Gazze'de ateşkes görüşmelerinde son durum ne?

İsrail basınında yer alan "Başbakan Binyamin Netanyahu'nun bir ateşkes anlaşması yapılacağına inanmadığı" yönündeki haberlerin ardından, ABD'li üst düzey bir diplomatın olumlu görüş bildirmesine rağmen, Gazze'deki ateşkes görüşmeleri bir kez daha çökmek üzere.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Mısır, Katar ve İsrail'deki yetkililerle yaptığı görüşmelerin ardından Ekim ayından bu yana bölgeye yaptığı dokuzuncu ziyareti bir anlaşma olmadan tamamlayarak Salı günü Washington'a eli boş döndü.

Salı günü Doha'dan ayrılmadan önce gazetecilere konuşan Blinken, anlaşmanın yapılması gerektiğini ve “bitiş çizgisini geçmek için mümkün olan her şeyi yapacağız” dedi.

Bir gün önce Blinken, teklif edilen anlaşmanın “muhtemelen en iyi, belki de son fırsat” olduğunu söylemişti.

"İngiliz istihbaratı İsrail'in Gazze'deki katliamına destek oluyor"

Akan kanın durdurulmasına yönelik acil ihtiyaca rağmen, Netanyahu'nun bir anlaşmaya varılacağına inanmadığını ve savaşı sona erdirme konusunda isteksiz olduğunu itiraf ettiği yönündeki haberlerin ardından umutlar giderek azalıyor.

Köprü kurma önerisi

Bu görüşmelerde ABD’nin İsrail ile Hamas arasındaki görüş ayrılıklarını kapatmaya yönelik “köprü kurma önerisinde” bulunduğu ifade ediliyordu.

Pazartesi günü Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından Blinken, İsrail'in bunu kabul ettiğini ve artık Hamas'ın da kabul etmesi gerektiğini iddia etmişti.

Ancak Salı günü İsrail basınında yer alan açıklamalar, Blinken'in iddiasına rağmen İsrail başbakanının anlaşmaya yanaşmadığını gösterdi.

Başbakanın rehinelerin ailelerinin katıldığı bir toplantıda bir anlaşma olacağından “emin olmadığını” söylediği ve Gazze'deki İsrail askeri varlığını sürdürme arzusundan vazgeçmeyeceğini belirttiği bildirildi.

Bu yorumlar, AFP'ye konuşan üst düzey bir ABD yönetimi yetkilisinin Netanyahu'nun bu tür “maksimalist açıklamalarının yapıcı olmadığını” söylemesine yol açtı.

ABD 'yanıltıcı bir şekilde' Hamas'ı suçluyor

Ancak Batı medyası, Hamas Biden’ın 31 Mayıs tarihli BM Güvenlik Konseyi önergesine dayanan önerisini açıkça kabul etmiş olmasına rağmen, Filistin tarafını anlaşmayı “engellemekle” suçlayan tarafgir haberler yaptı.

Hamas ayrıca Biden'ın bir anlaşmadan “geri adım attıkları” yönündeki sözlerini de reddederek bunu “yanıltıcı” ve İsrail'e yönelik “Amerikan tarafgirliğini” gösteren bir açıklama olarak niteledi.

Hamas yaptığı açıklamada Netanyahu'nun her zaman yeni koşullar ve talepler öne sürerek bir ateşkes anlaşmasını “engellediğini” söyledi.

Gazze'de can kaybı 40 bin 223'e yükseldi

İsrailli yorumcular ayrıca Netanyahu'nun anlaşmayı açıkça onaylamasının sağcı kabine üyelerinden bir tepki almadığını, bunun da başbakan ve hükümet üyelerinin anlaşmanın gerçekleşmeyeceğini bildiklerini gösterdiğini belirttiler.

Öte yandan uzmanlar arasında, arabulucuların kamuoyuna açık iyimserlik ifadelerinin gerçeklikten uzak olduğuna dair artan bir görüş de var.

İsrail hükümetinin eski müzakerecisi ve siyasi analist Daniel Levy BBC'ye yaptığı açıklamada ABD'nin zaman kazanmak ve “bölgeye daha fazla askeri varlık yerleştirmek” için "ilerleme kaydedildiği" izlenimi oluşturduğunu söyledi.

Pazartesi günü konuşan Levy, Washington'un iddialarına rağmen İsrailli güvenlik yetkililerinin “müzakerecilere hala bir anlaşma için gerekli yetkiyi vermediğini” söyledi.

Axios'a konuşan İsrailli yetkililer de Blinken'in Netanyahu'nun ABD'nin tutumunu desteklediği yönündeki açıklamasının şaşırtıcı olduğunu ve Netanyahu'nun Gazze'deki ateşkes görüşmeleri konusunda son dönemde attığı adımların zorluklara yol açtığını söyledi.

ABD Gazze'de ateşkese varılamamasından Hamas'ı sorumlu tuttu

Kaynaklar, Washington'un ABD'nin önerisini kabul etmek yerine Netanyahu'nun bazı görüşlerini benimsediğini, İsrailli liderin ise anlaşmaya ilişkin iyimserliğini kamuoyuna açıklamasının sadece siyasi bir duruş olduğunu söyledi.

Netanyahu ayrıca bölgenin orta kesimindeki Gazze Vadisi boyunca uzanan ve şu anda enklavı ikiye bölen “Netzarim Koridoru” boyunca İsrail askeri varlığı taleplerinden de vazgeçmeyecek.

İsrail, tüm Filistinlilerin kuzeye dönmeden önce İsrail tarafından soruşturmadan geçirilmesini öngören bir anlaşma talep etmişti ki bu talebin ara bulucular tarafından reddedildiği bildirildi.

ABD daha önce askerlerin geri çekilmesini ya da “Gazze'nin İsrail tarafından uzun süreli işgalini” desteklemeyeceğini açıklamıştı.

Washington, Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde ve İran ile Lübnan arasındaki gerginlikler nedeniyle savaşın eşiğine gelmiş bir bölgeyi yatıştırmak amacıyla ateşkes anlaşmasını bir an önce hayata geçirmek için acele ediyor.

Blinken: Bu Gazze ateşkesi için belki de son şans

Netanyahu'nun bu konudaki isteksizliği onu, 34'ünün İsrail ordusu tarafından öldüğü teyit edilen 105 rehinenin serbest bırakılması için ateşkes çağrısında bulunan İsrail halkının büyük bir kısmıyla karşı karşıya getirdi.

Katar, Mısır ve ABD'den oluşan ara bulucuların ateşkes görüşmelerini yeniden başlatmak üzere Perşembe ve Cuma günü bir araya gelmeleri bekleniyor.

Kaynak: Mepa News, Ajanslar