Heybetullah Ahundzade kimdir?

Taliban lideri Şeyhul Hadis Mevlevi Heybetullah Ahundzade, Afganistan'da mevcut siyasi ve askeri ortamın en önemli isimlerinden biri niteliğinde.

Eğitimi

Ahundzade, 1960-1961 yıllarında, Afganistan'ın güneyinde, dindar yapısıyla bilinen Kandahar ilinin Pencvay ilçesinde, Peştun olan Nurzay aşiretine mensup olarak dünyaya geldi. Babası herhangi bir toprak sahibi olmayan yoksul bir köy imamıydı.

İlk eğitimini bölgedeki Diyobend geleneğine bağlı medreselerde alan Ahundzade, Sovyet işgali döneminde ailesiyle birlikte göç ettiği Pakistan'ın Kuetta kentinde medrese eğitimini ilerletti.

Orta ve yüksek seviye eğitimlerini tamamlayarak zaman içerisinde hadis alanında uzmanlaştı.

Kendisiyle yaşıt olan, Taliban lideri Molla Muhammed Ömer gibi isimler, eğitimlerini yarıda kesmek zorunda kalmıştı.

Ancak Heybetullah Ahundzade medrese eğitimini tamamlamayı başararak "Mevlevi" ünvanını, daha sonra ise "Şeyhul Hadis" ünvanını alacaktı.

Sovyet Afgan savaşı

Sovyet işgali sırasında Afganistan'da savaşa katıldı. Mevlevi Yunus Halis'in Hizb-i İslami Halis grubunda ve Muhammed Nebi Muhammedi'nin Hareket-i İnkılab-ı İslami Afganistan grubunda yer aldı.

Taliban liderlerinin çoğu bu yıllarda Muhammedi'nin grubu içerisinde, özellikle Kandahar bölgesinde savaşa katılan isimlerdi.

Sovyetler'in çekilmesinin ardından iç savaş ortamında diğer Taliban liderleri gibi, iç savaşa katılmamak için silah bıraktı ve eğitim faaliyetlerine devam etti.

Heybetullah Ahundzade İslami ilimler sahasında bölgesinin üst düzey isimlerinden biriydi.

Taliban'ın kuruluşu

Taliban'ın 1994 yılında kurulması sırasında hareketin içerisinde, özellikle eğitim faaliyetlerinde büyük rol oynadı.

1996 yılında Taliban'ın Ferah ilindeki "Hisbe" yani İslami polis teşkilatı liderliği görevini yürüttü. Kısa bir süre sonra Kandahar'a dönerek burada Taliban lideri Molla Ömer'in gözetimindeki bir "cihat medresesinde" yaklaşık 10 bin öğrenciye ders vermeye başladı.

Taliban iktidarı döneminde üst düzey kadılık, İslami ve askeri mahkemelerin genel sorumluluğu gibi önemli görevlerde bulundu. Bu sırada medreselerde dersler vermeye devam etti.

Afganistan'ın en üst düzey yargı otoritelerinden olan "Afganistan İslam Emirliği Şeriat Mahkemeleri Baş Yargıçlığı" görevinde bulundu.

Molla Ömer dahil olmak üzere Taliban liderlerinin fetva sorduğu ilk isimdi.

2001 yılında ABD işgalinin ardından da Taliban içerisindeki üst düzey görevlerine devam etti.

Bu süreçte Taliban'ın "Ulema Heyeti"nin başına getirildi.

2001 ABD işgalinin ardından da Afganistan'da kaldı.

Taliban liderliği ve günümüz

2015 yılında, Taliban'ın kurucu lideri Molla Muhammed Ömer'in ölününün ilan edilmesiyle, hareketin lideri olarak seçilen Molla Ahtar Muhammed Mansur'un yardımcılığı görevine geldi.

Bu süreçte Taliban'ın askeri, hukuki ve sosyal olarak reform edilmesinde, hareketin organlarının yenilenmesinde ve Taliban sisteminin kuvvetlendirilmesinde ciddi rol oynadı.

2016 yılının Mayıs ayında Molla Mansur'un ABD tarafından bir hava saldırısıyla öldürülmesinden sonra Taliban'ın lideri olarak seçildi.

Heybetullah Ahundzade hareket içerisinde en saygın ve en önde gelen isimlerden biri olarak biliniyordu ve İslami yönüyle Taliban içerisinde bir otorite kabul ediliyordu.

Taliban'ın lideri olduğu dönemde hareket daha sistematik ve daha etkin bir hal aldı. 2018 yılına gelindiğinde Taliban, Afganistan'ın yüzde 70'e yakınını fiilen kontrol ediyor ve burada kendi sistemini uyguluyordu.

Aynı yılın Ekim ayında ABD ile barış görüşmeleri başladı.

Taliban ile ABD'nin anlaşmaya yakın olduğu dönemde Ahundzade, hareketin geldiği nokta bakımından Afganistan'ın en etkin siyasi ve askeri ismi niteliğinde.

Heybetullah halen Taliban liderliği görevini sürdürüyor.

Kaynak: Mepa News