HRW: Batı Şeria ve Hamas kontrolündeki bölgelerde sistematik işkence var

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) Filistin'deki gözaltı ve tutukluluk koşullarını iki yıl boyunca araştırdığı raporuna göre Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde "keyfi" ve "rutin" gözaltılar ile "sistematik işkence" bulgularına ulaşıldı.

Filistin Özerk Yönetimi kontrolündeki Batı Şeria ile Hamas yönetimindeki Gazze Şeridi'nde incelenen 86 vakanın ve çoğu gözaltı süreçlerinden geçmiş 147 kişi ile gerçekleştirilen mülakatların sonucunda tamamlanan raporda HRW her iki bölgedeki yönetimlerini işkence ve keyfi tutuklamalardan sorumlu tuttu.

HRW İsrail-Filistin Direktörü Ömer Şakir, "Hükümet politikalarının bir parçası olarak sistematik işkence insanlığa karşı suçtur" açıklamasında bulunurken, ayrıca raporun bulguları ışığında Filistinli liderlerin İsrail'e karşı yönelttiği hak ihlalleri ve istismar eleştirilerinin gölgede kalacağını ifade etti.

Rapordaki iddialar hem Filistin Özerk Yönetimi hem de Hamas tarafından reddedildi ve Filistinli yetkililer konusu geçen vakaların incelenmesine hazır olduklarını belirtti.

"Şabeh" işkencesi

Rapora göre sosyal medya üzerinden eleştirel paylaşımlar yapan kişiler "mezhep çatışması" yapmak ve "üst düzey yetkililere hakaret etmek" ile suçlanırken, gözaltına alınanların çeşitli işkence yöntemleri ile karşılaştığı kaydedildi.

Gözaltına alınan şüphelilerin sıklıkla "şabeh" ismi verilen bir işkence yöntemine maruz kaldığı öne sürülen 149 sayfalık raporda, Filistin'in iki bölgesini yöneten grupların "muhalifleri cezalandırma" ve "aktivist eylemleri engelleme" amacı taşıdığı ifade edildi.

Şabeh isimli ve farklı teknikleri bir araya getiren işkence yöntemine göre buna maruz kalan kişiler uzun bir süre boyunca yalnız bırakılıyor, uyumalarına engel olunuyor ve bu kişilere fiziksel acı veriliyor.

İşkenceye maruz kalanların elleri ve ayakları küçük sandalyelere kelepçelenip rahatsız pozisyonlarda durmaları hedefleniyor.

HRW raporu, gözaltı ve işkencelerin sosyal medya paylaşımları yapanların yanı sıra, üniversite kampüslerindeki aktivistleri ve hükümet karşıtı protesto gösterilerine katılanları hedef aldığını yazdı.

Filistin Özerk Yönetimi ve Hamas'tan tepki

Batı Şeria'nın yönetimini elinde bulunduran ve çoğu El Fetih üyelerinden oluşan Filistin Özerk Yönetimi'nin güvenlik biriminin sözcüsü Adnan el Dmairi, rapor üzerine bir açıklama yaparak tutuklamaların yasalar çerçevesinde yapıldığını belirtti.

Hamas adına konuşan Gazze İçişleri Bakanı Eyad el Bozom da "İşkence politikamız bulunmamaktadır" ifadesini kullandı ve bunun uluslararası hukukun ihlali anlamına geleceğini belirtti. Sözlerine devam eden el Bozom, yasaları ihlal edenlerin ve işkence vakalarına karışanlara karşı önlem alındığı kaydetti.

Yardımları kesin çağrısı

ABD'nin New York kenti merkezli HRW, raporun bulguları ışığında Batı Şeria'daki güvenlik güçlerinin finansmanı için yapılan uluslararası yardımların kesilmesi çağrısında bulundu. Grup ayrıca Batı Şeria'daki Filistin Özerk Yönetimi'nin istihbarat birimleriyle görüştüklerini, ancak İsrail'in HRW çalışanlarına giriş izni vermemesi dolayısıyla Gazze Şeridi'ndeki yetkililerle bir araya gelemediklerimi kaydetti.

Gazze Şeridi'nde düzenlenen 2006 seçimlerini kazanan ve 2007 yılında da Filistin Özerk Yönetimi'nin çatısından ayrılan Hamas bu bölgenin yönetimini elinde tutuyor. Her iki grup anlaşmazlıkları sonlandırma ve tekrar aynı çatı altında birleşme için çaba gösterse de bu girişimler somut bir sonuca henüz ulaşmadı.