Azerbaycan-Ermenistan hattında savaş yeniden mi başlıyor?

Azerbaycan ile Ermenistan arasında artan çatışmalar ve yükselen Zengezur gerilimi, bölgede savaşın yeniden mi başlayacağı sorusunu gündeme getirdi.

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermenistan ordusunun Laçın'da Azerbaycan mevzilerine bombardıman düzenlediğini, karşılık olarak düzenlenen bombardımanda Ermeni ordusuna ait mevzilerin imha edildiğini kaydetti.

Bölgede gerginliğin sürdüğü, çatışmaların yer yer devam ettiği ve iki taraftan da kayıpların olduğu bildiriliyor.

Ermenistan ordusunun Laçın-Kelbecer hattında daha iyi mevkiler edinmek üzere saldırılar düzenlediği aktarılıyor.

Öte yandan Ermenistan Güvenlik Konseyi Rusya'yı kendilerine destek olmaya davet etti.

Rus TASS ajansının aktardığına göre, Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Armen Grigoryan, Ermenistan'ın egemenlik bölgelerine saldırılar gerçekleştiğini söyleyerek, Rusya'yı Ermenistan'ın toprak bütünlüğünü korumaya çağırdı.

Grigoryan, Azerbaycan ile müzakereler sonuç vermediği takdirde, 29 Ağustos 1997 anlaşması uyarınca, Rusya'nın kendilerine gerekli askeri yardımı sağlayacağını umduklarını kaydetti.

Zengezur krizi

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan ile Azerbaycan arasında Ermenistan toprakları üzerinden geçecek Zengezur Koridoru'na izin vermeyeceklerini açıklamıştı.

Kasım 2020'de Dağlık Karabağ'daki bitiren ateşkes anlaşmasına göre Dağlık Karabağ'ın merkezi Hankendi (Stepanakert) ile Ermenistan arasında Laçin Koridoru açıldığı gibi kara bağlantısı bulunmayan Azerbaycan ve Nahçıvan arasında da Ermenistan'ın Zengezur (Syunik) bölgesinden koridor açılması kararlaştırılmıştı.

Fakat Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Eylül ayı ortasında yaptığı açıklamada, Ermenistan üzerinden Azerbaycan'a böyle bir koridor verilmesinin Ermenistan'ın egemenliğine aykırı olacağını belirterek bu koridorun oluşmasına izin vermeyeceklerini açıkladı.

"Gerekirse savaşla alırız"

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise, Azerbaycan ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ve Ermenistan sınırları içerisinde bulunan Batı Zengezur'un tarihi olarak Azeri toprağı olduğunu belirtti.

Aliyev, Temmuz ayında yaptığı açıklamada, Azerbaycan ve Ermenistan'ın kalıcı bir barış için sınırlarını yeniden çizmek zorunda olduğunu, "Azerbaycan'dan koparılan" Batı Zengezur'un Azerbaycan'a iadesinin gerektiğini belirtti. Aliyev Batı Zengezur'u gerekirse savaşla almaya niyetli olduklarını ifade etti.

Batı Zengezur neresi?

Azerilerin Batı Zengezur olarak isimlendirdiği Ermenistan'ın Syunik ili, Ermenistan'ı İran'a bağlayan, Azerbaycan ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni birbirinden ayıran stratejik bir bölgedir.

Kapan merkezli Syunik ili 4506 kilometrekare büyüklüğünde olup 2011'deki nüfus sayımına göre 141.771 nüfusa sahiptir. Geçmişte bölgede Azeri ve Ermeniler beraber yaşarken, bölge halkı bugün tamamen Ermenilerden oluşmaktadır.

Ermenistan ve Syunik İli (Batı Zengezur)

Dağlık Karabağ'dan farklı olarak Batı Zengezur BM'nin tanıdığı Ermenistan sınırlarının içerisinde bulunduğundan Azerbaycan'ın bölgeyi almak için savaşa girmesi durumunda büyük bir uluslararası tepkiyle karşılaşacağı, en başta Rusya'nın böyle bir savaşa müdahil olacağı tahmin ediliyordu.

12 Mayıs 2021'den bu yana Syunik (Batı Zengezur)-Azerbaycan sınırında iki ülke gerginlik yaşıyor ve sınır çatışmaları patlak veriyor. Azerbaycan askerlerinin sınırdan birkaç kilometre içeri girdiği iddia ediliyor.

Sovyetler Birliği'nin kurulumu sürecinde Azerilerin ve Ermenilerin hak iddia ettiği Batı Zengezur Ermenistan'a bırakılmıştı. Sovyetler Birliği'nin böylece sadece Azerbaycan ve Nahçıvan'ı değil, Azerbaycan ve Türkiye'yi de birbirinden ayırmayı hedeflediği iddia edilmişti. 

Ermenistan Batı Zengezur'u Azerbaycan'a vermeyi kabul etmesi beklenmiyor. Batı Zengezur'un Azerbaycan'a geçmesi durumunda Türkiye-Azerbaycan karayolu kesintisiz olarak açılıyor ve Ermenistan İran ile ulaşımını kaybediyor.

Kaynak: Mepa News