Bangladeş mahkemesi ölümcül gösterilere neden olan kota sistemini kısmen iptal etti

Yerel medyaya göre Bangladeş Yüksek Mahkemesi, 100'den fazla kişinin öldürüldüğü öğrenci protestolarına yol açan devlet memurluğu kotalarının büyük bir kısmını iptal etti.

Mahkemenin Temyiz Dairesi, geçtiğimiz ay kotaları yeniden yürürlüğe koyan bir alt mahkeme kararını iptal etti.

Başsavcı Eminuddin AFP haber ajansına konuştu: "Yüksek Mahkeme, Üst Mahkeme kararının yasadışı olduğunu belirtti."

Eminuddin, kamu hizmeti işlerinin yüzde 5'inin bağımsızlık savaşı gazilerinin çocuklarına ve yüzde 2'sinin de diğer kategorilere ayrılmaya devam edeceğini sözlerine ekledi.

Daha önce kamu işlerinin yüzde 30'u savaş gazilerinin yakınlarına ayrılmıştı.

Başbakan Şeyh Hasina'nın hükümeti 2018 yılında kota sistemini kaldırmış, ancak alt mahkeme geçen ay kota sistemini yeniden uygulamaya koyarak ölümcül protestolara ve ardından gelen hükümet baskısına yol açmıştı.

Bangladeş'te ordu sokağa indi

Karar, ayrımcı olduğuna inandıkları kota sistemine karşı haftalarca süren ve çoğunlukla öğrencilerin öncülük ettiği gösterilerin ardından geldi.

Protestocular, kota sisteminin Avami Ligi partisinin bağımsızlık hareketine liderlik ettiği Başbakan Şeyh Hasina'nın destekçilerine fayda sağladığını savunarak, bu sistemin liyakate dayalı bir sistemle değiştirilmesi gerektiğini söyledi.

Hasina ise kota sistemini savunarak, gazilerin siyasi görüşlerine bakılmaksızın Pakistan'a karşı savaştaki katkılarından dolayı en yüksek saygıyı hak ettiklerini söyledi.

Geçen hafta protestolar giderek şiddetlendi, polis sokakları ve üniversite kampüslerini dolduran eylemcileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi kullandı ve sis bombaları attı.

Cuma günü binlerce kişilik bir kalabalık palalar ve çelik çubuklarla Narsingdi'nin merkez bölgesindeki bir hapishaneyi kuşattı ve 800'den fazla mahkumu serbest bıraktıktan sonra tesisin bir kısmını ateşe verdi.

Gösteriler, Başbakan Şeyh Hasina'nın bu yıl üst üste dördüncü dönem için yeniden seçilmesinden bu yana Bangladeş'i sarsan en büyük gösteriler oldu.

Tam sokağa çıkma yasağı

Bangladeş, sükuneti yeniden tesis etmek amacıyla Yüksek Mahkeme kararı öncesinde Pazar günü yerel saatle en az saat 15.00’e kadar sürecek olan sokağa çıkma yasağı ilan etti.

İçişleri Bakanı Asaduzzaman Han, sokağa çıkma yasağının "belirsiz bir süre" devam etmeden önce insanların erzak stoklaması için saat 15.00 ile 17.00 arasında iki saat süreyle hafifletileceğini söyledi.

Al Jazeera'den Tanvir Chowohury'nin başkent Dakka'dan bildirdiğine göre, hükümet ayrıca telefon ve internet bağlantılarını keserek bir "bilgi karartması" uyguladı.

Bangladeş'te onlarca kişinin öldüğü protestolar şiddetleniyor

Sert baskılar hükümete yönelik öfkeyi daha da arttırdı ve protestocuları kota reformu talebinin ötesine geçerek tüm hükümetin istifasını istemeye itti.

"Şu anda mesele sadece kota meselesi değil. Çok sayıda insan öldü. Mülkler tahrip edildi. Ve bir bilgi karartması var" diyor Chowohury Al Jazeera'ye.

"Son birkaç gündeki ölü sayısı ve kayıplara ilişkin hala tam bir bilgi sahibi değiliz."

'Bir yol ayrımında'

Illinois Eyalet Üniversitesi'nde profesör ve siyaset bilimci olan Ali Riaz, protesto hareketinin, protestoculara bugünkü kararın sonucunu beklemeleri çağrısında bulunan hükümet için varoluşsal bir tehdide "dönüştüğünü" söyledi.

Al Jazeera'ye konuşan Riaz, "Bangladeş bir yol ayrımında duruyor" dedi.

"Bence hükümet siyasi olarak ayakta kalacak... Öte yandan protestocular ısrarcı olurlarsa hükümeti istifaya zorlayabilirler."

Bangladeş'te memurluk kotasına son verilmesini talep eden protestocular kimler?

Protestocuların mahkemenin kararına nasıl tepki vereceği henüz netlik kazanmadı.

Hasina hükümeti Pazar ve Pazartesi günlerini resmi tatil ilan etti ve sadece acil servislerin çalışmasına izin verdi.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera