İran Şii milisler için harcadığı parayla koronavirüsü yenebilir miydi?

İran, 2019 yılının son aylarında Çin'de patlak veren ve tüm dünyaya yayılan yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınından en çok etkilenen ülkelerden biri.

Ülkede şimdiye kadar 14 bin 991 kişiye koronavirüs tanısı konulurken, 'resmi rakamlara' göre 853 İranlı koronavirüs nedeniyle öldü.

Gerçek rakamların ise, İran yetkilileri tarafından aktarılanlardan çok daha fazla olabileceğinden endişe ediliyor.

İran'ın Şii milis bütçesi

İran'da patlak veren koronavirüs salgını ardından akıllara gelen ilk konulardan biri de İran'ın ülke dışındaki savaşlarıydı.

İran'ın başta Ortadoğu ülkeleri olmak üzere birçok bölgede kendisine bağlı milis örgütler kurduğu ve finanse ettiği biliniyor.

Özellikle bu yılın başındaki Kasım Süleymani suikastının ardından İran, bu milis gruplarla bağını, daha önce hiç olmadığı kadar açık bir biçimde beyan etmişti.

İran Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade'nin 9 Ocak'ta yaptığı basın toplantısında, arka plandaki bayraklar dikkati çekmişti.

Verilen pozla birlikte İran ilk defa, desteklediği milis güçleri doğrudan sahiplenmişti.

Soldan sağa doğru bayraklar: İran Devrim Muhafızları, Besic Milisleri, Lübnan Hizbullah Hareketi, Ensarullah Hareketi (Yemen-Husiler), Haşdi Şabi (Irak), Hamas (Filistin), Fatımiyyun (Afgan milisler), Zeynebiyyun (Pakistanlı milisler)

İran yıllık 16 milyar dolar harcıyor

Bölge uzmanları, İran'ın dış politikasının bel kemiğini oluşturan bu Şii milis güçlere yıllık en az 16 milyar dolar bütçe ayırdığını ifade ediyor.

İran'ın bu yöndeki harcamalarının büyük kısmını Suriye'de Esed rejimine, Yemen'de Husilere, Lübnan'da Hizbullah'a ve Irak'ta Haşdi Şabi çatısı altındaki Şii milislere ayrılan fonların oluşturduğu belirtiliyor.

Ülkenin dış operasyonlarını yürüten İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü de İran bütçesinin önemli bir kısmını kapsıyor.

İran, Batı Sahra'dan Pakistan'a kadar uzanan geniş bir coğrafyada yürüttüğü yayılmacı siyaset ile biliniyor.

Yüksek çözünürlük için görsele tıklayınız

İran, Şii milis gruplar eliyle birçok ülkede ve bölgede faaliyet yürütüyor.

IMF'den borç talep ettiler

İran, salgınla başa çıkmakta yetersiz kaldığı gerekçesiyle Uluslararası Para Fonu'ndan (IMF) 5 milyar dolarlık yardım talep etti.

Koronavirüse karşı IMF'den yardım talebinde bulunan İran, 1962 yılından bu yana IMF'den kredi almıyordu.

Şii milislere aktarılan para koronavirüsle mücadeleye harcanabilir miydi?

İran kamuoyunda, Şii milislere aktarılan fonlar her zaman büyük bir tepki kaynağı oldu.

Özellikle ülkede son dönemde patlak veren gösterilerde halk, "Ne Gazze ne Lübnan canım feda ey İran" şeklinde sloganlar atarak, İran'ın dış ülkelere ve Şii milislere aktardığı parayı kendi halkı için harcaması gerektiğini savunmuştu.

Dünyanın en önde gelen ekonomisine ve bütçesine sahip olan ABD, yeni tip koronavirüs salgını ile mücadele için 8,3 milyar dolarlık ek bütçe ayırmıştı.

İran'ın Şii milislere aktardığı yıllık para, bu bütçenin yaklaşık iki katına tekabül ediyor.

Halihazırda koronavirüse karşı, pek de başarılı olmayan bir savaş veren İran'ın, yıllık en az 17 milyar dolar gibi bir bütçeyi koronavirüs ile mücadeleye aktarması halinde, salgınla kolaylıkla başa çıkabileceği belirtiliyor.

Kaynak: Mepa News