Hakkani ailesinin yükselişi

Taliban içinde yönetim mekanizmasında da yer alan Hakkani grubu Kabil hükümetini endişelendirmeye devam ediyor.

Hakkani’ye bağlı unsurların üstünlüğü, fark edilebilecek bir şekilde Taliban’ın güçlenmesine neden oluyor ve kanlı yaz savaşlarının geleceğini müjdeliyor! Geçtiğimiz ay Kabil’de meydana gelen ve 64 kişinin yaşamını yitirmesine neden olan patlama, Taliban’ı hayata döndüren şey oldu. Son yıllarda Afgan başkentinde meydana gelen en ölümcül patlama olan bu saldırı pek çok uzmana göre Hakkani'siz gerçekleştirilmesi oldukça zor ve sofistike olan bir saldırıydı.

Hakkani grubunun görevlerinden bir diğeri ise Kabil ile İslamabad arasındaki sorunlu ilişkileri daha da kötü hale getirmek. Afganistan, Pakistan üzerinde ayrıca Hakkani’ye müsamaha gösterilmemesi için baskı kuruyor ve Pakistan’ı bu gruba tolerans göstermekle itham ediyor ve suçluyor.

Associated Press’in ele geçirdiği Taliban liderlerinin yaptığı toplantının ses kaydında Hakkani’nin grup içerisinde şu anda sahip olduğu gücün daha da arttırılması bazı liderler tarafından önerildi. Siraceddin Hakkani hareketin lideri ve Taliban’ın yeni lider yardımcısı olarak tüm farklılıklara son verilmesi ve  savaşa odaklanılması çağrısında bulundu. ‘’Şimdi çalışma zamanı, Mücahitler cihat ile mutlu’’ tüm kalbiyle bunları söyledi. Sesin Hakkani’ye ait olduğu ise rahatlıkla anlaşılıyordu.

Bahsi geçen grubun altyapısı  Celaleddin Hakkani tarafından kurulmuştu. Bir kez müttefiki olduğu, 1980'lerde ABD'nin kazandığı meşhur Sovyetler Birliği savaşında önemli adımlar atıldı ve hayatını kaybeden El Kaide lideri Usame Bin Ladin tarafından da bağlar sıkılaştırılmıştı. Celaleddin Hakkani’nin ölümünün ardından oğlu Siraceddin onun yerini aldı. Yaşlı Hakkani ABD öncülüğündeki koalisyonun saldırılarında yıpranan grubunu Taliban ile birlikte tekrar düzene sokmuştu. Zaten o müthiş bir savaş ekonomistiydi. Dönem dönem Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’a gidip finansal yardım toplardı.

Grubun yani Hakkani ağının binlerce savaşçıyı komuta ettiğine inanıldı. Hakkani yıllar içinde sert, güçlü ve becerikli savaşçıları ve onun Pakistan gizli servisi ile geleneksel bağlantıları sebebiyle Taliban'ın oldukça değerli bir varlığı haline geldi. Bununla birlikte ABD ve Afgan istihbaratları, ISI olarak bilinen Pakistan istihbaratının Hakkani'ye Pakistan'ın aşiret bölgelerinde onlarca yıl serbestçe dolaşım izni verdiğini iddia ediyorlar, Pakistan ise bunu reddediyor.

''Hakkani'nin gücünün kaynağının tek bir kaynağı yok. Üç ayrı kaynaktan bahsedilebilir, Kişisel bağlantılar, Pakistan'daki bağlantıları ve Körfez bölgesindeki bağlantıları.'' diyor Washington'daki Woodrow Wilson Güney ve Güneydoğu Asya Akademisyenler Merkezi asli üyesi Michael Kugelman.

Taliban yönetimi geçtiğimiz ayın başlarında gizli, yeri açıklanmayan bir yerde toplanıp savaşın gidişatını tartıştı. Ses kayıtlarının gösterdiğine göre liderlik toplantıda savaş stratejilerine odaklandı. Toplantı devam ederken Siracuddin Hakkani kendisine yakın komutanları arayıp onlara düşmanlarının birbirleri değil ancak yabancı kafirler olduğunu hatırlattı.

Geçtiğimiz yazdan beri Taliban komutanları arasında uzlaşma için çaba harcayan Siracuddin Hakkani Molla Ahmet Mansuru Taliban Şeri kadısı olarak tanımlamaktan kaçındı. İzleyen açıklamalarda Taliban’ın münzevi lideri Molla Muhammed Ömer’in hayatını kaybettiği açıklandı.

Mansur ise lider olur olmaz Hakkani’nin yardımcısı olduğunu açıkladı.

AP ajansına konuşan Taliban yetkilisine göre Hakkani hızlıca Taliban içindeki sorunları ve farklılıkları gidermeye çalıştı. Önce Molla Ömer'in oğlunu getirdi, ardından Molla Yakup ve onun kardeşini ayrıca Molla Abdul Menan Ömer’i de getirdi. Ayrıca Taliban sözcüsü bunun resmi bir açıklama olmadığını  çünkü kendisinin resmi açıklama yapma yetkisinin olmadığını ekledi.

Hakkani daha sonra Taliban'ın Güney Eyaleti’ndeki savaşın güçlü adamlarından ve Molla Ömer'den sonra Taliban’ın en yetkili ikinci askeri ismi olan Zakir Kayyum'u da Molla Mansur’a itaat ve sadakate ikna etti ve bunun sözünü bir yeminle aldı. Taliban yetkilisinin iddiasına göre Hakkani, Taliban içerisindeki bölünmüşlüklerin giderilmesi için daha farklı girişimlerde de bulundu. Pakistan'ın başkenti Kabil'de bulunan bir Think-Tank kuruluşu olan Jinnah Enstitüsünün müdürü olan ve ayrıca Taliban hareketini yakından takip eden Fahd Hümayün de Hakkaninin çabalarının ayrılıkları gidermede anahtar öneme sahip olduğunu belirtti.

Hakkaninin yükselişi Kabil ve İslamabad arasında kritik bir birleşmeyi de beraberinde getiriyor.

Yıllar içerisinde Pakistan hükümeti arada sırada Kabil ve Taliban arasında bazı görüşmelere ev sahipliği de yaptı. Bununla birlikte pek çok Taliban liderinin Pakistan'ın Afganistan sınırındaki kentlerinden Peşaver ve Ketta'da yaşadığına ve buraları kendilerine mesken edindiklerine inanıldı.

Aralarında ABD-Çin-Afganistan ve Pakistan'ın bulunduğu dört uluslu grup Afganistan'da taraflar arasında görüşmelerin başlaması ve Taliban'ın son dönemde elde ettiği kazanımları eski haline çevirmeye çalıştı.

Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani ise artık Pakistan'ın Taliban'ı barış masasına getirmesi ile ilgilenmediğini söylüyor. O, bunun yerine Pakistan'dan onları barındırmaması ve Hakkani grubuna karşı harekete geçmesini talep ediyor. Ayrıca ABD hükümeti de Pakistan'dan aynı şekilde talepte bulundu.

İslamabad yönetimi ise 2 yıl önce Hakkani grubunun Kuzey Veziristan'da bulunan bölgedeki altyapısını yıktıklarını ve onların karargahlarına saldırdıklarını söylüyor. Hakkani’nin ayrıca yüzlerce asker ve polisin ölümünden sorumlu olan Pakistan Taliban'ı ile de yakın ilişkileri mevcut.

Pakistan savaşçı grupların altyapısını yıkmanın sözünü verirken Dış İşleri Bakanlığı Özel Yetkilisi Sartaj Aziz medyaya verdiği röportajda Afganistan'daki sorunun ve savaşın sadece barış görüşmeleri vasıtasıyla çözülebileceğini açıkladı.

Analistler Hakkani'nin Pakistan'dan Afganistan'a gönderilmesi gerektiğini söylüyorlar. Onlara göre böyle bir durumda Afgan güçleri Hakkani tarafından ezilecek.

'' Afgan güçlerin Hakkani'yi durdurabileceğini hayal bile edemiyorum'' diyor Kugelman. '' Onların yabancı bir gücün askeri desteği ile bile Hakkani'yi durdurabileceğinden emin değilim''

Kathy Gannon imzasıyla Associated Press'te yayınlanan bu makale Mepa News tarafından Türkçe'ye tercüme edilmiştir.