Gazze'de su ve kanalizasyon krizi nedeniyle hastalıklar yayılıyor

Tüm önemli sağlık hizmetlerinin durması nedeniyle Gazze sokaklarında lağım suları akıyor ve bu da bölge halkı arasında kolera da dahil olmak üzere sindirim sistemi ve bulaşıcı hastalıklarda büyük bir artış yaşanması ihtimalini gündeme getiriyor.

Gazze'nin 2.3 milyon sakini için içilebilir su bulmak neredeyse imkansız hale geldi.

Han Yunus'ta Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) tarafından işletilen bir okulda 33 yaşındaki Usame Sakr susayan çocukları için birkaç şişeye su doldurmaya çalıştı.

Bir yudum aldı ve suyun tuzluluğu karşısında tiksintiyle yüzünü buruşturduktan sonra uzun bir iç geçirdi.

Sakr, Al Jazeera'ye verdiği demeçte "Kirli ve sağlıksız ama çocuklarım hep içiyor, başka alternatif yok" dedi.

Sakr'ın bir yaşındaki oğlu ishal olmuş ama hastanelerde ya da eczanelerde onu tedavi edecek ilaç bulamıyor. "Bulsam bile sorun devam ediyor, su kirli ve tuzlu, içmeye uygun değil" dedi.

Gazze'de doktor olmak: 'Pes etmek bir seçenek değil'

Sakr, "Eninde sonunda çocuklarımdan birini bu zehirlenme nedeniyle kaybetmekten korkuyorum." diyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bölgede 44.000'den fazla ishal ve 70.000 akut solunum yolu enfeksiyonu vakası tespit etti ancak gerçek rakamlar çok daha yüksek olabilir. Cuma günü BM ajansı, yaklaşan kış mevsiminde yağmurların ve sellerin zaten vahim olan durumu daha da kötüleştireceğinden son derece endişe duyduğunu söyledi.

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Acil Durum Direktörü Richard Brennan Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada "UNRWA merkezlerinde tuvalet başına birkaç yüz kişi düştüğünü duyuyoruz ve bunlar taşıyor, bu nedenle insanlar açık alanda tuvaletlerini yapıyor" dedi. "Kaldıkları yerde tuvalete gitmek için bir yer bulmak zorundalar. Bu büyük bir toplum sağlığı riski ve aynı zamanda çok aşağılayıcı."

Brennan aşırı kalabalık, katı atık yönetimi eksikliği, kötü sağlık koşulları ve açık havada tuvalet ihtiyacını gidermenin ishal, solunum yolu enfeksiyonları ve uyuz dahil cilt enfeksiyonları gibi hastalıkların yayılmasına katkıda bulunduğunu söyledi.

BM kuruluşları, acil insani yardım ulaştırılmadığı takdirde su ve temizlik hizmetlerinin çökmesinin kolera salgınlarını bile tetikleyebileceği uyarısında bulundu. Brennan, hiçbir şey değişmezse, "giderek daha fazla insan hastalanacak ve büyük salgın riski dramatik bir şekilde artacak" dedi.

Tükenen yakıt

Gazze'nin temel su ve kanalizasyon altyapısı ya İsrail bombardımanı nedeniyle tahrip olmuş ya da yakıtları tamamen tükenmiş. UNRWA'ya göre güneydeki Deyr el Belah, Han Yunus ve Refah vilayetlerinde 76 su kuyusunun tamamının yanı sıra iki ana içme suyu tesisi ve 15 kanalizasyon pompalama istasyonu da çalışmıyor.

Dünya Sağlık Örgütü Gazze'de ortalama bir kişinin içme ve temizlik için günde sadece 3 litre su tükettiğini tahmin etmektedir. Bu miktar, ajans tarafından acil durumlarda tavsiye edilen minimum 7,5 litre ile kıyaslandığında oldukça düşük.

Ajans, su arıtma tesisleri, kanalizasyon arıtma ve hastaneler gibi temel hizmetlerin durdurulmasının UNRWA okullarına sığınan insanlarda ishal vakalarında yüzde 40'lık bir artışa yol açtığını söyledi. Yarısından fazlası çocuk olan Gazze'deki 2.3 milyon insanın yaklaşık yüzde 70'inin artık temiz suya erişimi olmadığı tahmin ediliyor.

Çarşamba günü İsrailli yetkililer Mısır üzerinden Gazze Şeridi'ne 23.000 litreden biraz fazla yakıt sokulmasına izin verdi. Ancak bu yakıtın kullanımını, gelen az miktardaki yardımı taşıyan kamyonlarla sınırladılar. UNRWA temel insani yardım operasyonları için günde 160.000 litre yakıta ihtiyaç duyduğunu açıkladı.

