Erdoğan-Trump görüşmesinde öne çıkan başlıklar neler?

ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ikili ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak bir basın toplantısı düzenledi.

Toplantıda Suriye meselesinden, Fethullah Gülen'e, 1915 olaylarının ABD Temsilciler Meclisi'nde "Ermeni Soykırımı" olarak tanımlanmasına kadar birçok başlık ele alındı.

ABD Başkanı Trump'ın gündeme getirdiği konular arasında, iki ülke arasında 1 yılı aşkın süredir devam eden bir kriz olan S-400 savunma sistemi de yer aldı.

Trump, Türkiye'nin Rusya'dan satın aldığı S-400 savunma sistemi için "Çok büyük zorluk oluşturuyor, umarız bunu düzeltebiliriz." şeklinde konuştu.

S-400'lere ilişkin bir atıf da, görüşme trafiği sonrası Beyaz Saray'dan yapılan değerlendirme bildirisinde yer aldı.

Beyaz Saray metninde, "Diğer konularda ilerleme sağlanabilmesi için, Türkiye'nin Rusya'dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemi konusu etrafındaki sorunları çözmeliyiz" ifadesi kullanıldı.

Erdoğan: CIA'in Mazlum Kobani belgesini Trump'a verdik

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise basın toplantısında Patriot konusunu gündeme getirdi ve "Değerli dostum Türkiye'nin Patriot'lar konusunda karşılaştığı haksızlığı Osaka'da ifade etti. Türkiye'ye teklif verilmesi durumunda Patriot'ları almak istediğimizi tekrar söyledim." şeklinde konuştu.

Erdoğan, Gülen'in iadesi talebini de gündeme getirdiğini açıkladı ve ABD'ye çok sayıda belge verdiklerini söyledi:

"Bütün bu olayların faili olan bir insanın ABD'de 400 dönüm bir arazide yaşayarak oradan dünyadaki başka yerleri idare etmesi kabul edilebilir bir durum değildir. Bu seyahatimizde belgeler ayrıca getirdik, bunları da kendilerine takdim edeceğiz. Umarım bu belgeler ışığında bizden nasıl teröristler istendiğinde veriyorsak onlar da verirler"

Cumhurbaşkanı, YPG lideri Mazlum Kobani ile ilgili bir soruya da "Bu teröristin ABD gibi bir ülkenin başkanı tarafından muhatap alınmasını üzüntüyle karşıladım." şeklinde konuştu.

Erdoğan, Kobani için "Yüzlerce insanımızın öldürülmesine neden olan bir teröristtir. Böyle birisinin bizim stratejik ortağımız tarafından böyle karşılanması bizi üzmüştür" dedi.

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) Mazlum Kobani'nin "terörist olduğunu belgelediğini ve kendilerine aktardığını" söyleyen Erdoğan, "Biz de Sayın Başkan'a aynen takdim ettik, gelen mektubu da aynen verdik" diye konuştu.

"Mazlum Kobani ile çok iyi bir telefon konuşması yaptık"

Sabah yazarı Hilal Kaplan, basın toplantısının soru cevap bölümünde Donald Trump'a, Mazlum Kobani'yi Beyaz Saray'a davet ettiğini hatırlattı ve "Bugünkü görüşme sonrası halen Kobani'yi Beyaz Saray'a davet etmeyi düşünüyor musunuz?" diye sordu.

Trump, soruya önce, "Muhabir olduğunuza emin misiniz? Türkiye hükümeti için çalışmıyorsunuz değil mi?" karşılığını verdi. ABD Başkanı sonrasında, "Onunla (Mazlum Kobani) çok iyi bir telefon konuşması yaptık. Çok yakın çalışıyoruz. Sizin Cumhurbaşkanınız ile de çok yakın çalışıyoruz" dedi.

Donald Trump sözlerinin devamında "Çok sayıda olumlu gelişme yaşanıyor. Neler olacağını göreceğiz" dedi.

Basın toplantısındaki diğer başlıklar

Basın toplantısında Barış Pınarı Harekatı ve Suriye'ye geri dönüşlerle ilgili planı da gündeme taşıyan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Hedefimiz ilk güvenli bölge Irak sınırından Cerablus'a kadar olan bölgede 20 mil derinliğinde olan bölgeye 1 milyon insan yerleştirilebilir. Rakka, Deyrizor bu bölgeye de 1 milyon yerleştirilmesi halinde bu rakam 2 milyona ulaşmış olur." dedi.

İlişkilerde yeni bir sayfa açmada kararlı olduklarını belirten Erdoğan, Türkiye'deki cezaevlerinde veya Suriye'deki cezaevlerinden kaçtıktan sonra yakalanan 2 bin 200 IŞİD mensubunun Türkiye'nin elinde bulunduğunu söyledi.

Erdoğan, ABD'nin Orta Doğu'daki barış amacına ulaşabilmesi için en güvenilir ortağının Türkiye olacağını söyledi.

29 Ekim'de Temsilciler Meclisi'nin Ermeni Soykırımı'nı tanıyan kararına da değinen Erdoğan, "104 yıl önce savaş sırasında yaşanmış bir meselede karar vericiler siyasetçiler değil tarihçiler olmalıdır. Türkiye diyalogdan ve özgür tartışmadan yanadır. Ermeni tarafına ortak tarihi komisyon kurulması teklifimiz hala geçerli. Silahlı kuvvetlerimizin arşivlerinde 1 milyondan fazla belge mevcut" dedi.

Erdoğan bu kararın, iki ülke arasındaki ilişkileri dinamitlemek isteyenlere hizmet ettiğini savundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ticaret konusunun da gündeme geldiğini ifade ederek, "100 milyar dolarlık ticaret hacmi için anlaştık. Bu ABD için de çok iyi olur. Bizim ticaret açığımızı da azaltmayı hedefliyoruz. Türkiye'den piyasalarını daha fazla açmasını talep ediyoruz ve bunu da yapıyorlar." dedi.

Donald Trump, Avrupa'nın Suriyelilere yardımı konusunda "Avrupa'nın da Suriyelilerin maliyetini karşılaması lazım. 40 milyar dolar harcamış, Avrupa'nın da buna yardım etmesi lazım. Avrupa için çok zor bir durum olur, Türkiye'de 4 milyondan fazla sığınmacı var. Avrupa'yla bu konuyu konuştum ve yardım etmeleri gerektiğini söyledim" dedi.

YPG'ye yönelik politikaları üzerine sorulan bir sorunun ardından Trump, "Kürtlerle iyi bir ilişkimiz oldu, onlarla başarılı bir şekilde DEAŞ'a karşı savaştık. Cumhurbaşkanıyla Kürtlerin arasında bir ayrılık olabilir ama onların da iyi ilişkisi olduğunu düşünüyorum. Türkiye'de Kürtler de yaşıyor ve onlar da oldukça mutlu gibi geliyor. İyi bakılıyorlar eğitim ve sağlık açısından" dedi.

Erdoğan ise "Bizim Kürtlerle bir sorunumuz yok. Bizim sorunumuz terör örgütleriyle. Kürtlerin içinden çıkan bir kısım teröristler, bunlar PKK'nın uzantılarıdır. Esed'in kuzey Suriye'deki Kürtleri kabul etmediği dönemde onlara pasaportlarını vermesini söyledik. Benim Parlamento'da partimin 50'den fazla Kürt milletvekilim var" ifadelerini kullandı.

ABD Başkanı Donald Trump ve eşi Melania Trump, TSİ 20.00'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan'ı Beyaz Saray'da karşıladı. İki liderin baş başa görüşmesi 1 saat 15 dakika sürdü, ardından da heyetlerin katılımıyla bir çalışma yemeği düzenlendi.

Basın toplantısı öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray'da senatörlerle bir araya geldi.

Canlı yayınlanan görüşmelerde senatörler S-400 savunma sistemlerinin alınmasına dair endişelerini dile getirdi ve Türkiye'nin YPG'ye karşı herhangi bir saldırıda bulunmasını istemediklerini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise senatörlere verdiği yanıtta, "Kürtlerle teröristler arasında bir ayrım yapmak gerekiyor. Kürtler benim kardeşlerim ve en fazla Kürt benim ülkemde yaşıyor" dedi.

Obama döneminde Kobani'den 350 bin Kürt'ün Türkiye'ye iltica ettiğini söyleyen Erdoğan, bu insanların bakımını üstlendiklerini, başka kimsenin de destek vermediğini söyledi.

Senatörlerin Kürtler derken kastettiğinin YPG olduğunu ve bu örgütün PKK'nın yan kuruluşu olduğunu söyleyen Erdoğan, güvenli bölge için ise "Biz planları yaptık, projeleri hazırladık, burada adımı atarsak 6 ay ile 2 yıl arasında 1 milyon mülteciyi bu güvenli bölgeye yerleştirebiliriz. 1 milyon da Rakka ve Deyrizor bölgesine yerleştirebiliriz" dedi.

Trump: Türkiye'ye büyük saygı duyuyoruz

ABD Başkanı Donald Trump ise ikili görüşme önce yaptığı açıklamada "Türkiye çok iyi ürünler yapıyor, biz de iyi ürünler yapıyoruz. Türkiye ile (yıllık) ticaret hacmimizi geliştirmek istiyoruz. Şimdilik 20 milyar dolarda, bunu 100 milyar dolara çıkarmak istiyoruz. Bunu hızlı bir şekilde yapabiliriz. S-400'ler hakkında konuşacağız, F-35'lerden bahsedeceğiz" dedi.

Trump sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türkiye şu anda IŞİD'li savaşçıları yakından izliyor. Yaklaşık bir ay önce oraya girdiklerindeki durum oldukça karışıktı. Sonunda IŞİD'in liderini bulduk. Şimdi yeni liderlerinin peşindeyiz. Şu an iyi bir performans sergilediğimizi düşünüyorum. Ben göreve geldiğimde çok farklı bir durum vardı, binlerce IŞİD'li vardı. Yakın zamanda Türkiye 100'den fazla IŞİD'liyi yakaladı. Türkiye'ye büyük saygı duyuyoruz."