Irak'ta Sistani'den 'bağımsız başbakan' çağrısı

Irak'ta Başbakan Adil Abdülmehdi'nin istifasında etkili olan Şii din adamı Ali Sistani, ülkenin yeni başbakanı seçilirken dış müdahalenin olmaması gerektiğini söyledi. Ali Sistani, başta ABD olmak üzere İran da dâhil küresel ve bölgesel güçlerin Irak politikası üzerinde etkin rol oynamasına karşı çıkıyor.

Sistani, ülkede 2 aydır süren protestoların sonunda Bağdat hükümeti meclisinden Başbakan Adil Abdülmehdi'ye verdiği desteği çekmesini istemiş, Abdülmehdi de Pazar günü istifa etmişti. Abdülmehdi, hükümetin çağrısıyla olağanüstü toplanan Bağdat hükümeti meclisinde istifa dilekçesini okurken, kararını Sistani'nin çağrısına uyarak aldığını söylemişti.

Irak'ta güvenlik güçlerinin sert şekilde müdahale ettiği protestolarda 400'den fazla kişi hayatını kaybetti. Göstericiler, ülke yönetimindekileri yolsuzlukla suçlarken, kamu hizmetindeki aksamalar ve artan işsizliğe de tepkiler var.

2003'teki ABD öncülüğünde gerçekleşen işgalden beri en büyük protesto dalgası olarak görülen gösterilerde komşu İran'a da tepkiler var. Protestocular Tahran'ı, Irak siyasetini yönlendirmekle suçluyor.

Adil Abdülmehdi bir yıl önce başbakanlığı devralırken birçok konuda reform sözü vermiş ancak bunlar gerçekleşmemişti.

Ekim ayında başlayan ilk gösteri dalgası 6 gün sürmüş ve 149 sivilin ölümüyle sonuçlanmıştı. Başbakan Abdülmehdi, bu gösterilerden sonra kabinede değişiklik, hükümet görevlilerinin maaşlarında kesinti ve genç işsizliğini azaltıcı önlemler vadetmişti. Fakat taleplerinin karşılanmadığını söyleyen kitleler Ekim sonunda yine sokaklara çıkmış, gösteriler giderek daha kitleselleşmiş ve ülkenin bir çok bölgesine yayılmıştı.

Şii nüfusun çoğunlukta olduğu güneydeki Necef ve Kerbela gibi bölgelerde, Sistani'nin etkisi daha büyük. Irak'taki eylemler de bu bölgelerde yoğunlaşmıştı.

Kasım ayı sonunda Necef kentinde hükümet karşıtı göstericiler, ülkedeki İran etkisini protesto etmek amacıyla İran Konsolosluğunu ateşe verdi.