Çad'ın askeri lideri Deby seçimin galibi ilan edildi

Ulusal Seçim Yönetim Ajansı tarafından açıklanan geçici sonuçlara göre askeri lider Mahamat İdris Deby, Çad'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı.

Perşembe günü açıklanan sonuçlara göre Deby oyların yüzde 61'inden fazlasını alarak yüzde 18.5 oy alan en yakın rakibi Başbakan Succes Masra ile ikinci tura kalma ihtimalini ortadan kaldırdı.

Bu zafer, görevdeki Deby'nin seçmenlerin verdiği yetkiyle cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmasını sağladı.

Daha önce, babası eski Cumhurbaşkanı İdris Deby'nin Nisan 2021'de ülkenin kuzeyindeki bir muhalif grupla savaşırken öldürülmesinin ardından iktidarı ele geçirerek geçici cumhurbaşkanı olarak ülkeyi yönetmişti.

Çad'daki başkanlık seçimlerine dair bilinmesi gerekenler

Ancak başkanlık yarışındaki rakibi Masra, seçim sonuçlarını kabul etmeyeceğini şimdiden belirtti.

Perşembe günü erken saatlerde Masra Facebook üzerinden canlı bir yayın yaparak kendisini kazanan ilan etti.
Ayrıca Deby ve diğer hükümet yetkililerini iktidarı ellerinde tutmak için seçim sonuçlarına hile karıştırmakla suçladı.

Masra, "Az sayıda kişi, insanları seçimin on yıllardır Çad'ı yöneten aynı sistem tarafından kazanıldığına inandırabileceklerine inanıyor" dedi.

Deby'nin babası, altıncı cumhurbaşkanlığı zaferinden kısa bir süre sonra vurularak öldürüldüğü 1990'dan 2021'e kadar 30 yıldan fazla bir süre ülkeyi yönetmişti.

Eleştirmenler hem onu hem de şu anki Cumhurbaşkanı olan oğlu Deby'yi iktidarı ellerinde tutmak için muhalefeti bastırmakla suçluyor.

Ayrıca 6 Mayıs'taki başkanlık seçimlerini sonucunu etkileyebilecek koşullara da işaret ettiler.

Örneğin muhalefetin önde gelen isimlerinden Deby'nin kuzeni Yaya Dillo, parti merkezinde güvenlik güçleriyle girdiği çatışmada öldürülmüştü.

Diğer muhalif isimlerin de kampanya başvurularındaki "usulsüzlükler" nedeniyle aday olmaları engellendi.

Perşembe günü Masra, destekçilerini ve güvenlik güçlerini kendisinin seçimleri kazandığı yönündeki iddiasını desteklemeye ve seçim ajansının sonuçlarını reddetmeye çağırdı.

"Değişim için oy veren, bana oy veren tüm Çadlılara şunu söylüyorum: Harekete geçin. Bunu sakin bir şekilde, barış ruhuyla yapın" dedi Facebook yayınında.

Çad'ın yeni lideri oğul Deby oldu

Geçici sonuçların 21 Mayıs'ta açıklanacağı düşünülüyordu, Perşembe günkü sonuçlar beklenenden daha erken geldi.

Çad, Afrika'nın Sahel bölgesinde ordu tarafından yönetilen ülkeler arasında "demokratik bir seçim düzenleyen ilk ülke" olarak kabul edilse de, oylamanın adilliği ve güvenilirliği konusundaki devasa soru işaretleri varlığını koruyor.

Nijer, Mali ve Burkina Faso gibi komşu ülkeler de askeri liderlerin yönetimleri ele geçirdiği darbeler atlattı.

Sadece 2020'den bu yana bölgede sekiz darbe yaşandı.

Bu ayki cumhurbaşkanlığı yarışı da ülke tarihinde ilk kez görevdeki bir başbakanın seçimlerde cumhurbaşkanı ile karşı karşıya geldiği bir seçim oldu.

Deby 2021'de göreve geldikten sonra 18 ay içinde "özgür ve demokratik seçimler" yapma sözü verdi ancak kontrolündeki hükümet geçiş dönemini 2024'e kadar uzatarak Deby'nin bu süre zarfında görevde kalmasını sağladı.

Bu süre zarfında, 2024 seçim teklifini yapmasına olanak tanıyan yeni bir anayasa için referanduma öncülük etti.

Çad cumhurbaşkanı Idriss Deby çatışmada öldü

Hayatı boyunca asker olan Deby, Devlet Kurumları Güvenlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün kısaltması olan güçlü DGSSIE'yi yönetti. Bu görevde Fransız birlikleriyle yakın işbirliği içinde çalıştı.

Yaklaşık 18 milyon nüfusa ev sahipliği yapan Çad, 1960 yılına kadar Fransız sömürgesi altındaydı ve Sahel bölgesinde savaş uçakları ve birlikleriyle Fransız askeri varlığına sahip son ülke olmaya devam ediyor.

Perşembe günkü açıklamanın ardından başkent N'Djamena'daki yollara herhangi bir karışıklık ihtimaline karşı güvenlik güçleri konuşlandırıldı.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera