Gantz'ın ABD ziyareti Netanyahu'nun koltuğunu sallıyor

Analistler, Hamas'a karşı savaşta ulusal birliğin sembolü olarak görülen İsrail savaş kabinesinin, Başbakan Binyamin Netanyahu ile merkezci Benny Gantz arasındaki siyasi rekabetle sarsıldığını söylüyor.

Eski bir ordu komutanı ve eski savunma bakanı olan Gantz, Netanyahu tarafından izin verilmeyen bir seyahatle üst düzey görüşmeler için Çarşamba günü Londra'ya gitmeden önce Pazartesi günü Washington'u ziyaret etti.

ABD Netanyahu'yu gözden çıkardı mı?

Bu ziyaret, savaşın altıncı ayına girdiği Gazze Şeridi'nde giderek büyüyen insani kriz nedeniyle İsrail üzerindeki uluslararası baskı artarken iki lider arasındaki derin görüş ayrılıklarının altını çiziyor.

İsrail Demokrasi Enstitüsü düşünce kuruluşu başkanı Yohanan Plesner, Gantz'ın İsrail'in en sadık müttefiki olan ABD'ye yaptığı ziyaretin "Netanyahu'ya olan güven düzeyinin çok düşük olduğunu" gösterdiğini söyledi.

Plesner, bunun Washington'a alternatif bir görüş sunmak istediğini gösterdiğini de sözlerine ekledi.

Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'in güneyine düzenlediği eşi benzeri görülmemiş saldırıların ardından siyasi muhalefetten ayrılarak savaş kabinesine katılan Gantz, rehinelerin serbest bırakılmasının nasıl sağlanacağı ve çatışmadan çıkış stratejisinin nasıl çizileceği konusunda Netanyahu ile anlaşmazlık içinde.

Ancak Washington gezisi İsrail'de dikkatleri üzerine çekti ve Netanyahu'nun sağcı partisi Likud'un bakanlarından sert eleştiriler aldı.

Ulaştırma Bakanı Miri Regev "Bu bir tür yıkım gibi görünüyor" dedi ve Gantz'ın "başbakanın arkasından iş çevirdiğini" sözlerine ekledi.

İsrail'in bölgesel işbirliği bakanı ve Netanyahu'nun müttefiki Dudi Amsalem, Gantz'ın savaş zamanı hükümetine "acil bir durumda birlik yaratmak için katıldığını, Truva atı olmak için değil" dedi.

Netanyahu: Ateşkes sağlansa dahi Refah'a saldıracağız

Kudüs İbrani Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Reuven Hazan, "birbirlerinden nefret eden bu iki insan" arasında "gerilim her zaman vardı" dedi.

Savaş kabinesi beş üyeden oluşuyor ve Netanyahu, Gantz ve Savunma Bakanı Yoav Gallant ana aktörler olarak görülüyor.

Hazan, Gantz'ın gelecekteki potansiyel başbakan olmak için doğru profile sahip olduğunu göstermek amacıyla Washington ve Londra'ya gittiğini söyledi.

Gantz, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in savaşın başlamasından bu yana ABD'nin İsrail'e yönelik en sert eleştirilerinden bazılarını dile getirerek "derhal ateşkes" çağrısında bulunmasından bir gün sonra Harris ile bir araya geldi.

Harris ayrıca ABD yönetiminin Gazze'deki insani krizle ilgili endişelerini dile getirdi ve İsrail'i yardım akışını arttırmak için "ek önlemler almaya çağırdı".

AFP'nin resmi rakamlara dayanarak verdiği bilgiye göre İsrail, 7 Ekim'de yaklaşık 1.160 kişinin ölümüyle sonuçlanan eşi benzeri görülmemiş saldırısının ardından Hamas'ı "ortadan kaldırma" sözü verdi.

Netanyahu'nun Gazze'de savaş sonrası planının detayları neler?

İsrail ayrıca saldırıda Hamas tarafından esir alınan 250 kişiden 130'unun kuşatma altındaki bölgede tutulduğuna inandığını ancak 31'inin öldürüldüğünü belirtti.

İsrail'in Gazze'ye yönelik şiddetli bombardımanı beş aydır devam ederken bu saldırılar 30.700'den fazla kişinin ölümüne ve geniş çaplı bir yıkıma neden oldu. BM kuruluşları da yardımların Gazze'deki ihtiyaç sahiplerine ulaşmakta zorlanması nedeniyle artan kıtlık tehdidi konusunda uyarıda bulundu.

Hazan, ABD Başkanı Joe Biden ve Netanyahu'nun, Beyaz Saray'ın İsrail liderine "Gazze'de büyük sivil kayıplara devam etmemesi" ve savaşın "ertesi günü ne yapacağını bilmeden" baskı yapması nedeniyle "açık bir çatışma" içinde olduklarını söyledi.

Hazan'a göre "Gantz, Netanyahu'nun olduğu yerde değil, savaş sonrasında Amerikan pozisyonuna daha yakın".

Plesner, Gantz'ın Washington için "daha rahat bir muhatap" olduğunu, "bölgedeki ılımlı ortaklarla diyaloğa daha açık olduğunu" ve Filistin Yönetimi'nin savaştan sonra Gazze'de oynayabileceği rol konusunda daha hassas olduğunu sözlerine ekledi.

Geçen hafta Gantz, Gallant'ın şu anda dini nedenlerle muaf tutulan ultra-Ortodoks Yahudileri de kapsayacak şekilde askerlik hizmetinde reform yapılması önerisini memnuniyetle karşıladı.

Benny Gantz'ın ABD ziyareti İsrail'in savaş kabinesindeki çatlakları genişletti

Ancak bu açıklama İsrail siyasetini derinden sarstı ve İsrail medyasında Gallant'ın Netanyahu'ya meydan okuması olarak algılandı.

Teklif siyasi bir bomba etkisi yarattı ve ultra-Ortodoks Yahudileri temsil eden iki ana partinin her an istikrarsız koalisyonunu devirebileceği düşüncesiyle başbakanı köşeye sıkıştırdı.

Plesner, Netanyahu'nun ne pahasına olursa olsun Gantz'a fayda sağlayacak bir "erken seçimden kaçınmaya" çalıştığını söyledi.

Son anketler bir seçim olması halinde Gantz'ın partisinin en fazla sandalyeyi kazanacağını gösteriyor.

Plesner, "Kontrolden çıkıp koalisyonun çökmesine yol açabilecek bir mesele varsa o da ultra-Ortodoksların işe alınması meselesidir" dedi.

Hazan, Gantz'ın hükümetten ayrılışını İsraillilere "İsrail'in çıkarlarını gözettiğini" hissettirecek ve "Netanyahu'nun sadece kendi kişisel çıkarlarını düşündüğü" algısını yaratacak şekilde zamanlaması gerektiğini söyledi.

Kaynak: Mepa News, AFP