Analiz | Hindistan seçimlerinden ne sonuç çıktı?

Sarah Shamim | Al Jazeera | Tercüme: Mepa News

Hindistan'da altı hafta süren seçimlerin ardından 640 milyon oyun tamamının sayılmasıyla birlikte, dünyanın ve tarihin en büyük demokrasi pratiği bazı büyük sürprizlere sahne oldu.

Başbakan Narendra Modi'nin iktidardaki Bharatiya Janata Partisi (BJP) 240 sandalye kazanarak 543 sandalyeli Hindistan Parlamentosu'nun alt kanadı Lok Sabha'da çoğunluk için gereken 272 sandalyenin altında kaldı. BJP, müttefikleriyle birlikte 283 sandalye kazanarak yine de çoğunluğu elde etti.

Hindistan Ulusal Kongresi partisi liderliğindeki muhalif INDIA ittifakı 223 sandalye kazandı.

Bu rakamlar 2019'daki seçim sonuçlarıyla keskin bir tezat oluşturuyor. 2019'da BJP liderliğindeki Ulusal Demokratik İttifak (NDA), 303'ü BJP'ye ait olmak üzere 353 sandalye kazanmıştı.

Bu değişimin merkezinde, Hindistan'ın siyasi manzarasını yeniden şekillendirmiş gibi görünen bir dizi siyasi sarsıntı vardı.

Uttar Pradeş: SP'nin yükselişi

2017'den bu yana BJP tarafından yönetilen Uttar Pradeş (UP) eyaletinde toplam 80 parlamento seçim bölgesi bulunuyor. Hindistan'ın 240 milyonu aşkın nüfusuyla en kalabalık eyaleti olan bu eyalet, Yeni Delhi'de kimin yöneteceğini belirlemede kilit öneme sahip. Dahası, hem Modi hem de Kongre Partisi lideri Rahul Gandhi eyaletteki farklı seçim bölgelerinden seçimlere katıldı.

2019'da NDA eyaletten 64 sandalye kazanırken BJP tek başına 62 sandalye elde etmişti. Kongre Partisi sadece 1, Bahujan Samaj Partisi (BSP) 10 ve Samajwadi Partisi (SP) 5 sandalye kazanmıştı.

Ancak 2024 sonuçları çok farklı görünüyor. SP 37, Kongre Partisi ise 6 sandalye kazanarak INDIA ittifakı için toplam 43 sandalye elde etti.

BJP 33 sandalye kazanırken, müttefikleri de 3 sandalye elde etti. En şaşırtıcı olanı ise BJP'nin, Modi'nin Ocak ayında kutsadığı Ayodhya'daki Ram tapınağına ev sahipliği yapan Feyzabad seçim bölgesini kaybetmesi oldu. 1992'de bir Hindu çetesi tarafından yıkılan Babri Camisinin kalıntıları üzerine inşa edilen tapınak, BJP'nin kampanyasının merkezinde yer alıyordu.

Hindistan'da yıkılan tarihi caminin yerine inşa edilen Hindu tapınağı açıldı

Siyasi analist ve Hintçe profesörü Apoorvanand Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada SP ile Kongre arasındaki ortaklığın bu kez geçmişe kıyasla daha iyi işlediğini belirterek SP lideri Akhilesh Yadav ile Gandhi arasındaki kimyanın daha güçlü olduğunu ve "derinlemesine nüfuz ettiğini" sözlerine ekledi.

Apoorvanand, SP'nin Müslümanlar ve Yadav toplumundan oluşan olağan seçmen tabanını güvence altına almanın yanı sıra diğer marjinal topluluklara da açıldığını söyledi. Apoorvanand, 35 yaşın altındakiler arasında BJP'ye karşı artan hoşnutsuzluğun da katkıda bulunduğunu ve partinin kuzey eyaletindeki etkisini kaybetmesine neden olduğunu kaydetti.

"Uttar Pradeş'in tüm bölgelerindeki gençlerle konuşuyorum ve BJP'ye kızgınlar" diyen Apoorvanand bunun nedeninin, "artan işsizlik gerçeği seçmenleri vursa bile BJP'nin vurgulamaya çalıştığı bir Hindu ulusu ütopyası hayali arasındaki uyumsuzluk olduğunu" açıkladı.

"İnsanlar onurlu bir şekilde yaşayamayacaklarsa Hindu ulusu ütopyasının ne anlamı olduğunu merak ediyor." dedi.

Modi'nin seçim bölgesi Varanasi'de Kongre adayı Ajay Rai, başbakanın 2019 zafer marjını önemli ölçüde azalttı. Beş yıl önce yaklaşık 480 bin olan fark yaklaşık 152 bin oya düştü.

Buna karşılık Gandhi Rae Bareli'yi 390 bin oy farkla kazandı.

Yakınlardaki Amethi'de BJP'li Smriti Irani, Kongre Partisi'nden Kishori Lal'e karşı kaybetti. Irani, 2019'da Gandhi ailesinin kalesini kazanmış ve 2014'te bu koltuğu kazanan Gandhi'yi 55 bin oy farkla geride bırakmıştı.

Batı Bengal: Trinamool kalesini koruyor

Doğunun kilit eyaleti şu anda, INDIA ittifakının mütereddit bir üyesi olan ve TMC olarak bilinen muhalefetteki Tüm Hindistan Trinamool Kongresi partisi tarafından yönetiliyor.

