Hamas'tan Hizbullah'a ziyaret: Esed rejimiyle ilişkiler gündemde mi?

Filistin İslami Direniş Hareketi'ne (Hamas) bağlı üst düzey bir heyet Lübnan'da İran destekli Hizbullah hareketini ziyaret etti.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye başkanlığındaki heyet dün başkent Beyrut'ta Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ile bir araya geldi.

Hamas'ın Lübnan'daki iletişim sorumlusu Velid El-Kiylani görüşmenin ayrıntıları hakkında bilgi verdi ve amacının "Hamas ile Hizbullah arasındaki iş birliğinin, dünyadaki değişen şartlar karşısında direnişin güçlendirilmesi ve İsrail işgaline karşı iki taraf arasındaki koordinasyonun artırılması" olduğunu söyledi.

El-Kiylani, Filistin Enformasyon Merkezi'ne yaptığı açıklamada görüşmede Lübnan'ın kendi deniz sahasındaki doğal gazı çıkarma hakkının korunması, İsrail yönetiminin buradan elini çekmeye zorlanması konusunun da ele alındığını dile getirdi.

Görüşmede, Lübnan'daki mülteci kamplarında yaşayan Filistinlilerin yurda dönüş haklarının korunması gerektiğinin ve bu insanların herhangi bir alternatif vatana nakledilmelerinin ve yerleştirilmelerinin kabul edilemeyeceğinin de teyit edildiği belirtildi.

Esed rejimiyle ilişkiler gündemde mi?

Bir süredir Hizbullah'ın Hamas ile Esed rejimi arasındaki ilişkilerin düzeltilmesi için aracılık yaptığı ifade ediliyordu.

Hamas'ın, özellikle askeri kapasitesini artırmak için Suriye topraklarının kullanımına önem verdiği, bu paralelde rejimle ilişkilerin tesis edilmesine taraftar olduğu düşünülüyor.

Son görüşmelerde de bu kapsamda temaslarda bulunulmuş olabileceği değerlendiriliyor.

Geçtiğimiz günlerde Hamas'ın Esed rejimiyle normalleşmek için adımlar attığı kaydediliyordu.

"Esed ile ilişkileri kesmek hataydı"

Hamas'ın üst düzey isimlerinden Mahmud Zahar, 2019 yılı Temmuz ayında verdiği bir röportajda Esed ile ilişkileri kesmenin hata olduğunu söylemişti.

Lübnan merkezli El Nahda News'e konuşan Zahar, Hamas ile Esed rejimi arasındaki ilişkilerin yeniden tesis edilmek istendiğini dile getirmiş, "Filistin direnişinin maslahatı, İsrail karşıtı bütün ülkelerle iyi ilişkiler kurmayı gerektirir." ifadesini kullanmıştı.

"Suriye'nin sadece Hamas'a değil, tüm Filistinli gruplara kapısını açtığını" ifade eden Zahar, "Suriye bize dünyaları verdi, Filistin'de nasıl yaşıyorsak orada da öyle yaşadık." şeklinde konuşmuştu.

Zahar, "ilişkilerin kriz nedeniyle bu seviyeye gelmemesi gerekiyordu" ifadesiyle, Esed rejimi ile olan ilişkilerini koparmalarından duyduğu rahatsızlığı ortaya koymuştu.

Hamas ile Esed rejimi ilişkileri

İki taraf arasındaki ilişkiler tarihten bugüne çalkantılı bir süreç izledi. 1990'lı yıllarda Hafız Esed rejimiyle temas kuran Hamas, başkent Şam'da bir büro açma izni ise alamadı.

1998 yılındaki üst düzey diplomatik temaslarla Hamas, Hafız Esed'den Suriye'de faaliyet gösterme izni aldı. İlerleyen süreçte Hamas Şam'da bir ofis açtı, rejimden askeri destek gördü.

2011 yılında Suriye'de patlak veren iç savaşla, ayrıca bölgede İslamcı ve İhvancı yapıların yükselişiyle Hamas da pozisyonunu değiştirdi. 2 Nisan 2011 tarihli bir bildiride Hamas, Suriye halkı ve liderliği konusundaki duruşunu vurgulayarak, “İç işlerde neler olup bittiğini Suriye'deki kardeşlerimizle ilgilidir. Bununla birlikte, Arap ve İslam halklarının iradesine ve arzularına saygı duyan ilkelerimize dayanarak, Suriye halkının özlemini ve umutlarını elde etmek, Suriye'nin istikrarını ve iç bütünlüğünü korumak ve çatışma ve direniş çizgisindeki rolünü güçlendirmek için mevcut koşulların üstesinden gelmelerini umuyoruz.” şeklinde bir açıklama yaptı. Zamanla Hamas-Esed ilişkisi gerilimli bir hal aldı. Rejimin resmi televizyonu 2012 yılının Ekim ayında Hamas'ı açıkça hedef aldı, özellikle hareketin o dönemki lideri Halid Meşal'i "güç için hareketi satmak" ile suçladı. 2012 Kasım ayında Şam'daki Hamas büroları basıldı ve mühürlendi. Evraklara el konuldu.

Aralık 2012'de Halid Meşal ve diğer Hamas yetkilileri Suriye'de devrimi açıkça destekledi ve Esed karşıtı bir tavır aldı.

Hamas liderlerinden Halid Meşal ve İsmail Heniyye savaşın ilk yıllarında 'Özgür Suriye' bayrağıyla poz vermişti. Fotoğrafta İsmail Heniye görülebiliyor.

Zaman içerisinde yerelde Suriye devrimi, genelde ise İslamcı ve İhvancı yapılar güç kaybetmeye başlarken, Hamas da rejime ve dolayısıyla İran'a karşı aldığı pozisyonu sorgulamaya başladı.

2017 yılının Mayıs ayında Meşal yerini Heniye'ye bırakırken, Hamas içerisinde de İran destekçisi söylem arttı. İranla yapılan karşılıklı ziyaretlerle Hamas önceki pozisyonunu tamamen değiştirdi. İran'ın bu tarihten itibaren Esed ile Hamas arasına ara buluculuk yaptığı belirtildi.

Kaynak: Mepa News