İran: Ermenistan'ın güvenliği bölgenin güvenliğidir

İran, Zengezur Koridoru'nun güzergahı yakınlarında yer alan Ermenistan'ın Sünik eyaletine bağlı Kapan kentinde Başkonsolosluk açtı.

İran'ın yarı resmi Mehr Haber Ajansına göre, Kapan Başkonsolosluğunun açılışı, İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan ve Ermeni mevkidaşı Mirzoyan'n katılımıyla gerçekleşti.

İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan açılış töreninde yaptığı açıklamada, Tahran yönetiminin Kapan Başkonsolosluğunu açma kararına dair "İran ve Ermenistan halkı arasındaki uzun süreli ve tarihi ilişkilerin derinliğini yansıttığını belirtti.

İran'ın, Ermenistan'ın güvenliğini bölgenin güvenliği olarak gördüğünü vurgulayan Abdullahiyan, "Politikamız, Ermenistan'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermektir." değerlendirmesinde bulundu.

İran Ermenistan'ın tartışmalı Zengezur bölgesinde konsolosluk açtı

İran'ın Kapan Başkonsolosu olarak Murteza Abidin Veramin atanmıştı. Veramin'in buradaki görevine başladığı bildirildi.

Tahran yönetimi Aralık 2021 tarihinde Dışişleri Bakanlığının Kapan'da bir Başkonsolosluk açılması teklifine onay vermişti.

Zengezur krizi

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan ile Azerbaycan arasında Ermenistan toprakları üzerinden geçecek Zengezur Koridoru'na izin vermeyeceklerini açıklamıştı.

Kasım 2020'de Dağlık Karabağ'daki bitiren ateşkes anlaşmasına göre Dağlık Karabağ'ın merkezi Hankendi (Stepanakert) ile Ermenistan arasında Laçin Koridoru açıldığı gibi kara bağlantısı bulunmayan Azerbaycan ve Nahçıvan arasında da Ermenistan'ın Zengezur (Syunik) bölgesinden koridor açılması kararlaştırılmıştı.

Fakat Ermenistan, daha sonra bölgenin Azerbaycan'a verilmeyeceğini ifade etmiş, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de gerekirse bölgeyi savaşla alacaklarını söylemişti.

Batı Zengezur neresi?

Azerilerin Batı Zengezur olarak isimlendirdiği Ermenistan'ın Syunik ili, Ermenistan'ı İran'a bağlayan, Azerbaycan ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni birbirinden ayıran stratejik bir bölgedir.

Kapan merkezli Syunik ili 4506 kilometrekare büyüklüğünde olup 2011'deki nüfus sayımına göre 141.771 nüfusa sahiptir. Geçmişte bölgede Azeri ve Ermeniler beraber yaşarken, bölge halkı bugün tamamen Ermenilerden oluşmaktadır.

Ermenistan ve Syunik İli (Batı Zengezur)

Dağlık Karabağ'dan farklı olarak Batı Zengezur BM'nin tanıdığı Ermenistan sınırlarının içerisinde bulunduğundan Azerbaycan'ın bölgeyi almak için savaşa girmesi durumunda büyük bir uluslararası tepkiyle karşılaşacağı, en başta Rusya'nın böyle bir savaşa müdahil olacağı tahmin ediliyordu.

12 Mayıs 2021'den bu yana Syunik (Batı Zengezur)-Azerbaycan sınırında iki ülke gerginlik yaşıyor ve sınır çatışmaları patlak veriyor. Azerbaycan askerlerinin sınırdan birkaç kilometre içeri girdiği iddia ediliyor.

Sovyetler Birliği'nin kurulumu sürecinde Azerilerin ve Ermenilerin hak iddia ettiği Batı Zengezur Ermenistan'a bırakılmıştı. Sovyetler Birliği'nin böylece sadece Azerbaycan ve Nahçıvan'ı değil, Azerbaycan ve Türkiye'yi de birbirinden ayırmayı hedeflediği iddia edilmişti. 

Ermenistan Batı Zengezur'u Azerbaycan'a vermeyi kabul etmesi beklenmiyor. Batı Zengezur'un Azerbaycan'a geçmesi durumunda Türkiye-Azerbaycan karayolu kesintisiz olarak açılıyor ve Ermenistan İran ile ulaşımını kaybediyor.

Kaynak: Mepa News, Mehr