Çavuşoğlu: Suriye'deki durum Türk-Rus ilişkilerini etkilememeli

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Münih'teki Güvenlik Konferansı'nda Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile görüştü. Suriye'nin İdlib bölgesindeki son gelişmelerin ele alındığı görüşmenin ardından Çavuşoğlu, İdlib'deki gerilimin Ankara ve Moskova arasındaki S-400 anlaşmasını etkilemeyeceğini söyledi.

Çavuşoğlu, Twitter'da paylaştığı mesajda, "Sergey Lavrov'la faydalı bir görüşme yaptık. Pazartesi günü heyetlerimiz Moskova'da bir araya gelecek. Bu görüşmelerden sonra tekrar durum değerlendirmesi yapma konusunda mutabık kaldık" diye yazdı.

Görüşmeden sonra yaptığı açıklamada Çavuşoğlu, "İdlib'deki durum S-400'leri etkilemez. Suriye'deki görüş ayrılığı Türkiye-Rusya ilişkilerini etkilememeli" dedi.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise "Türkiye ile çok iyi ilişkilerimiz var. Ancak bu her şey üzerinde uzlaşmak zorunda olduğumuz anlamına gelmiyor" diye konuştu. Lavrov, "Türkiye, Rusya ve İran'ın Suriye'de örtüşen hedefleri yok. Detaya girmeyeceğim ama neden bahsettiğimi hepimiz biliyoruz" dedi.

Geçen hafta sonu Ankara'ya gelen Rus heyetle görüşmeler sonuçsuz kalmıştı.

Çavuşoğlu-Lavrov görüşmesi, İdlib'de Esed güçlerine bağlı güçler tarafından yapıldığı belirtilen saldırılarda 13 Türk askeri ve bir sivilin öldürülmesinin ardından yüz yüze yapılan ilk üst düzey görüşme oldu.

Türk heyeti Rusya'ya gidecek

Çavuşoğlu, İdlib konusunu görüşmek üzere Türk heyetinin pazartesi günü Rusya'ya gideceğini açıkladı.

Alman mevkidaşı Heiko Maas ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Çavuşoğlu, görüşmede İdlib konusunun gündeme geldiğini belirterek, Esed rejiminin "İdlib'de siyasi çözüm yerine askeri çözüme inandığını ve son zamanlarda saldırganlığını artırdığını' kaydetti.

Bu saldırıları durdurmak için Türkiye'nin, Rusya ile çaba sarf ettiğine değinen Çavuşoğlu, "Pazartesi günü bizim heyetimiz Moskova'ya gidecek, daha önce Rus heyeti Ankara'daydı. Görüşmelerimizi sürdüreceğiz" dedi.

Çavuşoğlu, "Biz istiyoruz ki Rusya ile yaptığımız ve yapacağımız görüşmelerde, diplomasi yoluyla bunu başaralım, ama eğer bu mümkün olmazsa gerekli tedbirleri de alacağımızı zaten Cumhurbaşkanımız açıkladı. Çünkü rejim, sadece masum insanları hedef almıyor. Bizim sahadaki gözlem noktalarındaki askerlerimizi de hedef alıyor. Bizim buna müsamaha göstermemiz mümkün değil" diye konuştu.

Ateşkesin tesis edilmesi için birlikte çaba sarf edilmesi gerektiğine işaret eden Çavuşoğlu, "İngiltere ve ABD'nin verdiği desteği, başta Almanya olmak üzere, Avrupa ülkelerinden ve Avrupa Birliği'nden (AB) de daha görünür şekilde görmek istiyoruz. Eğer biz bunu durduramazsak, büyük insani trajedi olacak" diye devam etti.

Almanya Dışişleri Bakanı Maas ise Rusya'yı, "İdlib'deki saldırıları durdurmak için" Esed rejimi üzerindeki etkisini kullanmaya çağırdı.

İdlib'deki gelişmeler

Suriye'nin kuzeybatısında, Türkiye sınırında yer alan ve rejime karşı mücadele yürüten silahlı grupların elinde kalan son bölge olan İdlib eyaletinde düzenlenen iki ayrı saldırıda, 12 Türk askeri ve bir sivil hayatını kaybetti.

Türk yetkililer de Türk ordusunun düzenlediği saldırılarda birçok Esed güçleri hedefinin vurulduğu, çok sayıda Esed gücünün "etkisiz hale getirildiğini" açıkladı.

Türkiye bir süredir İdlib'e yaptığı asker sevkiyatını ve askeri malzeme yığınağını artırdı.

Rusya ile Astana ve Soçi'de varılan anlaşmalar kapsamında, İdlib'de gerginliği azaltma bölgesindeki ateşkes uygulamasının takibi için Türkiye bölgede gözlem noktaları oluşturmuştu.

Bu gözlem noktalarının, İdlib'de silahlı örgütlerin kontrolündeki sınır şeridinin silahlardan arındırılmasını denetlemesi planlanıyordu.

Suriye'de Beşar Esed rejimi, Eylül 2018'deki Soçi mutabakatına dayanarak, bölgedeki ana ulaşım hatları olan M4 ve M5 karayollarını kontrolüne almak istiyor.

Rusya'nın bu konuda tam desteğini alan Esed rejimi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 7 Ocak'taki Şam ziyareti ardından operasyonlara daha da hız verdi.

İdlib'de silahlı muhaliflerin oluşturduğu Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu'nun yanı sıra silahlı cihatçı gruplar da var.

İdlib'in büyük kısmı, Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) örgütünün kontrolünde.

Esed güçleri ile bu gruplar arasındaki çatışmalar nedeniyle son aylarda bölgeden Türkiye sınırına doğru yüz binlerce göç olduğu belirtiliyor.

Rusya'dan 'endişe' açıklaması

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksander Gruşko, Rusya'nın Ankara'daki büyükelçisinin güvenliği konusunda "endişeli" olduklarını ifade etti.

Büyükelçi Aleksey Yerkhov, iki gün önceki bir mülakatında, İdlib'de durumun kötüleşmesi nedeniyle ölüm tehditleri aldığını söylemişti.

Cumartesi günü Rus haber ajansı Interfax'a konuşan Dışişleri Bakanı Yardımcısı Gruşko, "Bu durum bizi çok kaygılandırıyor. Zaten bir trajedi yaşadık, umarız Türk yetkililer, diplomatik personelimizin güvenliği için gereken tüm önlemleri alır" dedi.

Gruşko, "trajedi" ifadesiyle, Aralık 2016'da Ankara'daki büyükelçisi Andrey Karlov'un suikast sonucu öldürülmesine atıf yaptı.

Gruşko, endişelerinin Türkiye'deki diğer Rus vatandaşları için de geçerli olduğunu söyledi.

Ancak Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, dünkü açıklamasında Türkiye'nin ülkedeki Rusların güvenliğini teminat altına alabileceği konusunda güven duyduğunu ifade etmişti.