliği için bu yıl öngörülen 25 milyar dolardan çok daha fazla.

Öte yandan, Ukrayna'ya ayrılan para ise azalıyor. Savunma Bakanlığı muhasebecisi Michael McCord'a göre, Savunma Bakanlığı'nın Ukrayna'ya akıtılan askeri stokları yenilemek için sadece 1.6 milyar doları var. ABD Başkanı'nın kullandığı özel fonda sadece 5.4 milyar dolar kalırken Ukrayna Güvenlik Yardımı Girişimi (USAI) artık tükenmiş durumda.

Ancak, başkanlık kampanyası yoğunlaştıkça, bu tür taleplerin duyulmaması muhtemel. Askeri yardım, adaylara kazandıracak bir kampanya stratejisi olarak görülmüyor. Gelecek yıl Beyaz Saray'a yeniden seçilmek isteyen Donald Trump'ın destekçisi Gaetz gibi katı Cumhuriyetçiler, önümüzdeki aylarda da yardım karşıtı söylemlerini sürdürecek gibi görünüyor.

Tehlikede olan ne?

3 Ekim'de Beyaz Saray, Biden'ın müttefik ülkelerin liderleriyle koordineli desteğin sürdürülmesi konusunda görüştüğünü açıkladı.

Geçen ay BM Genel Kurulu'na yaptığı yıllık konuşmada Biden, başta Polonya ve Slovakya olmak üzere Avrupa'da belirgin hale gelen savaş yorgunluğuna karşı koymaya çalıştı.

Biden "Rusya dünyanın bıkkınlık göstereceğine ve Ukrayna'yı sonuçsuz bir şekilde acımasızca katletmesine izin vereceğine inanıyor" dedi ve ekledi: "Ama size şunu soruyorum. Bir saldırganı yatıştırmak için ABD'nin temel ilkelerini terk edersek, bu kurumdaki herhangi bir üye devlet korunduğundan emin olabilir mi?"

Çok taraflılığın ötesinde, ABD'nin 2021'de Afganistan'dan kaotik çıkışıyla sarsılan küresel liderlik itibarının, Ukrayna'dan çekilmesi halinde büyük zarar göreceği de açık.