BM'nin gözünden: El Kaide bugün ne kadar güçlü?

Raporu yazan birime, Norveçli diplomat ve ülkesinin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Trine Heimerback başkanlık ediyor.

Heimerback'in açıklamasıyla başlayan 23 sayfalık raporda El Kaide'nin son durumunun yanı sıra IŞİD'e de değiniliyor.

"El Kaide uzun vadede daha tehlikeli"

Çatışma bölgelerinde El Kaide ve IŞİD tehdidinin yüksek olmayı sürdürdüğü belirtilen raporda, bu grupların çatışma yaşanmayan ülkeleri de organizasyonlarını sürdürmek için kullandığı ifade ediliyor.

Rapora göre "Üye ülkeler IŞİD'in bu bağlamda daha yakın bir tehdit teşkil ettiğine hükmederken, bazıları ise El Kaide'yi uzun vadede daha tehlikeli olan grup olarak görüyor."

El Kaide lideri Eymen ez Zevahiri'nin, Afganistan'da Taliban'ın yeniden iktidara gelmesiyle 'daha rahat faaliyet gösterme/hareket etme fırsatı elde ettiğine' değinilen raporda, grubun liderliğinin bu ülkede aktivitelerini sürdürdüğüne değiniliyor.

Raporda El Kaide'nin bölgeden saldırılar gerçekleştirmesinin beklenmediği kaydediliyor:

"El Kaide Afganistan'daki güvenli limanından yakın bir uluslararası tehdit teşkil edecek gibi görünmüyor. Zira dış operasyon kapasitesinden mahrum ve şu anda Taliban'a uluslararası bir zorluk veya rahatsızlık çıkartmak istemiyor."

Uluslararası gerişmelerin El Kaide lehine seyrettiğini belirten rapor, bu durumun grubun propagandasının güçlenmesine ve yeniden "en büyük terör tehdidi" haline gelmesine yol açabileceğine vurgu yapıyor.

Öte yandan raporda, El Kaide'nin Yemen kolunun zayıfladığı ve önem sıralamasında Afrika'daki El Kaide gruplarının altına düştüğü öne sürülüyor.

Rapora göre El Kaide'nin Zevahiri'nin ardından en üst seviyedeki liderleri sırasıyla şu şekilde:

- Seyfu'l Adl

- Abdurrahman el Mağribi (Mahmud Abbati)

- Ebu Ubeyde Yusuf el Annabi (Yezid Mübarek - İslami Mağrip El Kaidesi lideri)

- Ahmed Diriye (Ahmed Ömer, diğer bir ismiyle Ebu Ubeyde es Somali - Eş Şebab lideri)

Somali

El Kaide'nin Doğu Afrika'daki kolu Eş Şebab'ın Somali'deki siyasi istikrarsızlıktan faydalandığı belirtilen rapora göre, grup son zamanlarda oldukça büyük ve kapsamlı saldırılar düzenlemeye başladı.

Raporda Eş Şebab'ın Somali'de topladığı vergiler ve diğer gelir kaynakları üzerinden milyonlarca dolar elde ettiği, bu gelirin yüzde 25'ini askeri harcamalarda kullandığı belirtiliyor. Rapora göre Eş Şebab yılda yaklaşık 24 milyon doları silah ve patlayıcılar için harcıyor ve yılda toplam 50 ila 100 milyon dolar arası gelir elde ediyor.

İddialara göre Eş Şebab, El Kaide merkezine de maddi destek sağlıyor.

Batı Afrika

Rapora göre El Kaide'nin Batı Afrika yapılanması Cemaat Nusret el İslam vel Müslimin (CNİM) Atlas Okyanusu'na doğru ilerleyişini sürdürüyor. CNİM yerel topluluklardan da ciddi destek görüyor.

Raporda, CNİM'in yerel dinamikleri kullandığı ve bölgedeki halklarla entegre olduğu, bunun IŞİD'in bölgedeki yerel gruplara şiddet uygulama politikasıyla çeliştiği belirtiliyor.

BM raporuna göre söz konusu stratejinin mimarlarından biri de CNİM lideri İyad ag Gali. Raporda Batı Afrika'daki Burkina Faso'da Ensarul İslam, Nijerya'da ise Ensaru gruplarının faaliyetlerine atıf yapılıyor.

Kuzey Afrika

BM'ye göre El Kaide, Libya'nın güneyini bir lojistik geçiş noktası olarak kullanıyor. Kuzey Mali'ye geçiş için kullanılan bölgeden savaşçılar aktarılıyor.

Suriye

Hurras ed Din'den "El Kaide bağlantılı" olarak söz edilirken grubun Tahrir el Şam Heyeti (HTŞ) tarafından operasyonlarla hedef alındığı kaydediliyor. Öte yandan grubun üyelerine Afganistan'a gitme talimatı verildiği de raporda geçen iddialar arasında.

Hurras ed Din liderlerinden Samir Hicazi'nin (Faruk es Suri) El Kaide'nin üst düzey liderliği içerisine dahil edildiği de rapordaki iddialar arasında.

Yemen

Raporda Yemen, El Kaide'nin zayıfladığı bir bölge olarak ele alınıyor. Ancak rapora göre El Kaide'nin bölgedeki yapılanması olan Arap Yarımadası El Kaidesi (AYEK) bir tehdit olmayı sürdürüyor. AYEK'in uluslararası eylem kapasitesini yeniden sağlamaya çalıştığı kaydediliyor.

AYEK'in halen birkaç bin mensubunun olduğu ve kendisini yeniden toparlamak için hazırlık yaptığı, yer yer saldırılara devam ettiği ve bölgedeki IŞİD'in zaman içerisinde El Kaide'nin gerisinde kaldığı vurgulanıyor.

Afganistan

BM raporunun ayrıntılı olarak ele aldığı bir diğer bölge ise Afganistan.

El Kaide'nin ülkede Taliban'a danışmanlık yapar bir rol oynadığı kaydedilen rapora göre, grup ülkenin kuzeyi, güneyi, doğusu ve batısında faal halde.

El Kaide'nin merkez yapılanmasının yanı sıra, Hint Altkıtası El Kaidesi (HAEK) de ülkede Afgan, Bangladeşli, Hint, Myanmarlı ve Pakistanlı savaşçılarıyla varlık gösteriyor.

Kaynak: Mepa News