Ateşkes anlaşması İsrail'in Gazze'deki soykırım savaşını sona erdirecek mi?

Rayhan Uddin | Middle East Eye | Tercüme: Mepa News

Hamas ve İsrail Gazze'de bir ateşkes anlaşması üzerinde uzlaştı ancak çatışmaların tamamen sona ermesi için hala aşılması gereken bazı engeller var.

Katar ve ABD Çarşamba günü yaptıkları açıklamada 19 Ocak Pazar günü yürürlüğe girecek bir ateşkes için üç aşamalı bir anlaşmaya varıldığını duyurdu. Bu tarihten itibaren anlaşmanın 42 gün sürmesi öngörülen ilk aşaması başlayacak.

Üst düzey bir Hamas yetkilisi Çarşamba günü Middle East Eye'a nihai anlaşmanın bir kopyasını gönderdi.

Belgede ilk aşamanın İsrailli rehinelerle Filistinli tutukluların takasını, yerlerinden edilmiş Filistinli sivillerin Gazze'nin kuzeyindeki evlerine dönmesini ve yaralı Filistinli savaşçı ve sivillerin Refah sınır kapısı üzerinden Mısır'a nakledilmesini içereceği belirtiliyor.

Ayrıca anlaşma, İsrail işgal güçlerinin İsrail ile Gazze arasındaki sınır boyunca 700 metrelik bir alana çekilmesini de içeriyor.

İsrail'in Gazze'den tamamen çekilmesi karşılığında tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılacağı ikinci aşama halen görüşülüyor.

Bunu, her iki tarafın da öldürülen esir ve mahkumların cesetlerini iade edeceği ve uluslararası garantörlerin gözetiminde üç ila beş yıllık bir yeniden inşa planının duyurulacağı üçüncü aşama izleyecek.

Ancak birinci aşamanın Pazar günü gerçekten başlayıp başlamayacağı ve ikinci ve üçüncü aşamalar için anlaşmaya varılıp varılamayacağı konusunda halen şüpheler var.

İsrail kabine toplantısı ertelendi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Perşembe günü yaptığı açıklamada Hamas'ı anlaşmanın bazı bölümlerinden vazgeçmekle suçladı.

Netanyahu, “Hamas son dakika tavizleri koparmak için arabulucular ve İsrail ile varılan anlaşmanın bazı kısımlarından vazgeçiyor” dedi ve ekledi: “Arabulucular Hamas'ın anlaşmanın tüm şartlarını kabul ettiğini İsrail'e bildirene kadar İsrail kabinesi toplanmayacak.”

Kabinenin Perşembe sabahı anlaşmayı onaylamak üzere toplanması bekleniyordu ancak ertelendi.

Bir Hamas yetkilisi Katar merkezli yayın kuruluşu Al Araby Al-Jadeed'e yaptığı açıklamada Netanyahu'nun iddialarını yalanlayarak Filistinli grubun anlaşmaya bağlı olduğunda ısrar etti.

İsrail kamu yayıncısı Kan, Netanyahu'nun koalisyonu içindeki çatlakların kabine toplantısının ertelenmesine katkıda bulunmuş olabileceğini bildirdi. Buna aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in ateşkes anlaşmasını protesto etmek için partisini hükümetten çekip çekmeyeceği konusundaki belirsizlik de dahil.

Smotrich ve aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir bu hafta anlaşmayı reddettiklerini yinelediler.

Smotrich'in Dini Siyonizm Partisi Perşembe günü yaptığı açıklamada Netanyahu'nun koalisyonunda yer almalarının Hamas askeri olarak tamamen yenilgiye uğratılmadan savaşın sona ermeyeceği garantisine bağlı olduğunu söyledi.

Parti, ancak Netanyahu'nun anlaşmanın ilk aşamasının tamamlanmasının ardından savaşa devam etme sözü vermesi halinde hükümette kalacağını açıkladı.

Dini Siyonizm milletvekili Zvi Sukkot Kan Radyosuna konuştu: “Büyük olasılıkla hükümetten çekileceğiz.”

Smotrich'in partisi yedi milletvekilini koalisyondan çekerse, Netanyahu hükümeti parlamentoda hala çok az bir çoğunluğa sahip olacak.

Aşırı sağ protestolar

İsrail hükümeti de anlaşma nedeniyle protestocuların tepkisiyle karşılaştı.

Gazze'de öldürülen askerlerin aileleri Perşembe günü Kudüs'teki İsrail parlamentosu Knesset önünde protesto gösterilerine katılarak İsrail'in savaşa devam etmesini talep etti.

Dini Siyonizm milletvekili Moshe Solomon da gösteriye katılarak kalabalığa seslendi: “Tanrı'nın yardımıyla İsrail Devleti'nin iyiliği için doğru kararları vereceğiz.”

İsrail kabinesi ateşkes anlaşmasını onaylasa bile ateşkesin 42 günden fazla süreceğinin garantisi yok.

Anlaşmanın bir önceki taslağına göre ateşkesin 16. gününde ikinci aşama için müzakerelerin başlaması planlanıyordu.

İkinci aşamanın ana hatları, Gazze'den tamamen çekilme karşılığında tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılmasını öngörüyor. Ancak kesin ayrıntılar henüz teyit edilmedi.

İsrailli yetkililer uzun süredir Hamas'ın askeri ve idari kabiliyetleri tamamen ortadan kaldırılmadıkça Gazze'den çekilmeyeceklerini söylüyor. Savaş sonrası Gazze'nin yönetimine ilişkin bir plan ikinci ve üçüncü aşamalarda görüşülecek.

Hamas'ın Gazze'deki yönetimden çekilmesini tartışmak zorunda kalabileceği bu tür müzakerelerin uzun ve karmaşık olması kuvvetle muhtemeldir.

Ateşkesin ilerleyen aşamalarında daha önemli Filistinli mahkumların kimliklerinin de tartışılmasına başlanacak ki bu da muhtemelen yoğun bir müzakere gerektirecektir.

İsrail güçleri birinci aşama boyunca çeşitli bölgelerden çekilecek olsa da, Gazze'nin Mısır'la olan sınırı boyunca uzanan 14 kilometre uzunluğundaki tampon bölge olan Philadelphi Koridoru'ndan çekilme ancak ateşkesin 42. gününde başlayacak.

Bu geri çekilme, anlaşmanın ilk aşamasındaki son İsrailli esir serbest bırakıldıktan sonra başlayacak ve 50. günde sona erecek.

Netanyahu geçtiğimiz aylarda ateşkes anlaşması kapsamında İsrail'in bu bölgeden çekilmeyeceğini açıklamıştı.

Başbakan, anlaşmanın ilk aşamasından sonra da Mısır sınır bölgesinde kalması için aşırı sağcı İsraillilerin baskısıyla karşılaşabilir ki bu da ateşkes anlaşmasını bozar.

Kaynak: Mepa News