Hamas'ın silahlı kanadı Kassam Tugayları kimdir?

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları, İsrail yerleşimlerine düzenlenen ve yaklaşık 1.400 kişinin ölümüne, 200'den fazla kişinin de esir alınmasına yol açan 7 Ekim saldırısından bu yana gündemde.

İsrail, saldırının ardından 2007'den bu yana Gazze Şeridi'ni yöneten Filistinli direniş grubunun tüm birimlerini "bitirme" sözü verdi. Birleşmiş Milletler'in "uluslararası insani yasaların açık ihlali" dediği ayrım gözetmeyen bombardımanlarda yüzde 70'lik bir kısmı çocuk, kadın ve yaşlılardan oluşan 6.500'den fazla Filistinliyi öldürdü.

İsrail, askerlerini çektiği 2005 yılından bu yana Gazze'ye altı büyük saldırı düzenledi. 2012'de Kassam Tugayları'nın şefi Ahmet Caberi'yi hava saldırılarında öldürdü.

Hamas nedir ve ne zaman kurulmuştur?

Hamas 1987 yılında Şeyh Ahmed Yasin ve yardımcısı Abdülaziz el Rantisi tarafından Mısır'daki Müslüman Kardeşler'in bir kolu olarak kuruldu. Bu birliktelik Hamas'ın Müslüman Kardeşler ile bağlarını sonlandırdığını açıkladığı 2017 yılına kadar sürdü.

Hamas olarak bilinen kısaltmanın açılımı Hareket el Mukaveme el İslamiyye'dir. (İslami Direniş Hareketi) Grup aynı zamanda "Filistin İslami Direniş Hareketi" olarak da biliniyor.

Hamas'ı oluşturan Filistinli lider ve savaşçılar, halihazırda uzun yıllar İsrail'e karşı çeşitli grupların bünyesinde savaşan kişilerden oluşuyordu. Bunlar arasında Gazze ve çevresinde faaliyet gösteren çeşitli Filistinli silahlı yapılanmalar da mevcuttu. Bu yapılar ilerleyen süreçlerde Hamas bünyesine dahil olacaktı.

İsrail işgaline karşı ilk İntifada, binlerce Filistinlinin İsrail tarafından topraklarının ellerinden alınmasını ve yasa dışı yerleşimleri barışçıl bir şekilde protesto etmek için sokağa çıktığı sırada yaşanmıştır. Protestolara İsrail tarafının verdiği sert yanıtın ardından Filistinliler taş kullanmaya başladı ve bazı gruplar hafif silahlara başvurdu.

8 soruda Hizbullah: Hamas'ı destekleyen Lübnanlı Şii grup kimdir?

Hamas, Filistin'i özgürleştirmek için silahlı direnişi destekliyor ve İsrail'in 1967'de işgal ettiği topraklarda yasa dışı yerleşimleri genişletmek için bu anlaşmayı kullandığını söyleyerek 1993 Oslo Anlaşmalarına karşı çıkıyordu.

Grup 2006 yılında Gazze'de seçimlere katılmaya karar verdi. Seçimleri kazandı, ancak Filistin Yönetimi'ne hakim olan El Fetih'in onları Gazze Şeridi'nden çıkarmaya çalışması nedeniyle iktidarın devri barışçıl olmadı.

Hamas iktidara geldikten sonra İsrail Gazze'ye kara, deniz ve hava ablukası uyguladı ve Gazze Şeridi'ne kimin girip çıkacağına halen İsrail karar vermekte. Bu da Gazze'yi fiilen bir "açık hava hapishanesi" haline getiriyor.

Hamas'ın kurucularından Şeyh Ahmed Yasin ile yakın ilişkileri olan İsmail Heniye bugün Hamas'ın siyasi kanadına liderlik ediyor.

Filistin Politika ve Anket Araştırmaları Merkezi'nin Mart ayında yaptığı bir ankete göre Filistinlilerin çoğu mevcut Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas ya da El Fetih partisi yerine Heniye'ye oy verecek.

Ramazan aylarında yaptığı gıda dağıtımı ve okul inşaları gibi devam eden sosyal yardım faaliyetleri halkın Hamas'a olan desteğini de sağlamlaştırdı.

Kassam Tugayları nedir?

Hamas, savaşçılarının 1980'ler ve 1990'larda İsrail'e karşı yürüttüğü askeri eylemleri merkezileştirmek ve yapılandırmak için 1992 yılında askeri birimini kurdu.

Grubun resmi internet sitesine göre bu isim, Filistin'e sürüldükten sonra İngiliz işgaline karşı mücadele eden Suriyeli bir savaşçı olan İzzeddin el Kassam'dan esinlenilmiştir.

Muhammed Deif askeri komutandır ve yardımcısı Mervan İsa tarafından desteklenmektedir.

Uzmanlara göre Kassam Tugayları'nın İsrail'e karşı düzenlediği eylemler Hamas'ın Filistinlilerin geniş kesimleri arasında popülerlik kazanmasına yardımcı oldu.

Filistin Yönetimi yasa dışı yerleşimleri durdurmayı başaramadığı ve İsrail ile güvenlik anlaşmalarını sürdürdüğü için popülerliğini yitirdi.

İnfografik | Gazze'de faaliyet gösteren silahlı gruplar

Kassam Tugayları ne kadar güçlü?

CIA World Factbook'a göre Kassam Tugayları'nın 20.000 ila 25.000 üyesi var, ancak bu sayı tartışmalı.

Kassam Tugayları İsrail saldırılarında binlerce savaşçısını kaybetti ve İsrail hava saldırılarında da kaynakları büyük oranda tükendi.

İsrail'in 2005 yılında Gazze'den çekilmesi Hamas'a askeri kanadını yeniden inşa etme fırsatı verdi. İran'dan geldiği iddia edilen mali desteğin, silahlı grubun sofistike askeri yetenekler geliştirmesini sağladığı söyleniyor.

Hamas, sahip olduğu cephaneliği önemli bir caydırıcı unsur olarak görüyor.

Kassam Tugayları'nın askeri faaliyetleri neler?

CIA Factbook'a göre Kassam Tugayları'nın silahlarını kaçakçılık yoluyla elde ettiği, İran'dan askeri destek aldığı ve bazı silahları yerel olarak ürettiği söyleniyor. Ancak bu iddialar bağımsız olarak doğrulanamıyor.

Grup, büyük oranda füze saldırılarına bel bağlamış görünüyor ve son zamanlarda insansız hava araçlarını da İsrail'e karşı kullandıkları silahların arasında eklediler. Bu insansız hava araçları arasında son savaşta da görülen kamikaze ve faydalı yük taşıyabilen dronlar da yer alıyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 2021 raporuna göre, Kassam Tugayları ve diğer Filistinli silahlı gruplar 2021 yılında İsrail ile çatışmalarda 4.400'den fazla roket fırlattı. Çatışmaların sürdüğü 11 gün içinde İsrail saldırılarında en az 260 Filistinli hayatını kaybederken, İsraillilerden ölenlerin sayısı 13 oldu.

Raporlar Kassam Tugayları'nın el yapımı patlayıcılar, (EYP) roketatarlar, tanksavar füzeleri ve havan topları konusunda uzman olduğunu ve fark edilmeden hareket etmelerini sağlayan geniş bir tünel altyapısı ile strateji ve gizliliğe büyük ölçüde güvendiklerini ortaya koyuyor.

Hamas 7 Ekim'de İsrail'e neden saldırdı?

Hamas, saldırının İsrail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik ihlallerine ve işgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te Filistinlilere yönelik artan yerleşimci şiddetine bir yanıt olduğunu açıkladı.

Ayrıca İsrail hapishanelerinde ağır yaşam şartları altında tutulan Filistinli mahkumların serbest bırakılması için pazarlık yapmaya yetecek kadar esir almayı başardığını açıkladı.

Öte yandan bazı analistler Arap-İsrail normalleşmesinin hızlanmasının saldırıyı tetikleyen bir başka faktör olabileceğini ifade ediyor.

Kassam Tugayları askeri komutanı Muhammed ed Deyf, "Bugün, yeryüzündeki son işgali sona erdirecek en büyük savaşın günüdür" dedi ve açık bir şekilde destekçilerini ve Müslüman halkları silahlı mücadelelerine destek vermeye ve katılmaya çağırdı.

Gazze'deki diğer silahlı direniş grupları hangileri?

Gazze'deki diğer silahlı gruplar da İsrail güçlerine karşı mevcut direnişe katılacaklarını belirttiler.

Bunların başında Filistin İslami Cihad grubunun askeri kanadı Seraya el Kudüs geliyor. Critical Threats Project tarafından toplanan verilere göre, 1992 yılında kurulan Seraya el Kudüs de İsrail'e yönelik en az 23 roket saldırısının sorumluluğunu üstlendi.

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi de askeri kanadı Ebu Ali Mustafa Tugayları aracılığıyla Gazze'de aktif bir askeri varlığa sahip ve resmi Telegram mesajları aracılığıyla silahlı direniş çağrılarına katılıyor.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera