İran nükleer görüşmelerinde kısmi ilerleme

2015’te imzalanan nükleer anlaşmayı canlandırmak amacıyla Viyana’da sürdürülen müzakerelere katılan İran’ın başmüzakerecisi, yeni bir anlayış ortaya çıktığını söyledi. Görüşmelere katılan Çin heyeti de ilerleme kaydedildiğini bildirdi.

Abbas Arakçi, 2015 anlaşmasının tarafları ile toplantıdan sonra yaptığı açıklamada, İran heyetinin nükleer meseleler ve yaptırımların kaldırılmasıyla ilgili öneri metinlerini sunduğunu ve "en azından ortak görüşler olan alanlarda" ortak bir metin üzerinde çalışmaların başlayabileceğini söyledi.

Trump yönetimi, 2018’de ABD’yi anlaşmadan çekmiş, Tahran'a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya koymuştu. İran, ABD'ye tepki olarak anlaşmanın nükleer faaliyetleriyle ilgili kısıtlamalarının çoğunu ihlal etti.

İran devlet televizyonu Arakçi'nin, "ciddi anlaşmazlıklar devam etmekle birlikte, yeni bir anlayışın ortaya çıktığı görülüyor" dediğini bildirdi.

Görüşmelerin ikinci turu Perşembe günü Viyana'daki lüks bir otelde başladı. Ortadoğu'da yeni bir diplomatik girişimde bulunan ABD, İran'ın yüz yüze müzakereyi reddetmesi nedeniyle masada değil.

Ancak görüşmelere başkanlık eden Avrupa Birliği yetkilileri, yolun karşısındaki başka bir otelde bulunan ABD heyeti için mekik diplomasisi yürütüyor.

Müzakereciler, anlaşmaya tam uyum sağlanması için yaptırımlar ve nükleer faaliyetler konusunda her iki tarafın da atması gereken adımlar üzerinde çalışıyor. Ancak görüşmeler İran'ın Natanz'daki ana uranyum zenginleştirme tesisine düzenlenen saldırıyla daha da karmaşık hale geldi.

İran saldırıya, yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirdiğini açıklayarak yanıt verdi. Daha önce yüzde 20 saflıkta uranyum zenginleştiren İran’ın bu adımı nükleer silah üretimine bir adım daha yaklaşması anlamına geliyor.

Çin heyeti temsilcisi daha önce yaptığı açıklamada, Çin, Rusya, Fransa, İngiltere, Almanya ve İran dahil tüm katılımcıların, ABD'nin hangi yaptırımları kaldıracağı da dahil olmak üzere meseleler üzerinde çalışmaları hızlandırma konusunda anlaştığını söylemişti.

Wang Qun gazetecilere verdiği demeçte, "Bütün taraflar, yaptırımların kaldırılması ve diğer ilgili konularda daha kapsamlı ve sağlam çalışmalar yaparak, sonraki günlerde tempolarını daha da arttırmayı kabul ettiler" dedi.

Görüşmelerin dışında gazetecilere düzenli olarak konuşan tek yetkili olan Wang, anlaşmanın geri kalan taraflarının son iki gün içinde "üretken ve yapıcı çalışmalara" devam ettiğini söyledi.

Wang, "Önümüzdeki birkaç gün içinde, Ortak Komisyon’un belirli yaptırım kaldırma formülünü derhal müzakere etmeye başlamasını umuyoruz" dedi. Ortak Komisyon, ABD dışındaki tarafların resmi toplantıları için kullanılıyor.

Viyana’da toplantılar sürerken Tahran, Natanz saldırısının İsrail'in bir sabotaj eylemi olduğunu ve Cumartesi günü bir şüpheliyi belirlediklerini açıkladı.

İran devlet televizyonu saldırının şüphelisi olarak 43 yaşındaki Rıza Karimi'yi açıkladı ve olaydan "saatler önce" ülkeden kaçtığını bildirdi.

Devlet televizyonu, İran'ın Keşan kentinde doğduğu söylenen Karimi adlı bir kişinin pasaport fotoğrafını yayınladı.

Haberde, "Zanlının tutuklanması ve yasal kanallardan ülkeye dönmesi için gerekli adımlar atılmaktadır" denildi. İsrail olayla ilgili resmi olarak yorum yapmadı.

Kaynak: Amerika'nın Sesi