Dünyanın yuvarlak olduğunu kim söylüyor?
Daha kimse dünyanın etrafını dolaşmadan ya da uzaya gitmeden önce Yunanlılar Dünya’nın düz değil yuvarlak olduğunu biliyordu.
Ünlü rapçı B.o.B, dün Twitter’de paylaştığı bir mesajda takipçilerini dünyanın düz olduğuna ikna etmeye çalışıyordu.
Bir fotoğrafta 16 mil uzaktaki şehir düz görünürken “hani kavis nerede? lütfen açıklayın bunu” diye bir mesaj yazdı. Bunun üzerine itirazlar ve benzer mesajlar ardı ardına düşmeye başladı.
Birkaç fotoğrafla işe başlayalım.
Aşağıdaki fotoğraf Dünya’nın bir milyon mil mesafeden görüntüsü. NASA’nın bir uydusundan çekilmiş fotoğrafların birleştirilmesiyle elde edilmiş.
İkinci fotoğraf ise Ay’dan çekilmiş. Gece gökyüzüne baktığımızda onun da yuvarlak olduğunu görüyoruz. B.o.B'ye sorarsanız bunların hepsi NASA düzmecesi.
Oysa Dünya’nın yuvarlak olduğunu Yunan filozofu Aristoteles 2000 yıl önce hesaplamıştı.
Gökyüzü Üzerine adlı kitabında şöyle diyordu: “Yıldızları gözlediğimizde sadece Dünya’nın yuvarlak olduğunu değil, çok büyük olmadığını da açıkça görüyoruz. Pozisyonunun güneye ya da kuzeye doğru azıcık değişmesi ufuk çizgisinde bariz bir değişime yol açar.”
Başka bir deyişle gökyüzünde gördüğümüz yıldızlar bulunduğumuz yere göre değişir. Kuzey yarıküresi üzerindeki gökyüzü güney ile aynı değildir. Dünya düz olsaydı her zaman aynı yıldızları görürdük.
Bir başka Yunan düşünürü ve matematikçi Eratosthenes daha da ileriye giderek Dünya’nın çevresini ölçmeyi başarmıştı.
Mısır’da bir şehirde öğle vakti güneş tam tepedeyken başka bir şehirde henüz o kadar yükselmemişti. Eratosthenes iki şehir arasındaki mesafeyi biliyordu. Güneşin her iki yerde ne kadar yükselmiş olduğunu ölçüp biraz trigonometri hesapları yaparak doğru cevabı yaklaşık olarak bulmuştu.
O günden bu yana en azından eğitimli insanlar Dünya’nın yuvarlak olduğunu biliyor.
Daha yakın tarihte, 1519-1522 yılları arasında ise Portekizli kaşif Ferdinand Magellan Dünya’nın etrafını dolaştı. Dünya düz olmuş olsaydı aynı noktaya geri dönemeyecekti.
Ama Magellan’dan da çok önce denizciler Dünya’nın yuvarlak olduğunu biliyordu zaten. Denizde yüksek bir yere doğru yol alıyorsanız ufuk çizgisinde tamamı belirmeden önce onun uç noktasını görürsünüz.