Gazze'de ateşkes yok, İsrail katliamları güneye kaydırma arayışında

Ajansın Genel Komiseri Philippe Lazzarini düzenlediği basın toplantısında, "Bu yakıt, tıbbi ve su tesisleri ya da UNRWA'nın çalışmaları da dahil olmak üzere genel insani yardım müdahalesi için kullanılamaz," dedi ve ekledi: "Yakıtın bir savaş silahı olarak kullanılmaya devam edilmesi dehşet verici. Bu durum çalışmalarımızı ve Gazze halkına yardım ulaştırmamızı ciddi şekilde felce uğratıyor."

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı, yakıt sıkıntısının yol açtığı temiz su eksikliğinin, 38'i çocuk olmak üzere böbrek yetmezliği olan 1.100 hastanın hayatını özellikle riske attığı uyarısında bulundu.

Bunlar arasında Samir Abdeen'in 22 yaşındaki kardeşi Muhammed de var ve su kalitesinin düşüklüğü nedeniyle akut böbrek yetmezliği yaşıyor. Han Yunus sokaklarında şişe su ararken Al Jazeera'ye konuşan 40 yaşındaki Abdeen, "Çok acı çektiği zaman çığlık atıyor" dedi.

Şişelenmiş su artık pahalı ve bulunması çok zor olsa da, o arayışından vazgeçmeyi reddetti.

Abdeen, "Onu bu adil olmayan savaşta kaybetmek istemiyorum" diyor.

Susuzluktan ölmek

Deyr el Belah kampında yaşayan 60 yaşındaki Samir Asaad yüksek tansiyon hastası ve bu durum tuzlu su içtiğinde daha da kötüleşiyor. Asaad, "Suyu içmek için ateşin üzerinde ısıtıyorum, böylece tuzluluğunu hissetmiyorum" diyor.

Asaad, İsrail'in Gazze'ye uyguladığı kuşatmaya atıfta bulunarak, "Bizi susuzluktan öldürüyorlar ya da herhangi bir su içmeye zorluyorlar ki yine de ölelim" dedi.

İnsani yardım yetkilileri Gazze'ye daha fazla yardım girişi için çağrıda bulunuyor. Dünya Gıda Programı Perşembe günü yaptığı açıklamada Gazze'de gıda ve su kaynaklarının yok denecek kadar az olduğu ve sivillerin susuzluk ve açlık tehlikesiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.

Bazı bölge sakinleri, sokaklar kanalizasyon ve katı atıklar nedeniyle kirlenmiş olmasına rağmen su çıkarmak için kuyu kazmaya başladı. Asaad, ailesinin dolum istasyonlarında şişe doldurmak için saatlerce kuyrukta beklemeyi tercih ettiğini, ancak buradaki suyun içmek için daha güvenli olacağına dair bir hayalleri olmadığını söyledi.

Gazze'deki sağlık bakanlığının temel sağlık hizmetleri genel müdür yardımcısı Ummi el Abadla, eskiden dolum istasyonuna ulaşan suyun pompalanmadan önce arıtıldığını, ancak yakıt eksikliği nedeniyle bunun artık mümkün olmadığını söyledi.

İsrail Gazze'de sivillerin sığındığı BM okulunda katliam yaptı: En az 100 ölü

El Abadla, "Elektrik kesintisinin bir sonucu olarak su, kirlenmiş rastgele kuyulardan dağıtılıyor" diyor ve ekliyor: "Bu durum çocuklar arasında yıllık ortalamadan çok daha yüksek oranda ishale neden oldu."

El Abadla, Kitlesel göçün bir sonucu olarak kişisel hijyen eksikliğinin cilt hastalıklarının yanı sıra suçiçeği gibi bulaşıcı hastalıkların yayılmasına neden olduğunu ve kolera gibi salgın hastalık tehdidini artırdığını da sözlerine ekledi.

Kirli deniz suyu içmek

Susuzluklarını gidermek isteyen Gazze'deki bazı insanlar çareyi deniz suyu içmekte buldu.

Ancak yakıt yokluğu nedeniyle kanalizasyon sistemleri ve atık su arıtma tesisleri çalışmadığı için her gün 130.000 metreküpten fazla atık su Akdeniz'e boşaltılıyor.

45 yaşındaki Salva İslim, ailesiyle birlikte yıkanmak ve bazen de su içmek için denize gittiklerini söyledi. Al Jazeera'ye konuşan İslim, "Deniz suyu içmek zorunda kalıyorum ve buradaki insanlar da bunu yapıyor" dedi.

İslim, "Su hakkımız nerede? Tüm vatandaşların yemesini, içmesini ve hayatın diğer tüm gerekliliklerini engelleyen bu savaş nedir?" dedi.

İslim ayrıca, "Bu, her gün savaşın ne zaman biteceğini soran çocuklar için bir ceza mı? Sokaklarda durup içmek için bir şişe su istiyorlar. Ama Gazze'de içme suyu yok" diye konuştu.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera