Analiz | Ukrayna neden cephe hattında geri çekiliyor, savaş Rusya'nın lehine mi döndü?

Azalan mühimmat, Ukrayna'nın Rus topçularının saldırısı altındaki 1.000 kilometrelik cephe hattında tutunmasını tehdit ediyor. Bu da Ukrayna’nın savunma hatlarının ciddi tehlike altında olduğunu gösteriyor.

Ukrayna güçleri, son dört aydır üç yönden gelen günlük Rus saldırılarının ardından Cumartesi günü Donetsk bölgesindeki Avdiivka kentinden çekildi.

Avdiivka, Ukrayna'nın Rusya'dan uzakta, ülkenin derinliklerindeki mevzileri için bir kaleydi. Rusya'nın 2014'te Ukrayna'yı ilk işgalinden bu yana bir cephe kenti olan, siperler ve tünellerden oluşan bir labirente sahip bu tahkim edilmiş yerleşim yeri, daha batıdaki önemli -daha az güçlendirilmiş- lojistik merkezlerin korunmasına hizmet ediyordu.

Buranın ele geçirilmesi Rusya'nın moral gücünü arttırdı ve geçen yılki karşı saldırılarından bu yana sadece kademeli kazanımlar elde eden Ukrayna güçlerini dehşete düşürerek Kremlin'in birliklerinin artık savaşın gidişatını belirlediğini doğruladı.

Kongre'nin harekete geçmemesi

Biden yönetimi Avdiivka'nın kaybını Ukrayna'ya yapılacak 60 milyar dolarlık askeri yardım konusunda Kongre'nin hareketsiz kalmasına bağlıyor.

Başkan Joe Biden, Ukrayna'nın Avdiivka'dan askerlerini çektiğini açıklamasının ardından Cumartesi günü yaptığı telefon görüşmesinde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'e ABD fonunun eninde sonunda geleceğinden emin olduğunu söylediğini belirtti.

Ancak gazetecilerin Ukrayna daha fazla toprak kaybetmeden bir anlaşma sağlanabileceğinden emin olup olmadığını sorması üzerine Biden şu yanıtı verdi: "Emin değilim.”

Azalan askeri malzeme

Associated Press, Avdiivka'nın düşmesinden önceki haftalarda savaşın en yoğun yaşandığı bölgelerde, aralarında topçu birliklerinin komutanlarının da bulunduğu bir düzineden fazla komutanla görüştü. Bu komutanlar, tam ölçekli işgalden bu yana Ukrayna güçlerini her zaman rahatsız eden eksikliklerin geçen sonbaharda daha da arttığını belirttiler.

Özellikle Batı tarafından tedarik edilen uzun menzilli topçu mühimmatlarının azalması, Ukrayna güçlerinin ağır teçhizat ve personelin yığıldığı Rus hatlarının gerisindeki önemli hedefleri vurmasının engellenmesi anlamına geliyor.

Haftalardır cephe hattındaki Ukrayna kuvvetleri mühimmat sıkıntısından şikayet ediyor. Bazı topçu bataryaları ihtiyaç duydukları malzemenin sadece yüzde 10'u ile savaşıyor. Mermi tasarrufu yapmak isteyen askeri liderler birliklere sadece kesin hedeflere ateş etmelerini emretti. Ancak sahadaki komutanlar, bunun daha iyi ikmal yapan düşmanı dizginlemek için yeterli olmadığını söylüyor. Askeri yardım olmadan Avdiivka'nın düşüşünün cephe hattının diğer bölgelerinde de tekrarlanabileceğine dair endişeler artıyor.

