Analiz | Mısır ordusu Sina Yarımadası'nda strateji değiştiriyor

Mısır ordusu uzun süredir Sina Yarımadası'ndaki gruplar ve aşiretlerle savaş halinde.

Bölgede sık sık insan hakları ihlallerine imza atılırken, söz konusu ihlaller Abdulfettah es Sisi'nin darbesi sonrasında artmış durumda.

Al Monitor'ün Mısır muhabiri, bölgede devam eden çatışma sürecini ve Mısır güçlerinin strateji değişikliğini ele aldı.

Mısırlı muhabir tarafından kaleme alınan değerlendirme Mepa News okurları için Türkçeleştirildi. Değerlendirmedeki ifadeler yazarın kendi görüşleridir ve Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.

Mısır ordusu geçtiğimiz günlerde Sina Yarımadası'ndaki militanlara yönelik operasyonlara dair açıklama yaparak bugüne kadar, yaşanan çatışmalar hakkında konuşmaktan uzak durma ve yerel aşiretleri kullanma üzerine kurulu stratejisinden vazgeçeceğinin sinyallerini verdi.

Son birkaç gündür Sina’da konuşlu Mısır ordusu birliklerinin cihat yanlısı gruplar tarafından tekrar tekrar hedef alınmasının ardından Mısır ordusu stratejisini değiştireceğe benziyor.

Mısır ordusu 7 Mayıs tarihinde yaptığı açıklamada batı Sina’da gerçekleştirilen ve 1 subay ile 10 erin öldüğü saldırının püskürtüldüğünü duyurmuştu.

IŞİD tarafından üstlenilen bu saldırı Mısır ordusunu, silahlı gruplara karşı yürütülen faaliyetlerin Sina’lı aşiretler üzerinden gerçekleştirilmesine dayalı stratejisini değiştirmeye zorladı.

Mısır ordusu, IŞİD’in kolu olan ‘Sina Vilayeti’ isimli yapılanmaya karşı yürüttüğü savaşta yıllardır sözde Sina Aşiretleri Birliği isimli şemsiye yapının çatısı altında faaliyet gösteren aşiretlere bel bağlamaktaydı.

Mada Masr gazetesinin sosyal medya hesabında 7 Nisan’da paylaşılan haberde konu ile alakalı olarak şu ifadeler yer aldı:

Aşiretler üzerinden yürütülen savaş

“Sina aşiretleri IŞİD yapılanmasına karşı yürütülen savaşın ana bileşeni haline geldi. Mısır Silahlı Kuvvetlerinin bölgedeki varlığını gittikçe azalttı ve oluşan bu boşluğu ordunun uzun süredir lojistik destek ve ekipman sağladığı yeni aşiret grupları doldurdu. Mısır ordusunun bu pasiflik stratejisi özellikle kuzey Sina’nın en doğu kısmında bulunan ve Sina Vilayeti’nin doğum yeri olan Şeyh Züveyd ve Refah özelinde kendini bir süredir belli etmekteydi. Mısır Silahlı kuvvetleri başta Tarabin, Savarka ve Armilat olmak üzere bölgedeki aşiretlere IŞİD ile mücadele etmeleri için silah ve ekipman temin ederek yol verdi.”

Sina Aşiretler Birliği’nin sosyal medya hesabında Sina Yarımadası’ndaki aşiretlerinin çoğunun katılım sağladığı organizasyonun amacının aşırıcı yapılanmalarla mücadele etmek ve Sina’daki Mısır ordusuna lojistik destek sağlamak olduğu belirtilmektedir.

Yine Mada Masr gazetesinde 23 Aralık 2021’de verilen haberde de şu ifadeler yer almıştı: “Sina’daki en büyük aşiret olan Tarabin aşireti liderliğindeki Sina Aşiretler Birliği hem silahlı kuvvetler hem de güvenlik kurumları tarafından desteklenmektedir.”

Aşiretlerin fikir ayrılıkları

Mısır ordusunun milis gruplarla yaşanan çatışmaların yükünü hafifletmek için aşiretlere yönelme stratejisinin önünde bir dizi sıkıntı yer almaktadır. Bu sıkıntıların en büyüğü IŞİD’e karşı savaşması beklenen bu aşiretlerin kendi aralarındaki fikir ayrılıklarıdır.

El Arabi El Cedid tarafından şubat ayında yerel kaynaklardan alınan bilgilere göre bölgede konuşlu ordu kuvvetleri ile bağlarını güçlendirerek daha fazla çıkar sağlamak isteyen aşiretler arasında bazı münakaşalar yaşandı.

Haberde konu ile alakalı şu ifadelere yer verildi: “Sina’daki her aşiret, İbrahim el-Arjani liderliğindeki Sina Aşiretler Birliği çatısı altında ordu ile iletişim kurmak yerine kendi ayrı ve müstakil iletişim hattını kurmaya çalışmaktadır.”

Ordunun Sina stratejisinin sorunlarından bir diğeri de yakın dönemde IŞİD ile savaşmaya başlayan aşiret gruplarının sayısının fazlalığıdır. Mada Masr’da 21 Mart tarihinde yayınlanan habere göre yerel kaynaklar şunları söylemektedir:

“Sina Vilayeti oluşumu ile savaşmak üzere çok sayıda aşiret grubu kuruldu. Bu grupların en sonuncusu olan Sina Mücahitleri Birliği, silahlı gruplara karşı verilen savaşta ordu kuvvetleri ile iş birliği yapmaktadır. Armilat aşireti mensuplarından müteşekkil Fursan El Heysem, İbrahim el Ercani liderliğindeki Sina Aşiretler Birliği kuvvetleri ve bu birlik çatısı altında Sina’nın orta kesiminde faaliyet gösteren Hamad Ebu Garkad et Turbani de söz konusu gruplardan bazılarıdır.

