Analiz | İsrail ordusu Hizbullah ile savaşa girebilir mi?

Meron Rapoport | Middle East Eye | Tercüme: Mepa News

İsrail'in Gazze'ye yönelik kara saldırısının eşi benzeri görülmemiş bir boyuta ulaşacağı ve aylarca devam edeceği anlaşıldığından bu yana bölge, çatışmanın bir yangın gibi Lübnan sınırına sıçrama riskinin son derece farkındaydı.

Son birkaç gün içinde bu metafor gerçeğe dönüştü.

İtfaiyeciler Salı günü Kiryat Shmona çevresindeki alevlerle, Hizbullah tarafından ateşlenen insansız hava araçları ve füzelerin yol açtığı orman yangınlarıyla mücadele etti.

Kuzeyde Hizbullah ile İsrail ordusu arasında ilan edilmemiş savaş giderek şiddetleniyor ve her iki taraf da giderek genişleyen bir alanda daha ağır darbeler indiriyor.

Görüş | İsrail'in Gazze'deki saldırısı ne zamana kadar devam edecek?

İsrail Beka Vadisi'nin derinliklerindeki üst düzey Hizbullah komutanlarını hedef alıyor. Buna karşılık Hizbullah roket gücünün Hamas'ın cephaneliğinden niteliksel olarak farklı olduğunu gösterdi.

Cumartesi günü Hizbullah ilk kez yüksek tahrip gücüne sahip Burkan roketlerini Kiryat Shmona yakınlarındaki bir askeri üsse fırlattı. Bu roketlerin menzili kısa ancak yüzlerce kilogram patlayıcı içeren savaş başlıkları taşıyorlar.

İsrail ordusunun 769'uncu tugayının karargahı olan Gibor Kampı ağır hasar görse de can kaybı yaşanmadı.

Günün ilerleyen saatlerinde Hizbullah Hermes 900 tipi büyük bir gözetleme uçağını karadan havaya füzeyle düşürerek İsrail'e 130.000 roket ve füzeden oluşan tahmini cephaneliğinin tadına bakma fırsatı verdi.

Hizbullah, İsrail'in Demir Kubbe'sinin altından geçen füzeleri fırlatma yeteneğini zaten göstermişti. Perşembe günü bir Demir Kubbe bataryasını vurduğunu gösteren bir video yayınladı.

Bir başka güç gösterisinde bulunan Hizbullah, Çarşamba günü Hurfeiş'e düzenlediği kamikaze İHA saldırısında bir İsrailliyi öldürdü, 10'unu da yaraladı.

Bu arada İsrail içinde, Ekim ayında Lübnan sınırına yaklaşık 5 kilometre mesafedeki evlerinden tahliye edilen 60.000 İsrailli ile ilgili baskı artıyor.

Analiz | İsrail'in Lübnan işgaline dair planı ne?

Sınır ötesi çatışmalar, şu anda büyük ölçüde terk edilmiş bir dizi "hayalet" kasaba ve yerleşim yeri oluşturdu. Tarım hala devam ediyor ve bölge İsrail'in ürünlerinin çoğunu üretiyor, ancak turistler gitmiş durumda. Kamu hizmetlerinin çoğu askıya alındı ve okullar kapatıldı.

Eylül ayında yeni eğitim yılı yaklaşırken, bazı eski sakinler yeni evler satın alıyor ya da kiralıyor.

Kuzey sınırının yıllarca yaşanmaz halde kalabileceği korkusu giderek artıyor. İsrailli Yahudilerin bu nesli, Filistinlilerin kendi ülkelerinde sürgün edilme deneyiminin tadına varıyor.

İsrail'in eski ulusal güvenlik danışmanlarından Eyal Hulata, İsrail'in önümüzdeki birkaç ay içinde yerinden edilmiş İsrailli sivillerin geri dönmesi için bir tarih açıklaması ve Hizbullah'a bombardımanı azaltması ya da kapsamlı bir savaşla karşı karşıya kalması için meydan okuması gerektiğini söyledi.

