Hizbullah İsrail ile savaşı göze alabilir mi?

Lübnan'daki Hizbullah Hareketi, savaşçılarının sınırda İsrail askerleriyle günlerce karşılıklı olarak atışmalarda bulunmasının ardından tehdit edici bir şekilde İsrail'e karşı savaşmaya tamamen hazır olduğu açıklamasında bulundu.

Filistin İslami Direniş Hareketi Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e saldırarak yaklaşık 1.400 İsrailliyi öldürmesinden bu yana her iki taraf da sınır boyunca karşılıklı top ve roket atışları yapıyor.

Şiddet tırmanırken uzmanlar Hizbullah'ın, liderlerinin ve İranlı destekçilerinin emriyle İsrail'e karşı yeni bir cephe açabileceğinden endişe ediyor.

Al Jazeera'ya konuşan analistler, bu senaryonun Hamas ve Gazze'deki kuşatılmış siviller üzerindeki baskıyı hafifletebileceğini ancak Lübnan için yıkıcı ve İsrail için maliyetli olacağını söylüyor.

Hizbullah daha önce İsrail'le savaştı mı?

Temmuz 2006'da Hizbullah sınırda iki İsrailli savaşçıyı esir almış ve bu da İsrail'in büyük bir askeri karşılık vermesini tetiklemişti.

Savaş 34 gün sürmüş ve 1.100'den fazla Lübnan vatandaşının ve 165 İsraillinin ölümüyle sonuçlanmıştı.

Savaşı kesin olarak kimse kazanamadı ancak Lübnanlı siviller açık bir şekilde kaybeden taraf oldu.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne göre İsrail yaklaşık 30.000 evi, 109 köprüyü ve 78 sağlık tesisini yıktı ya da hasar verdi.

8 soruda Hizbullah: Hamas'ı destekleyen Lübnanlı Şii grup kimdir?

Washington merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi'nde Hizbullah uzmanı olan Nicolas Blandford, örgütün İsrail'i vurmak için 3.000 ila 5.000 savaşçıya ve kısa menzilli füzelere sahip olduğunu söyledi.

Ancak son 17 yılda Hizbullah askeri kapasitesini önemli ölçüde geliştirdi.

Al Jazeera'ye konuşan Blanford, "Bence Hizbullah bugün [Yahudi devletinin kurulduğu] 1948'den bu yana İsrail'e en büyük zararı verme kabiliyetine sahip" dedi.

Hizbullah bugün ne kadar güçlü?

Blanford, Hizbullah'ın tam zamanlı ve yedek askerleri de dahil olmak üzere en az 60.000 savaşçısı olduğunu tahmin ediyor. Grubun ayrıca 2006 yılında 14.000 olan füze stokunu bugün yaklaşık 150,000'e çıkardığını söyledi.

Hizbullah'ın elinde ayrıca 300 km menzile sahip İran yapımı hassas güdümlü füzeler de bulunuyor.

Blanford, Hizbullah'ın "özel kuvvetler" biriminin bir savaş durumunda İsrail'e sızmak üzere eğitildiğini de sözlerine ekledi.

Al Jazeera'ya konuşan Blanford, "İsrailli yetkililerin son birkaç yıldır Hizbullah'ı birincil tehdit olarak görmeleri belki de sürpriz değil" dedi.

Ortadoğu Enstitüsü Çatışma ve Çözümler Programı Direktörü Randa Slim de Al Jazeera'ya yaptığı açıklamada Hizbullah'ın Suriye'de Esed rejimi saflarında savaşarak savaş kabiliyetlerini geliştirmesini sağladığını söyledi.

Slim, "Uzun süreli bir savaş olan Suriye'de şehir savaşı ve istihbarat açısından yeni beceriler kazandılar. İstihbarat sistemleri çok gelişti" ifadelerini kullanıyor.

Hizbullah-İsrail savaşı ne kadar olası?

İsrail ve Hizbullah arasındaki çok kapsamlı olmayan sınır çatışmaları olağan dışı olmasa da, Orta Doğu Enstitüsü'nden Slim bugün iki taraf arasındaki çatışmanın büyük bir tırmanma riski barındırdığına inanıyor.

Slim'e göre Hizbullah ve İran, Gazze'de yaşanan vahşetin seviyesine bağlı olarak İsrail'e karşı ikinci bir cephe açmaya karar verebilir. Slim ayrıza Hamas tasfiye edilirse Hizbullah'ın da devreye girebileceğini sözlerine ekliyor.

Slim, "İran, artık uyumlu bir mekanizma haline gelen 'direniş eksenini' oluşturmak için dağınık bir oyuncu topluluğunu bir araya getirdi, Hizbullah bu fikirden bahsetti. Buna cephelerin birleştirilmesi deniyor ve tıpkı NATO'nun 5. Maddesi'nde olduğu gibi birine saldırı hepsine saldırıdır. Geçmişte bunun böyle olduğunu sanmıyorum."

Blanford risklere rağmen İran ve Hizbullah'ın itidalli davranacağına inanıyor. Blanford, Hizbullah'ın İsrail ve ABD'nin İran'a yönelik olası saldırı planlarına karşı önemli bir caydırıcı unsur olduğunu belirtiyor.

Blanford, "-Lübnan'da bir savaş çıkarsa- Hizbullah darbe alır ve İran önemli bir caydırıcılık aracını kaybeder" dedi.

Ancak savaş ihtimalini de göz ardı etmedi. Blanford, İran'ın İsrail'e saldırmak için en uygun zamanın şimdi olduğunu düşünmesi halinde İsrail'e karşı vekillerini harekete geçirebileceğini söyledi.

ABD bu riskin farkında ve İran destekli grupları İsrail'i hedef almaktan caydırmak için Doğu Akdeniz'e iki uçak gemisi gönderdi.

Blanford, İsrail'in ABD'nin diplomatik çabalarından ve ordusundan yararlanarak önce Hizbullah'a saldırmak için kendi planları olabileceği görüşünde.

Hizbullah İsrail'i yenebilir mi?

Slim, Hizbullah'ın "İsrail'e korkunç bir bedel ödetme" kapasitesine sahip olduğunu söyledi.

Slim, örgütün İsrail'e Ben-Gurion havaalanı ve büyük elektrik şebekeleri gibi ülkenin kritik altyapısını tahrip eden bir saldırıyı gerçekleştirebileceğine inanıyor. Ama sonuçta İsrail Lübnan'ın büyük bölümünü enkaza çevirebilir.

"Suriye'de savaş farklıydı. Hizbullah, bazı Arap yönetimleri tarafından finanse edilen çeşitli milislere karşı savaşıyordu ama hiçbiri İsrail ordusu gibi güçlü bir makineyle kıyaslanamazdı," diyor Slim.

Daha geniş çaplı bir çatışmada İsrail muhtemelen "Dahiya Doktrini" adını verdiği ve adını Beyrut'un güneyindeki bir sivil mahalleden ve Hizbullah'ın kalesinden alan, sivil ve askeri altyapıyı hedef alan orantısız güç kullanımını öngören yöntemi uygulayacaktır.

Lübnan Amerikan Üniversitesi'nde siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler alanında doçent olan Imad Salamey, Hizbullah'a karşı bir savaşın ekonomik ve siyasi krizden geçen Lübnan'da iç çatışmalara yol açabileceği uyarısında bulundu.

Çoğunluğu Şii olan Lübnan vatandaşlarının kuzeydeki çoğunluğu Hıristiyan ve Sünni olan şehirlere göç etmesinin mezhepsel gerilimleri tetikleyebileceğini söyleyen Lübnanlı uzman, bu görüşün diğer uzmanlar tarafından da tekrarlandığını belirtti.

Salamey, "Eğer -bir savaş- çıkarsa, 2006'daki gibi olmayacak. "Ülke içinde topluluklar arasında çatışma ve direniş olacaktır." ifadelerini kullanıyor.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera