İlyas Keşmiri kimdir?

Keşmir, Pakistan ve Hindistan'da faaliyet gösteren cihat yanlısı askeri lider İlyas Keşmiri (1964-2011)

Doğumu ve eğitimi

Muhammed İlyas Keşmişi, 1964 yılının Ocak veya Şubat ayında, Pakistan kontrolündeki Azad Keşmir'in Samahni Vadisi'nde bulunan Bimbur köyünde dünyaya geldi.

İlk ve orta eğitimini bölgede alan Keşmiri, üniversite eğitimi için ise başkent İslamabad merkezli Allame İkbal Üniversitesi'ne girdi.

Burada İletişim Fakültesi'nde okumaya başlayan Keşmiri, daha sonra ise eğitimini yarıda bırakarak Keşmir'deki silahlı faaliyetlere dahil olacaktı.

Allame İkbal Üniversitesi'nin yanı sıra Keşmiri, Karaçi şehrindeki Camia Ulumu'l İslamiyye isimli İslami ilimler üniversitesine de gitti.

Keşmir'de Hindistan işgaline karşı savaşa katılan İlyas Keşmiri'nin asıl askeri kariyeri ise Afganistan'da başlayacaktı.

Bu dönem Pakistan ordusuna katıldığı öne sürülmüşse de, Keşmiri yaptığı açıklamalarda daha önce hiçbir zaman Pakistan ordusu bünyesinde bulunmadığını belirtmiştir.

Afganistan'da savaş ve Keşmir

İlyas Keşmiri, bu dönemde bölgede yaşayan birçok genç gibi, Afganistan'da yaşanan savaşa ilgi duymaya başladı.

İlk kez 1980 yılı gibi oldukça erken bir tarihte Afganistan'a giden Keşmiri, burada çeşitli eğitimlere ve çatışmalara dahil oldu.

Savaşın en sıcak geçtiği 80'li yılların ilk yarısında Afganistan'da bulunan Keşmiri, burada büyük bir tecrübe edindi.

Afganistan-Pakistan hattında Sovyetler Birliğine karşı savaşan 'mücahit' grupların eğitimi sürecine de katılan Keşmiri, mayın ve patlayıcılar konusunda uzmanlaştı. Verdiği bir mayın dersi sırasında yaşanan kazada bir gözünü ve işaret parmağını kaybetti.

Sovyetler'in Afganistan'dan çekilmesinin ardından, ülkede bulunan yabancı savaşçıların ve özellikle Pakistanlıların gözü Keşmir'e çevrilmişti. Bu süreçte birçok savaşçı Keşmir'e giderek Hindistan işgaline karşı savaşa dahil olacaktı.

İlyas Keşmiri de, kendi memleketi olan Keşmir'deki savaşa katılmak üzere yola koyuldu. Burada 1990'lı yılların başında ilk olarak "Hareket el Cihad el İslami" isimli grubuna katılan Keşmiri, bir süre sonra grup içerisinde kendisine bağlı özel bir oluşum olan "Tugay 313"ü teşkil etti.

Afganistan, Pakistan, Keşmir, Hindistan, Nepal ve Bangladeş'e uzanan bir bağlantı ağı oluşturdu. İlerleyen yıllarda bu ağı Avrupa ve ABD'ye kadar uzatacaktı.

1990'lı yılların ortalarında, bölgede silahlı faaliyetlerine devam ettiği bir dönemde Hindistan tarafından  yakalanarak hapsedildi. 2 yıl boyunca hapiste tutulan Keşmiri, ardından hapisten kaçmayı başararak Pakistan kontrolündeki Keşmir'e geri döndü ve savaşa devam etti. Bu yıllarda bölgede şiddetli çatışma ve saldırılar yaşanıyordu.

1994 yılında, Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de düzenlediği bir saldırıyla, çok sayıda yabancıyı rehin aldı. Bunların aralarında Amerikalı, İngiliz ve İsrailliler de bulunuyordu. Amacı, Hindistan'ın tutukladığı cihat yanlısı liderlerin serbest bırakılmasıydı.

Hint güçlerinin bu talebi kabul etmemesi sonrası çıkan çatışmadan sağ kurtuldu. Bu dönemde yine bir Hint uçağının kaçırılmasına rol oynadığı kaydedildi.

Keşmiri'nin adı, 2000 yılında bölgede bir Hint askerinin kafasını keserek öldürülmesiyle de gündeme gelecekti. Bölgede Müslüman halka yapılan saldırılara ve Keşmirli Müslümanların başları kesilerek öldürülmesine karşılık olarak gerçekleştirilen saldırı, Keşmiri'nin ününün yayılmasına yol açtı.

2002 yılındaki Gucerat katliamı sonrası, Keşmir'in Ahnur bölgesinde Hint ordusuna düzenlediği bir saldırıda da bazı Hint generallerin yaralandığı, üst düzey birçok subayın da öldürüldüğü belirtilmektedir.

Afganistan'da ABD işgali ve El Kaide içerisinde yükselişi

İlyas Keşmiri'nin yolu, ABD'nin 2001 yılında Afganistan'ı işgaliyle farklı bir seyir izleyecekti.

Pakistan'ın ABD ile "teröre karşı savaş" sürecinde ortak olmasının ardından, Pakistan Keşmir'deki tüm grupları kontrolü altına alma sürecine girdi. Bu durumdan rahatsız olan Keşmiri, bağımsız kalmayı tercih etti ve böylece Pakistan'ın hedefi haline geldi.

İlyas Keşmiri, gazeteci Hamid Mir'e konuşuyor

2003 yılının sonlarında Keşmiri, darbeyle iş başına gelen Pakistan Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref'e suikast girişiminde bulunma iddiasıyla gözaltına alındı ve işkence gördü. 2004 yılının Şubat ayında serbest bırakıldıktan sonra Keşmir'de faaliyetlerine devam eden İlyas Keşmiri, çalışmalarını 2007 Lal Mescid Katliamı'nın ardından hızlandıracaktı.

2005 yılında Pakistan'a bağlı kabile bölgelerinden Veziristan'a geçerek El Kaide ile birlikte çalışmaya başladığı ifade edilir.

Özellikle Taliban ve El Kaide ile yakın olarak çalışan Keşmiri, bu dönemde silahlı faaliyetlerinin merkezini de Keşmir'den Kuzey Veziristan'a taşıdı. Zaman içerisinde gerilla savaşı konusunda uzmanlaşmış olan Keşmiri, bölgede Afgan Talibanı, El Kaide ve Pakistan Talibanı ile ortak bir savaşın içerisine dahil oldu.

Bu sürecin ardından El Kaide'nin üst kademesi ile yakın bir ilişki kurdu. El Kaide bünyesinde de faaliyet gösterdiği ve bir El Kaide yöneticisi olduğu öne sürülmekteydi. Ancak bu iddialar hiçbir zaman doğrulanamadı.

Pakistanlı gazeteci Seyid Salim Şehzad, Keşmiri'nin Afganistan, Irak ve Somali'deki bazı üst düzey saldırıların planlanmasında da rolü olduğunu da iddia etmektedir.

Keşmiri'nin Hindistan'daki 2008 Mumbai Saldırıları, 2010 Pune Saldırısı'nın yanı sıra, Pakistan'da Benazir Butto ve Amir Faysal Alevi suikastları gibi saldırılarda rol oynadığı iddia edildi. Aynı zamanda, özellikle 2009'daki Gazze Şeridi savaşı sırasında, İsrailli hedeflere yönelik saldırılar planladığı dile getirildi.

İlyas Keşmiri'nin grubunun saldırıları, Pakistan ve Hindistan'ın korunaklı merkezlerine ve şehirlerine kadar uzanacaktı. Bu saldırılarda üst düzey general ve komutanlar, siyasiler, stratejik merkezler gibi birçok hedef bulunuyordu.

Üst düzey isimlerin dahi Keşmiri'nin grubu tarafından öldürülebilmesi, Keşmiri'nin adının daha fazla anılmasına sebebiyet verdi. Aynı zamanda ABD'deki siyasilere, savunma sanayii şirketlerine ve Danimarka'daki karikatüristlere yönelik saldırılar planladığı kaydedildi. Kurduğu eğitim kamplarında zorlu eğitimler verdiği ve herkesin bu kamplara dahil olamadığı da iddia edilmekteydi.

2009 yılında, gazeteci Seyid Salim Şehzad, kendisinin El Kaide içerisindeki konumunu şöyle açıklamaktaydı:

"El Kaide bugün üç katmana bölünecek olursa, Usame bin Ladin şüphesiz hareketin sembolüdür. Eymen ez Zevahiri hareketin ideolojisini ve stratejik vizyonunu temsil etmektedir. İlyas Keşmiri ise eşsiz gerilla tecrübesiyle bu stratejik vizyonu hayata geçirmektedir."

Ölümü

Hayatta olduğu dönemde İlyas Keşmiri'nin El Kaide içerisindeki etkinliğinin, Afganistan-Pakistan bölgesinin dışına çıkarak Yemen, Suudi Arabistan, Somali gibi bölgelerdeki yapıların stratejilerini belirlemede görüş belirttiği ifade edilmektedir.

Bu dönemde Batılı kaynaklar, Keşmiri'nin El Kaide'nin "Leşker el Zil" (Gölge Ordu) isimli yapılanmasının başına geldiğini iddia etti. Ayrıca Pakistan Genelkurmay Başkanı General Aşfak Pervez Kayani ve ABD Başkanı Barack Obama gibi isimlere suikast planladığı öne sürüldü.

Keşmiri'nin ismi zamanla, "El Kaide'nin Usame bin Ladin sonrası lideri" olarak anılmaya başlandıysa da böyle bir hiyerarşi hiçbir zaman doğrulanmadı. ABD kendisini en az 3 kere insansız hava araçlarıyla hedef alarak öldürmeye çalıştıysa da başarılı olamadı.

6 Ağustos 2010 tarihine ABD tarafından terör listesine alındı. İlerleyen süreçte başına ABD tarafından 5 milyon dolar, Pakistan tarafından ise 50 milyon rupi ödül konuldu.

İlyas Keşmiri, 3 Haziran 2011 tarihinde ABD insansız hava araçlarının Güney Veziristan'ın Wana bölgesinde düzenlediği bir hava saldırısında yaşamını yitirdi.

Keşmiri'nin grubunun ve eğittiği kimselerin, Afganistan-Pakistan hattında ve Keşmir'de silahlı faaliyetlere devam ettiği belirtilmektedir.

Kaynak: Mepa News