Fransa: Cezayir'i sömürdüğümüz için özür dilemeyeceğiz

Elysee Sarayı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Cezayir savaşının sona ermesinin 60. yıl dönümünde, o dönemki 'sömürgeci politikadan' dolayı "resmi özür dilemeyeceğini" açıkladı.

Paris yönetimi, Fransız tarihçi Benjamin Stora'nın Macron'a sunacağı "Cezayir Savaşı ve Cezayir’de Sömürge" raporu sonrasında 'özür ve pişmanlık' açıklaması yerine "sembolik eylemler" yapılacağını kaydetti.

Macron, Cezayir savaşının 1962'de sona ermesinin yıl dönümü çerçevesinde üç günlük anma törenine katılacak. Onlar arasında 25 Eylül'de Fransa için ölen Harkiler, 17 Ekim 1961'de Cezayirlilerin gösterisinin bastırılması ve 19 Mart 1962 tarihli Evian Anlaşmaları ile ilgili anma törenleri olacak.

Macron'un "önümüzdeki aylarda sözleri ve eylemleri" olacağı ve "bir istişare döneminin" başladığı belirtilen açıklamada, "Bu bir entegrasyon hafızası inşa etmek için tarihe yüz yüze sakin ve barışçıl bir şekilde bakmaktır." denildi.

Açıklamada ayrıca Macron'un 2017'de Cezayir'de sömürgeciliği "insanlığa karşı bir suç" olarak kınayan sözlerinden "pişmanlık duymadığı" vurgulandı.

Macron, geçtiğimiz temmuz ayında Cezayir'in çağdaş tarihinde tanınmış uzman olan Stora'ya "sömürgeleştirme ve Cezayir savaşının anısına Fransa'da kaydedilen ilerlemenin adil ve kesin bir envanterini çıkarmak" için rapor hazırlamasını istedi.

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, Fransa'dan ülkesindeki sömürgeci işgal geçmişi nedeniyle özür dilemesini beklediğini söylemişti.

"Cezayir'deki sömürgecilik, insanlığa karşı bir suç"

Aralık 2019'da Macron, sömürgeciliğin "büyük bir hata" olduğunu söyleyerek tarihte bir sayfayı kapatma çağrısında bulunmuştu.

Yine Macron'un seçim kampanyası boyunca Fransa'nın Cezayir'i kolonileştirmesinin insanlık suçu olduğunu söylemesi büyük tartışma yaratmıştı.

Fransız lider, 2017 yılında katıldığı bir televizyon programında, Fransa'nın Cezayir'deki uygulamalarını barbarca olarak nitelemiş, "Özür dileyerek geçmişimizle yüzleşmek zorundayız" demişti.

"Fransız sömürgesi döneminde 10 milyon kişi öldü"

İnsan hakları örgütleri ve tarihçiler, Fransa'nın 1830-1962 yıllarındaki sömürge döneminde Cezayirlilere yönelik katliamlar gerçekleştirildiğini ve yüz binlerce kişinin tehcir edildiğini belirtiyor.

Cezayir İnsan Hakları Savunma Birliği, Fransız sömürgesi döneminde yaklaşık 10 milyon kişinin öldürüldüğünü iddia ediyor.

1 Kasım 1954'te bağımsızlık savaşını başlatan Cezayir, Temmuz 1962'deki referandumda yüzde 99,72 "evet" oyu ile bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık savaşında, yaklaşık 1,5 milyon Cezayirlinin hayatını kaybettiği belirtiliyor.