BJP, 2019 seçimlerinde 2014'e kıyasla önemli bir gelişme kaydederek Batı Bengal'in 42 parlamento sandalyesinden 19'unu kazandı. TMC 22, Kongre Partisi ise 2 sandalye kazandı.

Sayım öncesinde, sandık çıkış anketleri BJP'nin eyaletteki sandalyelerin büyük çoğunluğunu kazanabileceğini öngörmüştü.

Ancak Salı günü bu tahminlerin yanlış olduğu ortaya çıktı. TMC 29 sandalye kazanırken BJP sadece 12 sandalye kazanabildi. Kongre Partisi ise kalan sandalyeyi kazandı.

Kerala: BJP son sınırını nasıl aştı?

Güney eyaleti uzun zamandır Hindu çoğunlukçu politikalar güden BJP'nin kazanmakta zorlandığı, solun kalelerinden biriydi.

Bu durum bu yıl partiden Suresh Gopi'nin Thrissur seçim bölgesinde 74 bin 686 oy farkla kazanması ve BJP'nin Kerala'dan kazandığı ilk Lok Sabha parlamenteri olmasıyla değişti.

Kongre Partisi güney eyaletinde 14 sandalye kazandı.

Peki BJP bunu nasıl başardı? Analist Apoorvanand'a göre bunu kısmen "Kerala'daki Hıristiyan topluluklar içindeki İslamofobik unsurlarla iş birliği yaparak" başardı.

Eyalet nüfusunun yüzde 55'ini Hindular, yüzde 27'sini Müslümanlar ve yüzde 18'ini de Hıristiyanlar oluşturuyor. İki azınlık grubu birlikte nüfusun neredeyse yarısını oluşturuyor ve bu da onları seçimlerde zorlu bir güç haline getiriyor.

Ancak BJP'yi eleştirenler, son yıllarda BJP'nin Hindu oylarına göz dikmenin yanı sıra eyaletteki Müslümanları bir tehdit olarak göstererek Hıristiyan oylarının bir kısmını da kazanmaya çalıştığını söylüyor.

Apoorvanand, Müslüman erkeklerin Hindu ve Hıristiyan topluluklardan kadınlarla kasıtlı olarak evlenerek onları İslam'a döndürdüğünü öne süren "aşk cihadı" komplo teorisine işaret ediyor. Bu komplo teorisi geniş çapta çürütülmüş durumda. Ancak Apoorvanand'ın da belirttiği gibi, bu teori "Kerala'dan çıkmıştı" ve Hıristiyan din adamlarının bazı üyeleri bu teoriyi güçlendirmişti.

"Aşağılama politikası": BJP Maharashtra planını nasıl kaybetti?

Kongre Partisi ve ortakları önemli kazanımlar elde ederken BJP ve müttefikleri batı eyaleti Maharashtra'da büyük kayıplar yaşadı.

Kongre'nin yanı sıra Shiv Sena ve Milliyetçi Kongre Partisi'nin (NCP) parçalanmış gruplarını da içeren INDIA ittifakı eyaletteki 48 sandalyeden 30'unu kazandı. Kongre tek başına 13 sandalye kazanırken BJP 9 sandalye kazandı.

Apoorvanand'a göre, sandık çıkış anketleri BJP ve müttefiklerinin eyalette büyük bir zafer kazanacağını öngörmüş olsa da bu sonuçlar şaşırtıcı değil.

Apoorvanand bu sonucu "BJP'nin son beş yıldaki performansına, partileri ve devlet liderlerini küçük düşürmesine" bağladı. BJP'nin "aşağılama politikasının" seçmenler arasında partiye karşı hoşnutsuzluğa yol açtığını dile getirdi.

BJP geleneksel olarak bölgesel Shiv Sena partisi ile ortaklık kuruyor. Ancak geçtiğimiz beş yıl içinde bu ittifak bozuldu ve eleştirmenler BJP'yi Shiv Sena'nın yanı sıra INDIA ittifakının bir parçası olan NCP içinde de bir çatlağa yol açmakla suçladı.

Apoorvanand, "Bu Maharashtra halkının katlanabileceği son şeydi." dedi. "Maharashtra'da beklediğimiz şey Hindistan'ın geri kalanı için de geçerli, yani siyasette bir tür normallik."

Karnataka: BJP sallandı ama yıkılmadı

2019'da BJP, Karnataka'nın 28 parlamento seçim bölgesinden 25'ini kazanırken, NDA'ya bağlı diğer 2 aday da kazanmıştı. Kongre Partisi ise sadece 1 sandalye kazanabilmişti.

Kongre geçen yıl eyalet meclisi seçimlerini kazanmış olsa da, sandık çıkış anketleri, özellikle BJP'nin bu kez bölgesel Janata Dal (Laik) partisiyle de ittifak kurmasıyla 2019 sonuçlarının tekrarlanacağını öngörmüştü.

Ancak bu yıl BJP en büyük kazanan olarak ortaya çıksa da sadece 17 sandalye kazandı. JD(S) 2, Kongre Partisi ise 10 sandalye kazandı.

Apoorvanand, "BJP'nin kalesi hala Mangalore gibi kıyı bölgelerinde ve burada zemin kaybetmediler. BJP tabanı erozyona uğradı ancak etkisini tamamen kaybetmedi." dedi.

Karnataka BJP için çok önemli. Eyalet Modi'nin partisinin şimdiye kadar kazandığı tek güney eyaleti.