Analiz | Mısır'daki seçimlerden ne çıkacak?

Lara Gibson | New Arab | Tercüme: Mepa News

Mısır'da 2023 cumhurbaşkanlığı seçimleri 10 Aralık'ta başlayacak ve üç gün sürecek.

Görevdeki lider Abdulfettah es Sisi'nin büyük bir zafer kazanması bekleniyor, ancak yanı başındaki Gazze'deki çatışmalar ve devam eden ekonomik kriz nedeniyle Mısır için zorlu bir dönemdeyiz ve seçimler önümüzdeki birkaç yıllık ulusal siyasetin tonunu belirleyebilir.

Sisi'nin "oy birliğiyle" seçilmesi otoritesini pekiştirecek ve Mısır'ın mevcut anayasası uyarınca altı yıl daha iktidarda kalmasını sağlayarak görev süresini 16 yıla çıkaracak.

The New Arab'a konuşan siyasi analistler seçimin herhangi bir sürpriz sonuç olmadan geçmesi beklendiğinden, seçim sonrası gelişmelerin çok daha büyük önem taşıdığını söyledi. 2024 yılının Mısır için mali açıdan kritik bir yıl olması bekleniyor. Mısır'ın vadesi gelen 29 milyar dolarlık rekor borcunu geri ödemesi gerekiyor, enflasyon yüzde 30 civarında seyrediyor ve bu durum milyonlarca haneyi etkiliyor.

The New Arab'a konuşan Centre for International Studies MENA masası başkanı Giuseppe Dentice, "Bu seçimle ilgili en önemli şey, Sisi'nin ekonomik krizi yönetmesi ve aynı zamanda Gazze savaşının herhangi bir yan etkisini engellemesi gereken seçim sonrası dönemdir" dedi.

Tehlikede olan şeylere rağmen, yaygın seçmen ilgisizliği ve Sisi'nin neredeyse garanti olan zaferi nedeniyle Mısırlıların kitlesel olarak sandık başına gitmesi beklenmiyor.

Mısırlı siyasi araştırmacı ve analist Sherif Mohayeldeen The New Arab'a verdiği demeçte şunları söyledi:

"Önümüzdeki cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılımın düşük kalmaya devam edeceğini ve yüzde 50'yi geçmeyeceğini tahmin ediyorum. Bu da oy kullanmama ya da çekimser kalma alışkanlığının yine çoğunlukta olmaya devam edeceği anlamına geliyor.

Bu, Sisi'nin yarıştığı üçüncü cumhurbaşkanlığı seçimi ve Sisi'nin fiili zaferi meselesi, adaylık sürecinin sınırlı sayıda ve daha az bilinen adayların onaylanmasıyla sonuçlanmasından bahsetmeye bile gerek yok, geniş çapta kabul görüyor."

Muhalefetin adayları kimler?

Mısır'ın dört bir yanında Cumhurbaşkanı Sisi'yi destekleyen seçim afişleri otoyolları kaplıyor, dev reklam panoları şehirlerin üzerinde yükseliyor ve kamu binalarına hakim oluyor. Muhalefet adaylarını tanıtan afişlerin yokluğu ise göze çarpıyor.

Oylamanın son turuna üç muhalif aday kaldı ve bunlar Mısır Sosyal Demokrat Partisi'nden Farid Zahran, Yeni Vefd Partisi'nden Abdel-Sanad Yamama ve Cumhuriyet Halk Partisi'nden Hazem Omar. Tüm adaylar az tanınıyor ve oyların küçük bir yüzdesini kazanmaları bekleniyor.

Sisi'nin 2013 askeri darbesiyle iktidara gelmesinden bu yana siyasi alandaki hakimiyeti nedeniyle, rejimine karşı uygulanabilir bir siyasi muhalefet yok ve Mısırlı seçmenler arasında ona karşı çıkmak için bir arzu da yok.

Dentice, "Üç aday zayıf ve çok önemli değil, çünkü sonuçların zaten belli olduğunu biliyoruz. Tek anlamlı aday, seçimi büyük bir oy çoğunluğuyla kazanmasını bekleyebileceğimiz Cumhurbaşkanı Sisi." ifadelerini kullandı.

Beklenen katılım oranı ne?

Mohayeldeen, 2011 devrimini takip eden oylamadan bu yana oy vermeye olan ilginin azaldığını belirtiyor.

Mohayeldeen New Arab'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı:

"Mısır'ın modern tarihinde en yüksek katılım oranlarına tanık olduğu Ocak 2011 devrimini takip eden bazı seçimler haricinde, oy kullanmaktan çekinme modeli genel olarak Mısır'daki seçimlerin ve referandumların ayırt edici özelliklerinden biridir.

