Hamas'ın sunduğu ateşkes teklifinin detayları neler?

Hamas'ın Gazze'de ateşkes sağlanmasına ilişkin teklifinin detayları ortaya çıktı.

Middle East Eye, Hamas'ın İsrail'in ateşkes önerisine verdiği yanıtın bir kopyasını elde etti.

Bu hafta başında Mısırlı ve Katarlı ara buluculara sunulan teklif kapsamında Hamas, Gazze'ye yönelik 17 yıldır devam eden ablukanın sona erdirilmesini talep etti.

Hamas'ın sunduğu teklifin tam metni şu şekilde:

Gazze'de İsrail tarafı ile Filistin tarafı arasında tutuklu ve mahkumların takası ve sürdürülebilir bir sükunetin yeniden tesis edilmesine yönelik bir anlaşma için genel ilkeler

İsrail'in 6 Mayıs 2024 önerisine Filistin'in verdiği yanıt:

Bu çerçevenin amacı, İsrail hapishanelerindeki tutukluların üzerinde mutabık kalınacak bir sayısı karşılığında, Gazze Şeridi'nde yaşayan ya da yaşamayan tüm sivil ve askeri İsrailli tutukluların, tutukluluk tarihi ve süresine bakılmaksızın serbest bırakılması ve kalıcı bir ateşkes, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi, Gazze'nin yeniden inşası ve tüm sınır kapılarının açılması da dâhil olmak üzere kuşatmanın kaldırılması ve kısıtlama olmaksızın insan hareketinin ve mal transferinin kolaylaştırılmasını sağlayacak sürdürülebilir bir sükûnetin yeniden tesis edilmesidir.

Çerçeve anlaşma birbiriyle bağlantılı üç aşamadan oluşmakta olup aşağıdaki hususlara tabidir:

Birinci aşama (42 gün):

1. Her iki taraf da askeri operasyonları geçici olarak durduracak ve İsrail güçleri Gazze Şeridi'nin Philadelphi Koridoru ve Gazze Vadisi (Netzarim ekseni ve Kuveyt Kavşağı) dahil tüm bölgelerinde sınırlar boyunca yoğun nüfuslu alanlardan doğuya doğru aşağıda belirtildiği şekilde çekilecek.

2. Gazze Şeridi'ndeki tüm havacılık faaliyetleri (askeri ve gözetleme) günde 10 saat süreyle, tutuklu ve mahkumların takas edildiği günlerde ise günde 12 saat süreyle geçici olarak durdurulacak.

3. Ülke içinde yerinden edilenler ikamet ettikleri yerlere geri dönecek, İsrail Philadelphi Koridoru ve Gazze Vadisi'nden (Netzarim ekseni ve Kuveyt Kavşağı) çekilecek:

a. Üçüncü gün (üç İsrailli tutuklunun serbest bırakılmasından sonra), İsrail kuvvetleri Refah geçişinden, tüm Philadelphi Koridoru'ndan ve doğuya doğru Selahaddin Caddesi ile er Reşid Caddesi arasındaki bölgeden tamamen çekilecek ve bölgedeki tüm askeri alanlar ve tesisler dağıtılacak. Bu geri çekilme 7. günden önce tamamlanacak. Bölge içinde yerinden edilmiş kişiler ikamet ettikleri yerlere (silahsız bir şekilde) geri dönmeye başlayacak. Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinde nüfusun hareket özgürlüğü sağlanacak ve insani yardım birinci günden itibaren kısıtlama olmaksızın er Reşid Caddesi'nden giriş yapacak.

b. 22'nci günde, İsrail güçleri Gazze Şeridi'nin merkezinden (özellikle Netzarim ekseni ve Kuveyt Kavşağı ekseni) Selahaddin Caddesi'nin doğusundan sınır boyunca bir alana çekilecek ve bölgedeki tüm askeri tesisler ve tesisler sökülecek. Ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin, özellikle Gazze Şeridi'nin güneyinden kuzeyine olmak üzere, ikamet ettikleri yerlere geri dönüşleri (silahsız bir şekilde) devam edecek ve Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinde nüfusun hareket özgürlüğü garanti altına alınacak.

c. Birinci günden itibaren, elektrik santralinin çalışması için gerekli yakıt, enkazın kaldırılması için gerekli ticari ve sivil ekipman, Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerindeki hastanelerin, tıp merkezlerinin ve fırınların rehabilitasyonu ve işletilmesi de dahil olmak üzere, artan ve yeterli insani yardım, yardım ve yakıt (300'ü kuzeye olmak üzere 50 kamyon yakıt dahil olmak üzere günlük 600 kamyon) girişi ve yukarıda belirtilenlerin anlaşmanın tüm aşamaları boyunca devam etmesi.

4. Tutuklu ve mahkumların değişimi:

Bu ilk aşamada Hamas, İsrail hapishanelerinde ve gözaltı merkezlerinde bulunan Filistinli tutuklular karşılığında, kadın (sivil ve asker), çocuk (asker olmayan 19 yaş altı), yaşlı (50 yaş üstü) ve hasta ve yaralı sivillerden oluşan 32 İsrailli tutukluyu (canlı ve ceset) serbest bırakacaktır:

a. Hamas, yaşayan tüm İsrailli sivil kadın ve çocukları (asker olmayan 19 yaş altı) serbest bırakacak, buna karşılık İsrail de serbest bırakılacak her bir İsrailli için 30 çocuk ve kadını, Hamas tarafından sağlanacak listelere göre, hapse atılma tarihlerine göre serbest bırakacaktır.

b. Hamas, yaşayan tüm İsrailli yaşlı (50 yaş üstü), hasta ve yaralı sivilleri serbest bırakacak, buna karşılık İsrail de serbest bırakılacak her İsrailli için 30 yaşlı (50 yaş üstü) ve hasta tutukluyu, Hamas tarafından verilen listelere göre, tutuklanma önceliğine göre serbest bırakacaktır.

c. Hamas yaşayan tüm kadın askerleri serbest bırakacak, buna karşılık İsrail de Hamas'ın verdiği listeye göre, serbest bırakılacak her İsrailli için İsrail hapishanelerindeki 50 mahkumu (30'u müebbet, 20'si diğer cezalar) serbest bırakacaktır.

5. İlk aşama sırasında iki taraf arasında tutuklu ve mahkumların değişim mekanizması:

a. Hamas üçüncü güne kadar üç İsrailli sivil tutukluyu serbest bırakacak ve bunların mümkün olduğunca İsrailli sivil kadın tutuklular olmasını sağlayacaktır. Yedinci günde Hamas üç İsrailli sivil tutukluyu serbest bırakacak ve bunların mümkün olduğunca İsrailli sivil kadın tutuklular olmasını sağlayacaktır. Bundan sonra Hamas her yedi günde bir üç İsrailli tutukluyu serbest bırakacak, kadınlardan başlayarak (mümkün olduğunca sivil ve asker) tüm yaşayan tutuklular (erkek ve kadın) serbest bırakılacaktır. Bu, insan kalıntılarının serbest bırakılmasından önce gerçekleşecektir.

Buna karşılık İsrail, serbest bırakılan her bir İsrailli tutuklu için İsrail hapishanelerinde bulunan ve üzerinde mutabık kalınan sayıdaki tutukluyu serbest bırakacak, bu işlem Hamas tarafından sağlanan listelere göre aynı gün ve eş zamanlı olarak yapılacaktır. Altıncı hafta boyunca Hamas, bu aşamada yer alan kalan tutukluları (erkek ve kadın), Hamas tarafından sağlanan listelere göre İsrail hapishanelerindeki mutabık kalınan sayıda tutuklunun aynı gün ve eş zamanlı olarak serbest bırakılmasına bağlı olarak serbest bırakacaktır.

b. İsrail'in Hamas'a ve ilgili uluslararası kurumlara Gazze Şeridi'ndeki Filistinli tutuklu ve mahkumlar, özellikle de 7 Ekim 2023'ten sonra gözaltına alınanlar hakkında yeterli bilgi vermesi koşuluyla, Hamas yedinci gün itibariyle bu aşamada serbest bırakılacak İsrailli tutukluların sayısı hakkında bilgi verecektir.

c. 22'nci günde İsrail, Gilad Şalit anlaşmasında serbest kalan ve yeniden alıkonulan tüm tutukluları serbest bırakacaktır.

d. Bu aşamada serbest bırakılacak İsrailli tutuklu sayısının 32'ye ulaşmaması durumunda, aradaki fark, bu aşama için aynı kategorilerden karşılık gelen sayıda insan kalıntısının serbest bırakılmasıyla tamamlanacaktır. Buna karşılık İsrail, 7 Ekim 2023 tarihinden sonra Gazze Şeridi'nde alıkonulan tüm kadın ve çocuklar (19 yaş altı) ile hasta ve yaşlıları (50 yaş üstü) serbest bırakacaktır. Bu, söz konusu aşamanın beşinci haftasında yapılmalıdır. Bu aşamadaki esir değişimi standartları hayatta olmaları halinde, iki İsrailli tutuklu Hişam es Seyid ve Avera Mengistu için de geçerli olacaktır.

e. Takas süreci, her iki tarafın da askeri operasyonları durdurması, Philadelphi Koridoru ve Refah geçişi de dahil olmak üzere İsrail güçlerinin sınır boyunca geri çekilmesi, ülke içinde yerinden edilenlerin geri dönmesi ve insani yardımın girişi de dahil olmak üzere anlaşma şartlarına bağlılık derecesine bağlıdır.

6. Serbest bırakılan Filistinli mahkumlar daha önce tutuklandıkları suçlamalarla yeniden tutuklanmayacak ve İsrail tarafı serbest bırakılan Filistinli mahkumları kalan cezalarını çekmeleri için yeniden hapsetmeyecektir. Serbest bırakılan Filistinli mahkumlardan, serbest bırakılmalarının bir koşulu olarak herhangi bir belge imzalamaları istenmeyecektir. Yukarıdakilerin tamamının sağlanması için gerekli tüm yasal işlemler yapılacak. İsrail hapishaneleri ve gözaltı kamplarındaki mahkum ve tutukluların koşulları, bu tarihten sonra tutuklananlar da dahil olmak üzere, 7 Ekim 2023'ten önceki haline dönecek.

7. Yukarıda belirtilen birinci aşamadaki tutuklu ve mahkumların değişimine ilişkin kriterler, ikinci aşamadaki değişim kriterleri için bir temel olarak kabul edilmeyecektir.

8. En geç 16'ncı günde, kalan tutuklu ve mahkumların (askerler ve kalan erkekler) değişimi için kriterler üzerinde anlaşmaya varmak üzere iki taraf arasında dolaylı müzakereler başlayacak ve bu aşamanın beşinci haftasının sonundan önce sonuçlandırılacak ve üzerinde anlaşmaya varılacaktır.

9. BM ve ajansları (UNRWA dahil) ve diğer kuruluşlar Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinde insani hizmet sağlama çalışmalarını sürdürecektir. Bu, anlaşmanın tüm aşamaları boyunca devam edecektir.

10. Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinde altyapı (elektrik, su, sanitasyon, telekomünikasyon ve yollar) rehabilite edilecek ve sivil savunma ve belediyelerin moloz ve enkazı kaldırması için gerekli ekipman Gazze Şeridi'ne girecektir. Bu, anlaşmanın tüm aşamaları boyunca devam edecektir.

11. Savaş sırasında evlerini kaybeden yerinden edilmiş insanların barınması ve yerleştirilmesi için gerekli malzeme ve ekipman (en az 60 bin geçici ev, karavan ve 200 bin çadır) Gazze'ye sokulacaktır.

12. Üzerinde mutabık kalınan sayıda (günlük 50'den az olmamak kaydıyla) yaralı askeri personelin tıbbi tedavi görmek üzere Refah sınır kapısından geçmesine izin verilecektir. Refah sınır kapısından geçecek yolcu, hasta ve yaralı sayısı da artırılacak, seyahat üzerindeki kısıtlamalar kaldırılacak ve bu aşamanın ilk gününden itibaren mal ve ticaret hareketi geri dönecektir.

13. Savaş nedeniyle tahrip olan evlerin, sivil tesislerin ve altyapının kapsamlı bir şekilde yeniden inşası ve etkilenenlere tazminat ödenmesi için Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere bir dizi ülke ve kuruluşun gözetiminde gerekli düzenlemeler ve planlamalar başlatılacaktır.

14. Bu aşamadaki tüm prosedürler, her iki tarafın da askeri operasyonları geçici olarak durdurması, yardım ve barınma çabaları, güçlerin geri çekilmesi vb. dahil olmak üzere, sürdürülebilir sükunet (askeri operasyonların ve düşmanlıkların kalıcı olarak durdurulması) ilan edilip yürürlüğe girene kadar ikinci aşamada devam edecektir. Müzakereler, ara bulucuların garantörlüğünde, iki taraf ikinci aşamada mahkum ve tutukluların değişim anahtarları üzerinde anlaşmaya varana kadar devam edecektir.

İkinci aşama (42 gün):

15. Sürdürülebilir bir sükunet yeniden tesis edilecek (askeri operasyonlar ve düşmanlıklar kalıcı olarak durdurulacak) ve bu, iki taraf arasında tutuklu ve mahkumların takasından önce başlayacak ve İsrail güçleri Gazze Şeridi'nden tamamen çekilecek.

Üçüncü aşama (42 gün):

16. Yerlerinin tespit edilmesi ve kimliklerinin belirlenmesinin ardından tüm insan kalıntılarının iki taraf arasında takas edilecek.

17. Evler, sivil tesisler ve sivil altyapı dahil olmak üzere Gazze Şeridi'nin 3-5 yıllık bir süre için yeniden inşasına yönelik plan uygulanmaya başlanacak ve Mısır, Katar ve BM dahil olmak üzere bir dizi ülke ve kuruluşun gözetiminde, savaştan etkilenen herkes desteklenecek.

18. Başta Refah sınır kapısı olmak üzere sınır kapılarının açılması, insan hareketlerinin ve mal transferinin kolaylaştırılması ve Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerine 24 saat elektrik sağlanması da dâhil olmak üzere Gazze Şeridi üzerindeki tam abluka sona erdirilecek.

Anlaşmanın garantörleri:

Katar, Mısır, ABD, BM, Türkiye, Rusya ve Çin

Kaynak: Mepa News