Hulata, "İsrailliler kendi ülkelerinde sürgünde olamazlar. Böyle bir şey olamaz. Sivilleri korumak ordunun sorumluluğudur. Biz 7 Ekim'de bunu yapamadık" dedi.

Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi Salı günü yaptığı açıklamada "Çok iyi bir eğitimden sonra kuzeyde bir saldırıya hazırız” dedi ve ekledi: "Belirleyici bir ana yaklaşıyoruz."

Bir dış tehdit

İsrail'in Hamas ve Hizbullah'ı algılayışında farklılıklar var. Hamas, işgal altındaki Batı Şeria ve Kudüs'te destekçileri ve potansiyel askerleri olan bir iç düşman olarak görülürken, Hizbullah bir dış tehdit olarak kalmaktadır.

Bununla birlikte, Gazze'de Hamas'ı ortadan kaldırmayı amaçlayan bir savaşın arkasındaki mantık Hizbullah için daha da geçerlidir. Eğer İsrail 7 Ekim'dekine benzer ikinci bir baskın düzenleyebilecek kadar güçlü komşularıyla yaşayamayacaksa, o zaman tam kapsamlı bir savaşın ne zaman olacağı değil, olup olmayacağı söz konusu olacaktır.

Ama öyle mi?

Sınır boyunca alevleri körükleyen tüm güçlü rüzgarlara karşın, aynı derecede güçlü caydırıcı unsurlar da var - ya da olmalı.

Bunları sıralayalım. Bunlardan en büyüğü ordu. Eğer İsrail ordusunun gücü sekiz ay sonra Hamas'ı düz bir arazide, her tarafı kapalı ve kuşatılmış bir şekilde ezmeyi başaramadıysa, dağlık bölgelerde savaşan, Lübnan ve Suriye'yi kendisine hinterlant edinmiş, son derece silahlı ve eğitimli Hizbullah gücüne karşı nasıl bir şansı olabilir ki?

Lübnan'da yeni bir savaş, İsrail'in şu anda sahip olmadığı önemli miktarda güdümlü bomba ve füzeye ihtiyaç duyulmasına neden olacaktır. Zaten bu yıl bir defa neredeyse bombaları tükenmişti.

29 Mart'ta Genelkurmay Başkanı General Charles Q Brown, ABD'nin "[İsrail'i] kabiliyetle desteklemesine rağmen, istedikleri her şeyi alamadıklarını" çünkü İsrail'in "[İsrail'in] ya kapasitesinin olmadığı ya da özellikle şu anda vermeye istekli olmadığı" silahları talep ettiğini belirtti.

Analiz | İsrail'in Gazze'de alıkoyduğu Filistinlilere işkence ettiği esir kampı ortaya çıktı

Brown'ın mantığı, Amerika'nın açıkça ve defalarca istemediğini belirttiği Lübnan'da ikinci bir cephe açılması için de geçerli olacaktır.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Lübnan'da bir savaş başlatmak için sadece ABD Başkanı Joe Biden'ın iznine değil, bombalarına da ihtiyaç duyacaktır.

En azından Netanyahu'nun Lübnan'da ikinci bir cephe açmak için Gazze'de geçici bir ateşkes sağlaması gerekecek.

Ancak burada üçüncü büyük engel ortaya çıkıyor: İsrail, siyasi bekası için savaşa ihtiyaç duyan tetikçi bir başbakana sahip olsa da, savaştan bıkmış bir halka da sahip.

Açık olalım, bu ahlaki nedenlerden dolayı değil. Savaşın sekizinci ayında, Hamas'ı dağıtmayı amaçlayan Gazze'deki savaşın sürdürülmesine yönelik yaygın destek devam ediyor.

Bununla birlikte, savaş yorgunluğu da baş göstermeye başladı.