Bunlara ilaveten, Şeyh Züveyd’in güneyindeki el-Gura, Ebu'l Arac, ez Zahir ve el-Manadib köyleri arasında faaliyet gösteren Es Savarka isimli silahlı aşiret grubu Şeyh Züveyd’in merkezinde konuşlu polis kuvvetleri ile birlikte çalışmaktadır. Özellikle Sina’nın kuzey bölgelerinde aşiretçilik anlayışı hala yaygındır. Hiçbir aşiret diğerlerinin kendi bölgelerine silahlı halde girmesine izin vermediği için her aşiret kendi mensuplarından kurduğu bağımsız gruplarla kendi bölgelerinde devriye atmak ve topraklarını korumak için ayrı hareket etmektedir.”

Sina’da terörle mücadele hususundaki bu tür sıkıntılar bölgedeki Mısır ordusuna yönelik saldırıların artmasına neden oldu. 11 Mayıs tarihinde silahlı bir grup Refah şehri yakınlarındaki bir ordu kontrol noktasına saldırarak beş askeri öldürdü.

Strateji değişikliği

Verdiği zayiatlar sürekli artan ve türlü sorunla karşı karşıya olan Mısır ordusu Sina’da IŞİD karşıtı faaliyetler hususunda artık geri planda durmayarak ordu kuvvetleri ile silahlı militanlar arasındaki direkt çatışmalarla alakalı detaylı bilgilendirme açıklamaları yapmaya başladı.

Bu strateji değişikliği, 8 Mayıs’ta Mısır Başkanı Abdülfettah el-Sisi başkanlığında Genelkurmay yetkilileri ile yapılan görüşmelerden sonra Sisi’nin “Kuzey Sina’nın bazı bölgelerinin teröristlerden ve tekfircilerden temizlenmesi” hususunda orduya çağrıda bulunması üzerine gerçekleşti.

11 Mayıs’ta bir açıklama yapan Mısır ordusu sözcüsü kendilerine bağlı kuvvetlerin “teröristlere ait çok sayıda binayı yapılan hava saldırısı ile imha ettiğini ve dokuz tekfirciyi öldürdüğünü” bildirdi.

15 Mayıs'ta yapılan açıklamada ise "ordunun kuzey Sina’da terörü ortadan kaldırmak için arka arkaya gerçekleştirdiği operasyonlarda dört militanın öldürüldüğü" ilan edildi.

Mısır Savunma Bakanı Muhammed Zeki 17 Mayıs tarihinde, Doğu Kanal Kuvvetleri Komutanlığı’nın terör ile mücadele faaliyetleri çerçevesinde gerçekleştirdiği taktik komuta merkezi projesi (Sumud-1) etkinliğine katıldı.

Mısır ordusu ile aşiretler arasındaki ittifakın sahip olduğu sorunlara rağmen aşiretler yine de IŞİD ile mücadele hususunda oynadıkları rolden vazgeçmeyecek gibi görünmektedir. 24 Mayıs’ta Sina Aşiretler Birliği’nin sosyal medya hesaplarından birinde yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı: “Silahlı kuvvetlerin emri ve ordu ile genel istihbaratın gözetimi altında Aşiretler Birliği mensupları tarafından teröristlerin kalesi olarak bilinen el-Faytat köyüne yönelik düzenlenen temizlik operasyonu neticesinde köyün etrafı tamamen sarıldıktan sonra başlatılan saldırıyla birlikte bölgenin kontrolü tamamen ele geçirildi.”

Al-Arabiya Haber Kanalı’nda 14 Mayıs’ta yayınlanan habere göre aşiret kaynakları Mısır ordusu kuvvetleri ile Sina Aşiretler Birliği’nin iş birliği sonucu aralarında 2004 yılında Taba’daki bir otele düzenlenen bombalı saldırı ile alakası olduğu belirlenen ve 2011’de hapisten kaçan Cemil Süleyman Zarei’nin de bulunduğu üç IŞİD liderinin öldürüldüğünü iddia etti.

Nasır Yüksek Askeri Akademisi bünyesinde danışmanlık yapan Nasr Salem Al-Monitor'e verdiği demeçte şunları söyledi: “Mısır ordusu Sina Vilayeti isimli oluşuma karşı yürüttüğü faaliyetlerini hiç durdurmadı. Terörist saldırıların azalmasının nedeni ordunun Sina’daki terörü bertaraf etme hususunda gösterdiği başarıdır.”

“Aşiretler, terörist organizasyona karşı verilen savaşın anahtar bir bileşenidir zira Mısır devleti Sina bölgesini kalkındırmak ve bölgede imar projeleri gerçekleştirmek istediği için yerel halkla iyi ilişkiler kurmayı hedeflemektedir. Bu, Sina’daki terörist yerleşkelerinin temizlenerek bölgenin kalkınma hızını arttırmak isteyen yerel aşiretleri ordu işe iş birliği yapmaları hususunda motive etmektedir.”