2011/2012 Temsilciler Meclisi seçimleri yüzde 60'ı aşan bir katılım oranıyla ilk sırada yer alırken, 2012'de tekrarlanan Cumhurbaşkanlığı seçimleri yüzde 51.85'lik bir katılım oranıyla ikinci sırada yer aldı. Haziran 2013'ten sonra gerçekleşen tüm seçimlerde katılım oranları bu rakamların altında kaldı."

Mısır Ulusal Seçim Kurumu'na göre 2018'deki son seçimde Sisi oyların yüzde 97'sini kazandı ve Mısırlıların yaklaşık yüzde 41'i oylamaya katıldı.

Mısır genelinde Gazze savaşıyla meşgul olan Mısırlıların sosyal medyada Filistin davasını desteklemeye ve Amerikan markalarını boykot etmeye yönelmesiyle seçimlere olan ilginin daha da azalması bekleniyor.

Seçimden sonra ne olacak?

Mısır Merkez Bankası'nın seçimi takip eden haftalarda uzun zamandır beklenen devalüasyon için düğmeye basacağı yönünde yaygın bir spekülasyon var. Dentice New Arab'a yaptığı açıklamada, Sisi'nin güçlü bir çoğunluk elde etmesinin ardından ekonomik durumu ele alan bir dizi reformu uygulamaya koyacağını söyledi.

"IMF ve diğer uluslararası ortakların baskısı çok güçlü. Bu anlamda Cumhurbaşkanı Sisi'nin reform politikalarını, özellikle de ekonomi politikalarını uygulamak için büyük bir çoğunluk elde etmesi çok önemli." dedi.

Başkan Sisi'nin bu hafta içinde, Abu Dabi'de düzenlenen COP28 kapsamında IMF Direktörü Kristalina Georgieva ile bir araya gelmesi bekleniyor. IMF, dalgalı döviz kuruna geçişin gecikmesi nedeniyle Mısır'ın 3 milyar dolarlık program ödemelerini defalarca erteledi.

Gazze'deki çatışmaların patlak vermesinin ardından IMF, bölgedeki etkilenen ülkelere desteğini artıracağını ima etti ve Mısır'ın 3 milyar dolarlık programının 5 milyar dolara çıkarılması konuşulmaya başlandı ki bu da Mısır'ın 2024 yılı için yüksek borç geri ödeme programını hafifletmeye yardımcı olacak.

Dentice, "IMF, Mısır'ın ekonomi politikalarına ilişkin söylemini değiştirdi ve aynı zamanda finansman ve uzlaşma açısından yeni bir uygunluk yarattı" dedi.

Ancak iyimserlik işaretlerine rağmen, Mısır'ın finansmanı serbest bırakmak için para birimini tamamen dalgalandırması gerekiyor. Resmi döviz kuruna göre Mısır lirası dolar karşısında 30.91'den işlem görüyor. Ancak karaborsada bir dolar 45 Mısır lirası civarında alıcı buluyor ki bazıları bunu Mısır lirası için daha doğru bir değerleme olarak kabul ediyor.

Devalüasyon, 2022 ortalarından bu yana ekonomik krizin etkilerini yaşayan ve son 18 ayda Mısır lirasının dolar karşısında değerinin yarısını kaybettiğini gören Mısırlılar arasında popüler olmayacaktır. Devalüasyon kısa vadede enflasyonda bir artışa neden olacak ve temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan hane halkları için daha fazla acıya yol açacaktır.

Dünya Bankası'na göre, ekonomik kriz başlamadan önce nüfusun yaklaşık yüzde 30'u yoksulluk sınırının altında yaşıyordu ve yüzde 30'luk bir kesim de yoksulluğa karşı savunmasız olarak görülüyordu. Yükselen enflasyon bu durumu daha da olası hale getirdi.

Yine de etkilenen Mısırlıların seçim sonuçlarını ya da ekonomik geleceklerini değiştirmek için yapabilecekleri çok az şey var.

Mohayeldeen, "Zafer yüzdesi ne olursa olsun, yüzde 100'e ulaşsa bile, bu pek çok kişi tarafından bilinen bir gerçekliğe meşruiyet kazandırmak için bir formalite" şeklinde konuşuyor.

New Arab'da yayınlanan bu değerlendirme Mepa News okurları için tercüme edilmiştir. Değerlendirmede yer alan ifadeler yazarın kendi görüşleridir ve Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.