Moskova için büyük bir zafer

Ukrayna askerlerinin kasabadan çekilmesi Rusya'ya geçen yılki Bahmut savaşından bu yana en büyük zaferini kazandırdı. Bu zafer Kremlin birliklerinin taarruzlarını daha batıya, daha az tahkim edilmiş bölgeler üzerinden Ukrayna'nın elindeki toprakların derinliklerine doğru ilerletmelerine olanak sağlayacak. Askeri yorumcular, daha doğudaki bir demiryolu kavşağı olan Pokrovsk'un Rusya'nın bir sonraki hedefi olabileceğini söylüyor.

Rus askeri yetkililer ve uzmanlar Avdiivka'nın ele geçirilmesinin Rusya'nın elindeki Donetsk kentine yönelik tehdidi de azaltacağını belirttiler.

Mermi tasarrufu

"Şu anda mühimmat sıkıntısı oldukça ciddi boyutlarda. Bize sürekli olarak daha fazlasının geleceği sözü veriliyor ama biz geldiğini görmüyoruz" diyor bir topçu bataryasının komutanı Horobryi. Bataryalarının ihtiyaç duyulan mühimmatın sadece yüzde 5-10'una sahip olduğunu söyledi.

Horobryi'ye göre bu durum, kuvvetlerin etkili bir şekilde saldırma ve bölgeleri geri alma kabiliyetlerini ellerinden alıyor. Daha da kötüsü, Ukrayna piyadelere koruma ateşi açamadığı için savaşçılarını kaybediyor.

Bu haber için görüşülen diğer subaylar gibi o da güvenlik nedeniyle sadece ilk isimlerinin kullanılmasını istedi.

NATO standardı 155 mm mermi kullanan bir obüs birliğine komuta eden Valerie, "Savaşacak hiçbir şeyimiz yok, cephe hatlarımızı koruyacak hiçbir şeyimiz yok" diyor. Bir Rus saldırısını püskürtmek için birim başına günde 100-120 mermiye ihtiyaçları olduğunu söyledi. Bugün bunun onda birine sahip olduklarını söyledi.

Rusya taktik değiştiriyor

Avdiivka'da bulunan Ukraynalı askerler, kentin düşmesinden önce Rusya'nın mühimmat sıkıntısından faydalanmak için taktik değiştirdiğini söyledi.

Moskova güçleri, zırhlı araçlardan oluşan birlikler göndermek yerine, Ukrayna güçlerini yakın mesafeden vurmak için daha küçük piyade gruplarından oluşan birlikler göndermeye başladı. Bu da Ukrayna güçlerinin onları uzak tutmak için "beş kat" daha fazla mühimmat atması gerektiği anlamına geliyordu.

110'uncu Tugay'da asker olan Çaklun, "Düşman da bizim kapasitemizi biliyor ve hissediyor ve bu sayede başarılı olmayı başarıyorlar" dedi.

Kırılgan bir kuzey

Mühimmat sıkıntısının cephe hattının diğer bölgelerindeki Ukrayna güçlerini nasıl etkileyeceği konusunda da endişeler var.

Ukrayna'nın kuzeydoğusundaki Kupyansk hattı oldukça kırılgan. Rusya, 2022 sonbaharında kaybettiği önemli lojistik merkezini yeniden ele geçirmek için aylardır bu yöndeki saldırılarını yoğunlaştırıyor.

Kupyansk'taki 44. Tugay'ın komutanı Yuri, hava keşif birimlerinin Rus havan topları ve bomba atarları da dahil olmak üzere birçok uzun menzilli hedefi tespit ettiğini, ancak yeterli mühimmata sahip olmadıkları için bunları vuramadıklarını söyledi.

Bunun yerine, düşmanının uzaktan nasıl cephane biriktirdiğini izlemekten başka çareleri yok.

Kupyansk'taki 32. Tugay'ın bir taburunun komutanı olan Oleksandr, şimdilik sadece yeterince mermileri olduğunu söyledi.

"Ama bu Rus tarafının şiddetine bağlı. Eğer saldırıları arttırırlarsa, bu hattı tutmak için yeterli olmayacaktır" dedi.

Kaynak: Mepa News, AP