İsraillilerin yedek asker olarak göreve gitmediklerine dair anekdot niteliğinde raporlar var. Bunlar hiçbir şekilde vicdani retçi değiller. Kişisel, ailevi ya da işle ilgili nedenler öne sürüyorlar ama gelmemelerinde bir muhalefet unsuru da var. Sürekli bir savaş halinin sona ereceğini düşünmüyorlar.

Bu gri bir bölge. İnsanlar gelmiyor ve yetkililer de görmezden geliyor. Ama bu hala devam ediyor. Ne ölçüde olduğunu bilmiyoruz tabii.

Durumların en istikrarsız olanı

Lübnan'daki bir savaş kısa sürmeyecektir ve sonuçları İsrail'de Gazze'deki savaştan çok daha büyük ölçüde hissedilecektir.

Hizbullah'ın İsrail genelindeki elektrik santrallerini vurma, Ben Gurion havaalanını kapatma ve hatta Tel Aviv'in merkezindeki İsrail ordusu karargahını vurma kapasitesi var.

Böyle bir savaş zaten kırılgan olan ekonomiye ciddi zarar verecektir. İsrail'in 7 Ekim 2023'ten sonra toparlanması sadece birkaç ay sürmüşken, Hayfa'dan Tel Aviv'e herkesi hava saldırısı sığınaklarına gönderen bir savaşın etkisi çok daha farklı olacaktır.

Analiz | İsrail ordusu saflarındaki yabancı savaşçılar

İsrail'in uluslararası seyahate dayanan yüksek teknoloji endüstrisi kapanacak ya da denizaşırı ülkelere taşınmak zorunda kalacaktır.

Ancak halihazırda son derece istikrarsız bir durumda yaşıyoruz.

Biden, Hamas'a ikinci bir ateşkes teklifi sunarak ve bunu İsrail'in teklifi olarak sunarak Netanyahu'nun yalanlarını çok açık ve acımasız bir şekilde ortaya çıkardı. Bu teklif o kadar hassas ki Itamar Ben Gvir'e bile gösterilemez.

Bunun da ötesinde, ultra-ortodoks Yahudiler olan Haredimlerin uzun süredir devam eden askerlik hizmetinden kaçınma meselesi de bir sonuca bağlanmak üzere.

Yüksek Mahkeme'nin yakında Haredim'in ya askerlik hizmeti için hazır olması ya da hükümetin onların yeşivalarındaki ya da dini okullarındaki öğrencileri finanse etmeyi durdurması gerektiğine karar vermesi bekleniyor.

Mevcut koalisyon Haredim'i temsil eden iki partinin oylarına dayandığı için böyle bir karar muhtemelen hükümetin düşmesine yol açacaktır.

Aşırı sağ hükümetten çekilmeye hazır. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich emir ve ilhamı Tanrı'dan aldığını iddia ediyor ve anketlerde düşen oy oranlarını pek umursamıyor. Sağ kanadın bir sonraki seçimi kazanmasını sağlayacak bir mucize için dua ediyor.

Analiz | Türkiye'nin İsrail'e yönelik ticaret kısıtlaması ne kadar gerçekçi?

Öte yandan Ben Gvir, gücün elinin altında olduğunu hisseden daha genç bir siyasetçi. Marine Le Pen gibi Ben Gvir de uzun vadeli bir oyun oynuyor. Her seçimi kaybedebilir ama her seferinde siyasi olarak daha da güçleniyor ve nihai hedefine daha da yaklaşıyor.

Ben Gvir, Netanyahu'nun siyasi kariyerinin sonu anlamına geldiği sürece bir sonraki seçimi kaybetmeye hazır.

Netanyahu'nun aradan çekilmesiyle Ben Gvir aşırı sağ ve Likud'un önemli bir kısmından oluşan bir koalisyona liderlik edebilir ve bir sonraki seçimde iktidara adaylığını koyabilir. Birçok İsrailli, özellikle de genç kuşak seçmenler Ben Gvir'i başbakan adayı olarak görüyor.

Netanyahu'nun manevra alanı daralıyor ve Houdini benzeri kaçış gücünü sınıyor.

Kaynak: Mepa News